Microsoft Word 13 Cumulative eia final az
Yüklə 492,7 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 13.10.7.2 Kondensatın qəza dağılmaları nəticəsində ekoloji təsirləri
- Cədvəl 13.16 Dəniz orqanizmlərinə toksik təsir göstərə bilən xam neft və kondensatlardakı kimyəvi birləşmələr
- Kiçik molekulyar çəkili alkanlar
- YUÜB (Yarım- Uçucu Üzvi Birləşmələr)
- PAK (Polisiklik Aromatlı Karbohidrogenlər)
- Quyudan atqı ssenariləri
- Axın xəttinin partlaması ilə dağılma ssenariləri
- Kondensat ixrac boru kəmərinin dağılması ssenarisi
- Dəniz səthinə və sahilə ekoloji təsirlər
- 13.10.7.3 Dizelin qəza dağılmaları nəticəsində ekoloji təsirləri Dəniz səthinə ekoloji təsirlər
- 13.10.8 Material dağılmalarının qarşısının alınması və onlara qarşı cavab tədbirlərinin planlaşdırılması.
- 13.10.9 Hesabatvermə
Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13 Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il 13/40 Yekun variant damcıları formasında olacaq. İri kondensat kürəcikləri ixrac boru kəmərinin partlaması ilə əlaqədar daha az intensiv burulğan vasitəsilə dağıdılacaq. Kondensat damcıları və ya kürəcikləri su sütunu ilə yuxarı qalxacaq və yuxarı qalxdıqca suda həll oluna bilən komponentlərini suda itirəcək. Dəniz səthinə çatdıqda, daha çox buxarlana bilən komponentlər buxarlanma yolu ilə sürətlə itəcək. Bunun bəzi dağılma hallarında dənizin səthində parafin qalıqlarına səbəb olması çox ehtimal olunur.
Kondensatın qəza dağılmaları nəticəsində ətraf mühitə təsirlərinin iki mümkün mənbəyi var. Su sütununda ekoloji təsirlər
Kondensatın su sütununa qəza nəticəsində sızması kondensatdan su sütununa dağılan potensial toksik birləşmələrin yüksək səviyyəsinə görə həmin yerdəki dəniz orqanizmlərinə mənfi təsirlərə səbəb ola bilər.
Xam neftlərin tərkibində dəniz orqanizmlərinə toksik təsirlər göstərmək potensialına malik bir neçə sinifdən olan kimyəvi birləşmələr mövcuddur (Cədvəl 13.16). Kondensatların tərkibində də həmin birləşmələrin hamısı yox, bəziləri var. Su sütununda bu birləşmələrin müxtəlif siniflərə bölgüsünün və ya havada buxarlanmasının miqyası onların potensial təsirinin müəyyənləşdirilməsində başlıca amildir.
birləşmələr Buraya daxildir Potensial təsirləri Təsir yolu Transformasiyası Kiçik molekulyar çəkili alkanlar Pentan, Heksan, Heptan Narkoz (çox vaxt bərpa olunur) Suda azca həll olunur Suyun səthindəki təbəqədən havaya buxarlanır BTEK Benzol, Toluol, Etilbenzollar və Ksilollar Kəskin
toksiklik Suda orta dərəcədə həll olunur Suyun səthindəki təbəqədən havaya buxarlanır, yaxud su sütununda bioloji cəhətdən parçalanır
Əvəz olunmuş (alkillənmiş) naftalinlər Kəskin
toksiklik Dispersiya olmuş kondensat damcılarından su sütununa keçir Bioloji cəhətdən parçalanan
3, 4 yaxud 5 (və ya daha çox) birləşməli aromatlı halqalar və buraya antrasen, xrizen, benzo- a-piren (və bir çox başqaları) daxildir. Xroniki
toksiklik Kondensatın udulması və nəticədə metabolizasiya Dayanıqlı
Bu kimyəvi birləşmələrin dəniz orqanizmlərinə göstərə biləcəyi mənfi təsirlərin təhlükəliliyi, onların təsirlərə məruz qalma funksiyası olacaq. Təsirə məruz qalma bu kimyəvi birləşmələrin suda konsentrasiyası və orqanizmlərin məruz qaldığı müddət funksiyasıdır.
