Peyk sistemlərinin nəzəri əsasla rı
Peyklər Yerin ətrafında orbitlər üzrə hərəkət edirlər. Bu
orbitlər, əsasən
d a ir əv i
və yaxud
ellip tik
ola bilər.
Dairəvi
orbitdəki peyklər həmişə Yer səthindən eyni məsafədə yerləşir lər
və sadə qanunlara tabe olurlar.
- Yerin qravitasiya cazibə qüvvəsi
ғ
=
J
kimi təyin
olunur;
- Mərkəzəqaçma
Fc
- qüvvəsi peyki orbitdən “itələyir” və
Fc
=
mrco2
kimi təyin olunur. Burada: m - peykin kütləsi;
R = 6370 km - Yerin radiusu;
r
- peykdən
Yerin mərkəzinə qədər
olan məsafədir; g= 9,81 m/san - sərbəstdüşmə təcilidir; оз=2
n
f-
bucaq sürətidir, f-dövretmə tezliyidir.
Dayanıqlı dairəvi orbitlər üçün aşağıdakı tənliklər ödənilmə
lidir:
Fg=Fc, yəni qüvvələr qiymətcə eyni olmalıdır. Bu ifadəyə nəzər
yetirəndə
görünür ki, oradan peykin kütləsi ixtisar olunur.
2) tənliyi r-ə görə həll etsək:
r
_
SRİ
3 - alarıq. Buradan
[ Ы
У
görünür ki, peykdən Yer səthinə qədər olan məsafə onun dövretmə
tezliyindən asılıdır. Bu asıllıq və peykin müvafiq nisbi sürəti şəkil
8.2 - də göstərilmişdir. Diaqramın ən maraqlı nöqtələrindən biri -
peykin dövretməsi 24 saata bərabər olduğu nöqtədir. Bu halda
r =
35786 km olur.
Əgər peyk 24 saatlıq orbital vaxtla
xarakterizə olunursa və
ekvator üzərində yerləşirsə ona
Dostları ilə paylaş: