Microsoft Word Azerbaijan Country Strategy Final for Web Posting Aze (3)
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2.3. Struktur islahat konteksti
12
Hakimiyyәt Strukturlarının British Petroleum (BP) tәrәfindәn tәsdiqlәnәn bәyanatlarında bildirilir ki, bәzi müşahidәçilәrin neft hasilatının tarixi pik hәddinә çata bilәcәyi vә azalmaqda davam edәcәyi ilә bağlı fikirlәr sәslәndirmәsinә baxmayaraq neft sektorunun 2013-14-cü illәrdә bir qәdәr dirçәlәcәyi gözlәnilir. Qaz istehsalının növbәti Strategiya mәrhәlәsindә әhәmiyyәtli dәrәcәdә artacağı proqnozlaşdırılır ki, bu da neft istehsalının azalmasının tәsirini qismәn azaldacaq. Genişlәnәn maliyyә vә pul-kredit siyasәtlәri ilә dәstәklәnәn qeyri-neft sektoru iqtisadiyyatı orta-müddәtli iqtisadiyyata çevirmәyә davam edәcәk.
İnflyasiya son illәrdә azalaraq 2012-ci ildә 1.1% tәşkil etmişdir ki, bu da әsasәn әlverişli baza effektlәri vә beynәlxalq әrzaq qiymәtlәrinin aşağı olması ilә әlaqәdardır. İnflyasiya ötәn ilin sentyabr ayından (-0.7%) cari 2012-ci ilin may ayında 2,5 %-ә çatmışdır. Aşağı inflyasiyaya cavab olaraq ötәn il Azәrbaycan Mәrkәzi Bankı (AMB) pul siyasәtini asanlaşdırmış, lakin inflyasiya risklәrinin meydana gәlәcәyi tәqdirdә bu siyasәti sәrtlәşdirmәyә hazır olduğunu bildirmişdir.
AMB 2011-ci ilin әvvәlindә valyuta sәbәtini hәdәflәmә siyasәtindәn imtina etdikdәn sonra dollar qarşısında manatın sabit valyuta mәzәnnәsi siyasәtini qoruyub saxlamaq siyasәtini davam etdirir. Nominal olaraq manat 2011-ci ildәn bәri ABŞ dolları qarşısında yalnız 1,6% dәyәrlәndirmiş, onun ticarәtlә ölçülmüş real effektiv mәzәnnәsi eyni müddәt әrzindә 4,5% dәyәrindә qiymәtlәndirilmişdir.
Kredit artımı dayanıqlı olmaqla 2012-ci ildә vә 2013-cü ilin әvvәlindә 20% dәyәrindә olmuşdur. Mәrkәzi Banka әsasәn bankçılıq sektorunda kredit portfelinin keyfiyyәti qismәn artmış, problemli kredit 2012-ci ilin aprel ayında 6,9 %-dәn 2013-cü ilin aprel ayında 5,6 %-ә düşmüşdür. Buna baxmayaraq, rәsmi problemli kredit sayları aşağı olsa da, son vaxtlarda verilmiş kreditlәrdәn sonra rәqәmlәr lazımınca qiymәtlәndirilmәyib.
Qeyri-neft maliyyә defisiti çox yüksәk olmaqla 2011-ci ildә qeyri-neft ÜDM-nin 41 %-dәn 2012-ci ildә 45 %-ә qalxmışdır. Bu il büdcәdә iri miqyaslı investisiya proqramı nәzәrdә tutulduğu üçün qeyri-neft defisitinin daha da artacağı nәzәrdә tutulur. Buna baxmayaraq, ictimai sektorun balans hesabatı iri neft fondunun 35 milyard ABŞ dollarlıq (ÜDM-nin 50 %-i) dәstәyi vә xarici borcun aşağı sәviyyәdә olması ilә güclü olaraq qalır.
Cari hesab profisiti hazırda yüksәk olmasına baxmayaraq aşağı sәviyyәli neft vә qaz ixracatı ilә 2011-ci ildә ÜDM-nin 26 %-dәn 2012-ci ildә 22 %-ә düşmüşdür. Eyni zamanda qeyri-neft sektorunun cari hesab defisiti ÜDM-nin 20 %-dәn 18 %-ә enmişdir. Cari hesab balansının pislәşmәsi gözlәnilsә dә neftin qiymәtinin yüksәk olması ilә növbәti bir neçә ildә profisitә malik olacaq vә bununla da növbәti strategiya mәrhәlәsindә Azәrbaycanın xarici mövqeyinin әlverişli olmasına dair tәminat yaranmış olacaq.