Quyudan atqı ssenariləri ilə (Bölmə 13.10.6.1) yaranan suda ümumi karbohidrogenlərin maksimum konsentrasiyası (həm həll olmuş, həm də kondensat damcıları halında) 3 ilə 10 mh arasında olacaq modelləşdirmə ilə proqnozlaşdırılır (Cədvəl 13.11). Həll olmuş karbohidrogenlərin konsentrasiyası aşağı (Şəkil 13.10 və 13.11), lakin təsirə məruz qalan dəniz orqanizmlərinə mənfi təsir göstərmək üçün kifayət qədər yüksəkdir. Xüsusilə də, ona görə ki, onlar bütün atqı müddətində bu səviyyələrdə saxlanılacaq və aşağı səviyyələr ilə əvəz olunması daha bir neçə gün çəkəcək. Təsirə məruz qalmanın müddəti təsirə məruz qalmış dəniz orqanizmlərinə ciddi mənfi təsirlərə səbəb ola bilər.
Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13 Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il 13/41 Yekun variant Axın xəttinin partlaması ilə dağılma ssenariləri
Axın xəttinin partlaması ssenarilərində yaranan suda karbohidrogenlərin maksimum konsentrasiyasının (Bölmə 13.10.6.2) 0.3 və 4.9 mh arasında olması proqnozlaşdırılır (Cədvəl 13.13. Lakin təsirə məruz qalma müddəti yalnız 1-2 gün olacaq. Yüksələn həll olmuş karbohidrogenlər ilə suyun həcmi (Şəkil 13.14-də təsvir olunan nümunədəki kimi) kiçik olacaq və axın xəttinin partladığı yerə yaxın yerləşəcək. Təzyiqli su həcmlərindəki nisbətən qısa müddət təsirə məruz qalma dəniz orqanizmlərinin təsirə məruz qalmış toplumuna yalnız çox lokal və müvəqqəti təsirlərə səbəb ola bilər.
Sahilə yaxın dayaz suda partlayan boru kəmərindən kondensatın dağılması (Bölmə 13.10.6.3-də EL2 ssenarisi) suda 68 və ya 93 mh karbohidrogenin həddindən artıq yüksək konsentrasiyasını yaradacaq (Cədvəl 13.15). Həll olmuş karbohidrogen konsentrasiyaları boru kəmərinin partlama yerinə yaxın su həcmində çox yüksək, 5 mh-dən yuxarı olacaq (Şəkil 13.15). Bu yüksək konsentrasiyalar 6 və ya 7 gün saxlanılacaq və onların təsirə məruz qalan dəniz orqanizmlərinə ciddi təsiri ola bilər.
Dənizdə nisbətən uzun müddət ərzində qalacaq kondensatın parafinli qalığı xroniki məruz qalma ilə mənfi təsirlər göstərə bilən potensial toksik kimyəvi birləşmələrdə tükənmiş olacaq. Demək olar ki, bütün BTEK və YUÜB həll olma və buxarlanma ilə əvvəlcədən itmiş olacaq. Kondensatın tərkibində xroniki məruz qalma ilə mənfi təsirlərə səbəb ola biləcək Polisiklik Aromatlı Karbohidrogenlər (PAK) nəzərəçarpacaq səviyyədə yoxdur. Əksər xam neftdən fərqli olaraq, kondensat kiçik sahil heyvanlarını boğa biləcək və dəniz quşlarının lələklərini çirkləndirə biləcək sabit yağlı su emulsiyaları yaratmır.
Kondensat dağıldıqdan sonra sahilə çıxan parafinli qalıqlar lokallaşdırılmış konsentrasiyalar ola bilməsinə baxmayaraq, sahil xətti boyunca geniş yayılmış parafin hissəcikləri və ya dənəvərlər formasında olacaq. Bu parafinli hissəciklər gün ərzində günəş altında əriyə və qumlu sahil xətti yatağına nüfuz edə bilər.
Ona görə də, sahilə çıxan parafinli kondensat qalığının ekoloji təsirləri minimum ola bilər. O, əsasən sahilə çıxan emulsiya əmələ gətirən xam neft halında olduğundan, təsiri daha aşağı kəskinlikdə ola bilər.
