Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/22
Yekun variant
İki quyu atqısı ssenarisi BO ES1 və BO NF2 (Şəkil 13.7-yə istinad edin) modelləşdirilmişdir.
Hər iki ssenaridə istifadə olunan məlumatlar Cədvəl 13.4-də təqdim olunur.
Cədvəl 13.4 Quyudan atqı ssenariləri – birgə modelləşdirmə üzrə daxil edilən
məlumatlar
Ssenari
Mayenin axın səviyyəsi
(qaz istisna olmaqla)
Qazın neftə
nisbəti
m
3
/m
3
Çıxış
borusunun
ağzının
diametri
(ID) m
Quyunu
dayandırma
vaxtı
Kondensat
m
3
/saat
Su m
3
/saat
BO ES 1 və
BO NF2
165.4 56.3
1900
0.219
224
gün
165,4 m
3
/saat daxil olan axın sürəti (3969,6 m
3
/gündə) 25000 barel/gün ekvivalentdir. Digər
boşaltma quyusu axını istiqamətləndirmədən əvvəl 224 gün davam edən quyu atqısı ilə suya
dağılan kondensatın ümumi həcmi 889190 m
3
və ya 4,928 milyon barel olacaq.
Modelləşdirilmiş iki ssenarinin hər birinə xas olan məlumatlar, əsasən də quyunun yeri, həmin
yerlərdə suyun dərinliyi və atqı temperaturları Cədvəl 13.5-də göstərilir.
Cədvəl 13.5 Quyudan atqı ssenariləri – hər bir modelləşdirmə ssenarisinə aid daxil
edilən əsas məlumatlar
Ssenari
Sızma yeri
Sızma zamanı suyun
dərinliyi (m)
Atqı temperaturu
(°C)
BO ES 1
ES
C quyunun yeri
530
72.2
BO NF 2
NF 1 / SD-X 6 quyularının
yerləşdiyi yerlər
70 74
ES1 quyusu ən yaxın sahildən təxminən 45 km-dədir və dərin suda yerləşir, NF2 quyusu isə
sahilə daha yaxındır (təxminən 31 km) və nisbətən dayaz sudadır.
13.10.3
Axın xəttinin partlaması zamanı kondensatın dağılması ssenarisi
ŞD2 layihəsinin əsas variantına qazın, kondensatın və lay suyunun quyulardan və sualtı
manifoldlardan stasionar ŞDB-HR emaletmə platformasına daşıyan 10 yataqdaxili axın xətti
daxildir. Bu axın xətlərinin hər hansı birinin partlaması qazın, kondensatın və lay suyunun
yüksək təzyiqlə su sütununa sızması ilə nəticələnəcək. Dənizə sızan qaz sürətlə yayıla bilər,
çünki o qaz qabarcıqları şleyfi kimi dəniz səthinə doğru qalxır. Sızmanın dərinliyindən asılı
olaraq, qazın bir proporsiyası suda həll olunur, bir hissəsi isə qabarcıqlar halında sürətlə
dəniz səthinə qalxır və sonra havaya dispersiya olunur. Partlamış axın xəttində olan maye
kondensatın ümumi həcminin böyük bir proporsiyası qaz ilə birlikdə suya vurulur və müxtəlif
həcmli damcılar halında suya daxil olur. Daha xırda damcılar təbii olaraq su sütununa
dispersiya olunur. Axının qarşısı alındıqdan sonra axın xəttinin təzyiqi azaldılmaqda davam
edəcək və nəticədə axın xəttinin parametrləri imkan verdiyi dərəcədə dəniz suyu ilə dolmağa
başlayacaq.
Üç axın xəttinin partlaması ssenarisi (ES FL1, ES FL2 və WF FL4) modelləşdirilmişdir
(partlama yerləri üçün Şəkil 13.7-yə istinad edin). Hər üç ssenaridə istifadə olunan ümumi
məlumatlar Cədvəl 13.6-da göstərilir. İki növ maye axın sürətindən istifadə olunmuşdur; ES
FL1 və 2 ssenariləri ilə eyni, lakin Əsas layihə variantına uyğun olaraq WF FL4 üçün daha
aşağı.
