Peyk rabitəsi və ya yımının inkişafı mərhələləri

18
19
 

---

malik 
olmalıdır; 
Yerlə peyk arasındakı 
məsafə üçün 
gr
ifadəsini istifadə etməklə təyin etmək olar ki, bu 
I M 2. 
məsafə 35786 km-ə bərabərdir. Bundan başqa orbitin mailliyi 
(əyilməsi, enməsi) sıfra bərabər olmalıdır. 
Üstünlükləri. Üç ədəd GEO peyki Yer kürəsinin istənilən 
nöqtəsini örtməyə kifayət edir. Verici və qəbuledici-lərin 
antenalarının vəziyyətlərini qeyd etmək olar, tənzimləmə lazım 
gəlmir. Ona görə də GEO peykləri tele - və radioyayım-lan üçün 
ideal münasib hesab olunurlar. Xidmət müddətləri - 15 ilə yaxındır. 
GEO peykləri üçün xidmət zonası böyük oldu­ ğuna görə, adətən 
çevirmələr tələb olunmur. Nisbi hərəkətləri olmadığı üçün, onlar 
dopler sürüşməsinin təsirinə məruz qalmırlar. 
Çatışm azlıqları: Yer kürəsinin Şimal və Cənub oblast-larında 
GEO peyklərinin siqnallarının qəbulu çətinləşir. Bu hal, 60°- dən 
yuxarı en dairələri üçün 
s
- bucağının kiçik olması ilə izah olunur. 
Beləliklə, bu regionlarda böyük radiusa malik an­ tenalar istifadə 
etmək lazım gəlir. Veriliş üçün xeyli yüksək güc (onlarla Vt) lazım 
gəlir, batareyalarla işləyən qurğular istifadə edərkən isə vəziyyət 
daha da çətinləşir. Deməli, GEO peykləri çox da böyük olmayan 
mobil telefonlarda istifadə edilə bilməz. Nitqin və verilənlərin 
ötürrülməsindəki ən böyük problem isə - ləngimənin çox olmasıdır 
(0,25 saniyədən çox). Ona görə də stasionar şəbəkələrdən məlum 
olan yenidən gön­ dərmələrin bir çox sxemləri burada işlədilə 
bilmir. Bunlardan başqa, xidmət ərazisi böyük olduğuna görə 
tezlikləri təkrar istifadə etmək olmur. Əks halda, GEO peyklərinə 
kiçik xidmət 
zonalarına fokuslanmış xüsusi antenalar lazım gəlir. GEO 
peyklərinin orbitə çıxarılması da baha başa gəlir. 
LEO peykləri. Bu peyklər daha aşağı orbitlərdə hərəkət edirlər 
və aydındır ki, onların dövretmə müddətləri azdır (adətən 95^120 
dəqiqə olur). Burada rabitə kanallarının daha yüksək keyfiyyətini 
təmin etmək üçün Yerin istənilən nöqtəsində böyük 
e
- bucağı təmin 
edilir. LEO peyklərinin hər biri Yer səthindən yalnız 10 dəqiqə 
ərzində görünə bilirlər. LEO peyklərini az buraxma qabiliyyətinə 
malik (bir neçə yüz bit/san) çox da böyük olmayan peyklərə; iri 
peyklərə (bir neçə min bit/san) və genişyayımlı peyklərə 
(planlaşdırılan sürət bir neçə Mbit/san-yə çatır) ayırmaq olar. 
Üstünlükləri: Nitq rabitəsi üçün sıxlaşdırma sxemi istifadə 
edərkən verilənlərin ötürülməsi üçün 2400 bit/san-yə yaxm sürət 
kifayətdir. LEO peykləri belə buraxma qabiliyyətini hətta mobil 
terminallar üçün (istiqamətlənməmiş antenalı) veriliş gücü az (1 Vt) 
olduqda təmin edə bilirlər. Bundan başqa, LEO sistemləri ilə 
göndərilən paketlərin ləngiməsi xeyli azdır (~10 msan). Bu ləngimə 
qiymətcə uzaq məftilli rabitələrdə olan ləngimə müddətinə (5-И0 
msan) yaxındır. LEO peyklərinin xidmət zonaları az olduğu üçün, 
şanvari sistemlərdə olduğu kimi tezlikləri təkrar istifadə etməyə 
imkan verir. Belə peyklər