Seçilmiş İqtisadi Göstәricilәrlә verilmiş cәdvәl üçün Әlavә 6-ya bax. 2.3. Struktur islahat konteksti
Azәrbaycanın struktur islahatlarda müәyyәn inkişafa nail olmuşdur. Hökumәt biznes müәssisәlәrinin vergi xәrclәrinin azaldılması vә vergi toplama hәddinin artırılması 13
mәqsәdilә vergi idarәçiliyindә bir sıra irәlilәyişlәr etmişdir. 2012-ci ilin yanvar ayında qüvvәyә minәn yeni Gömrük Mәcәllәsi müvafiq qaydaları (o cümlәdәn, istehsal ölkәsinin tәsdiqlәnmәsi, qiymәtlәndirmә metodları, gömrük idarәetmәsindә vahid pәncәrә sistemi, gömrük auditi vә mallar üzrә mәlumatların elektron şәkildә gömrük orqanlarına tәqdim olunması) beynәlxalq standartlara uyğunlaşdırması gözlәnilәn müxtәlif sahәlәrdә güclәndirilmiş müddәaları әhatә edir. Buna baxmayaraq, islahatlar prosesi hәlә dә geniş yayılan korrupsiyaya mәhdud şәkildә tәsir edir (aşağıda bax) vә güclәndirilmәlidir. Hökumәt hәmçinin infrastrukturu inkişaf etdirmәyi vә karbohidrogen ixracatı marşrutlarının diversifikasiyasını davam etdirir. Mәrkәzi Bank maliyyә sisteminin güclәndirilmәsi üçün müvafiq addımlar atıb. Kreditin әldә olunması maliyyә institutlarının dövlәt kredit reyestrinә informasiya ötürmәk vә ondan informasiya әldә etmәyә imkan verәn onlayn platforma ilә hәyata keçirilmişdir.
Azәrbaycanı Rusiya vә İranla birlәşdirәn Şimal-Cәnub dәmiryolu dәhlizi, elәcә dә ölkәnin әsas Şәrq-Qәrb dәmiryolu dәhlizi Dünya Bankı vә digәr BMİ-lәrin dәstәyi ilә inkişaf etdirilmәkdәdir. Bu yaxınlarda Xәzәr dәnizi regionunda Bakı yaxınlığında yeni әn böyük beynәlxalq dәniz limanının inşasına başlanmışdır. Bu liman ölkәnin Avropa vә Asiya arasında ticarәt bağlantısı rolunun güclәndirilmәsinә yardım edәcәkdir.
2013-cü ilin iyun ayında Şahdәniz konsorsiumu Avropaya ixrac marşrutu potensialı kimi TAP boru kәmәrini seçmişdir. Eyni zamanda, Azәrbaycan Türkiyә ilә Avropa vә Türkiyәyә qaz ötürәcәk TANAP qaz boru kәmәrinin inşasına dair hökumәtlәrarası razılaşmaya imza atmışdır. 2013-cü ilin dekabr ayında Azәrbaycan gәlәcәkdә Albaniyaya, Xorvatiyaya vә Monteneqroya ixrac edilmәsi barәdә anlaşma memorandumu imzalamışdır. Yeni marşrut Azәrbaycanın ixrac marşrutlarını beynәlxalq bazarlara vә Avropanın enerji idxallarına çıxışını tәmin etmәlidir.
Azәrbaycanın Mәrkәzi Bankı (AMB) nizamlayıcı çәrçivәni tәkmillәşdirmә prosesini davam etdirmәkdәdir vә inflyasiya hәdәfi üzrә analitik güc yaratmağa başlamışdır. 2012-ci ilin iyul ayında Mәrkәzi Bank fәaliyyәtdә olan bankların mәcmu kapitalını, hәmçinin, yeni fәaliyyәtә başlayan banklar üçün nizamnamә kapitalını 50 milyon AZN-ә qәdәr artırdı. Mәcmu kapitalın minimum miqdarı üzrә yeni normativ 1 yanvar 2014-cü ildәn qüvvәyә minәcәk. Yeni normativlәrin tәtbiqi Azәrbaycan banklarının kapital mövqeyinin möhkәmlәndirilmәsinә dәstәk verәcәk Mәrkәzi Bank, nominal “lövbәr” kimi mübadilә kursunu hәdәflәmәsinә baxmayaraq, müәyyәn zaman әrzindә inflyasiyanın illik sәviyyәsinin müәyyәnlәşdirilmәsi siyasәtinin aparılması qabiliyyәtinin vә analitik tәcrübәlәrin artırılmasını davam etdirmişdir.
Azәrbaycan Beynәlxalq Bankının yenidәn qurulması istiqamәtindә kiçik nailiyyәtlәr әldә olunmuşdur. 2012-ci ilin fevral ayında, auditdәn sonra hökumәt Azәrbaycan Beynәlxalq Bankına (ABB) yeni kapital ayırdı vә Mәrkәzi Bank likvidliyi tәmin etdi. Özәllәşdirmә prosesinin hәyata keçirilmәsinә başlandığı vaxtdan indiyә qәdәr kiçik faktiki nailiyyәtlәrin әldә olunmasına baxmayaraq, şirkәtlәrin beynәlxalq konsorsiumu 2011-ci ilin ortalarından etibarәn ABB-nin özәllәşdirilmәsi istiqamәtindә әmlak mәsәlәlәri dövlәt komitәsinә tövsiyәlәr verir.
ÜTT-ә üzv qәbul olunmaq istiqamәtindә danışıqlar davam edir. Azәrbaycan regionda ÜTT-ә üzv olmayan yeganә dövlәtdir. 2013-cü ilin iyun ayında işçi qrupun Azәrbaycanın tәşkilata üzv olması üzrә 11-ci iclasında üzvlәr Azәrbaycanda aparılan Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|