Şahdəniz 2 Layihəsi
Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin
Qiymətləndirilməsi
Fəsil 13
Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və
təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il
13/23
Yekun variant
Cədvəl 13.6 Axın xəttinin partlaması ssenariləri – Birgə modelləşdirmə üzrə daxil edilən
məlumatlar
Ssenari
Mayenin axın dərəcəsi
(qaz istisna olmaqla)
Qazın neftə
nisbəti
(m
3
/m
3
))
Çıxış
borusunun
ağzının
diametri(İD) m
Axın xəttini
bağlamaq üçün
vaxt
Kondensat
(m
3
/saat)
Su
(m
3
/saat)
ES FL 1
122.1 29.2
1900 0.314 5
dəqiqə
ES FL 2
WF FL 4
84.4
20.9
Modelləşdirilmiş hər üç ssenariyə aid məlumat, əsasən də axın xəttinin uzunluğu və tutumu,
sızma yerləri, sızma yerində suyun dərinliyi və atqı temperaturu Cədvəl 13.7-də göstərilir.
Cədvəl 13.7 Axın xəttinin partlaması ssenariləri – hər bir modelləşdirmə ssenarisinə aid
daxil edilən əsas məlumatlar
Ssenari
Axın
xəttinin
uzunluğu
(km)
Axın
xəttinin
həcmi (m
3
)
Sızma yeri
Sızma zamanı
suyun dərinliyi
(m)
Atqı
temperaturu
(°C)
ES FL1
18.3
1,425
Dik yamaca yaxın 185 26
ES FL2
18.3
1,425
ES C quyusundan axın
yuxarı
530 62
WF FL4
3.3
258
WF quyularından axın
yuxarı
164 50
13.10.4
Kondensat ixrac boru kəmərinin dağılması ssenarisi
Qaz ŞDB – HR emal platformasında kondensatdan və lay suyundan ayrılır. Kondensat yeni
ayrılmış 16” diametrlik 89km uzunluqda sualtı boru kəməri vasitəsilə Səngəçal terminalına
nəql olunur.
Kondensat ixrac boru kəmərinin dağılması axın dayandırılmadan əvvəl kondensatın ilkin
axması ilə nəticələnər və ardınca isə boru kəmərində təzyiqin düşməsi, buxar və qalıq qazın
yayılması nəticəsində təzyiqin boşalması zamanı daha yavaş kondensat sızması baş verir.
Boru kəmərində təzyiq dağılma yerlərinin dərinliyində suyun təzyiqinə qədər sürətlə düşür.
Kondensatın sonrakı, daha yavaş sızması partlayan boru kəməri tutumunun yol verdiyi həddə
qədər, qismən dəniz suyu ilə dolduqda baş verir
Kondensat ixrac boru kəmərinin partlamasının iki ssenarisi (EL 1 və EL 2) modelləşdirilmişdir
(partlama yerləri üçün Şəkil 13.7-yə istinad edin). Birgə daxil edilən məlumatlar Cədvəl 13.8-
də göstərilir.
Cədvəl 13.8 Kondensat ixrac boru kəmərinin partlaması ssenariləri – Birgə
modelləşdirmə üzrə daxil edilən məlumatlar
Ssenari
Kondensatın
həcmi (mbd)
maksimum
Qazın neftə
nisbəti
(m
3
/m
3
))
Çıxış borusunun
ağzının diametri(İD) m
İxrac nasoslarının
dayandırma vaxtı
(dəqiqə)
EL1 və EL 2
122
13.4
0.314
4
Modelləşdirilmiş hər iki ssenariyə aid məlumatlar, əsasən də sızma yerləri, sızma yerində
suyun dərinliyi və atqı temperaturu Cədvəl 13.9-da göstərilir.