Dəniz səthinə dağıdılmış dizelin altındakı suyun dərinliyi həmişə təhminən 70 metrdən artıq olacaq. Bu suyun yuxarı təbəqələri yüksək oksigen kosentrasiyalı olacaqlar. Dağıdılmış dizel suyun səthində maksimum 2 gün müddətində qalacaqdır. Bu müddət ərzində dağıdılmış dizel oksigenin suya daxil olmasına maniyəçilik törədən bitişik, stasionar qat şəklində olmayacaqdır. Əksinə, bu dizel dəniz səthində hərəkət edən və daimi şəkildə dalğaların dağıdıcı təsirinə məruz qalan və nəhayət bu təsirlərin nəticəsində təmamilə dağılan neft ləkəsi şəklində təqdim olunacaqdır. Su sütununun yuxarı hissəsində oksigenin tükənməsi çox kiçik miqyasda və ya təmamilə baş verməyəcəyi gözlənilir ki, bu da dəniz orqanizmlərinə əhəmiyyətli təsirlərin yaranmamağını göstərir. Su sütununda ekoloji təsirlər
Hərəkət edən neft ləkələrinin altındakı lokallaşdırılmış ərazilərdə suda olan dizelin konsentrasiyası maksimum 1 Mh (Milyonda hissə) dərəcəsinə çatacaq və növbəti 48 saat ərzində 25 Mh dərəcəsinə qədər sürətlə düşəcək. Əldə olunan təcrübəyə və laboratoriyada keçirilmiş tədiqatlara əsasən göstərilən müddət ərzində bu konsentrasiyaların təsirinə məruz qalan dəniz orqanizmlərinə göstərilən ziyan çox aşağı əhəmiyyətli və çox qısa olur. Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13 Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il 13/42 Yekun variant 13.10.8 Material dağılmalarının qarşısının alınması və onlara qarşı cavab tədbirlərinin planlaşdırılması.
Şahdəniz əməliyyatları ilə bağlı (bu əməliyyatlara dənizdə səyyar qazma qurğuları, platformalar, sualtı boru kəmərləri və dəniz gəmiləri daxildir) karbohidrogen dağılma hadisələri zamanı görüləcək təlimat və tədbirləri təmin edən Neft Dağılmalarına Qarşı Cavab Tədbirləri Planı hazırlanmışdır. Bu, sistemlərin istismara verilməsi, əməliyyatı və istismardan çıxarılması zamanı baş verə biləcək dağılmalar üçün etibarlıdır.
Neft Dağılmalarına Qarşı Cavab Tədbirləri Planı aşağıdakılar üçün hazırlanmışdır: Dəniz əməliyyatları zamanı və əlaqədar qurğularla bağlı ortaya çıxa biləcək dağılma və ya dağılma təhlükəsinə nəzarət etmək üçün prosedurlar hazırlamaq; Cavab
tədbiri üzrə əməliyyatların 1-ci Səviyyədən 2/3-cü Səviyyə dağılma və ya dağılma təhlükəsinə keçməsinə yardım etmək üçün prosedurlar hazırlamaq; Karbohidrogen dağılmasının hərəkətini vaxtında mənbədə saxlamaqla minimuma endirmək; Neft
dağılmasının vaxtında cavab tədbiri ilə ətraf mühitə təsirini minimuma endirmək; Cəlb olunacaq müvafiq avadanlıq və texnikaların seçilməsi vasitəsilə bərpa üzrə cavab tədbirlərinin effektivliyini artırmaq; və Təlim keçmiş və səriştəli əməliyyat qrupları ilə cavab tədbirinin effektivliyini artırmaq. BP şirkətinin cavab tədbirləri strategiyası aşağıdakılara əsaslanır: qazma və platforma əməliyyatlarının və sualtı boru kəmərlərinin ətraflı risk qiymətləndirməsi; potensial dağılma hərəkətinin təhlili; ətraf mühitin həssaslıqları və; cavab tədbirləri resurslarının optimal növü və yeri. BP öz xüsusi təyinatlı ehtiyatlarına ixtisaslaşmış dağılmalara qarşı cavab tədbirləri podratçılarının dəstəyini əlavə edir.
BP şirkəti özünün dəniz əməliyyatlarından yaranan Səviyyə 2 üzrə neft dağılması hadisələrinə qarşı cavab tədbirini təmin etmək üçün Azərbaycanda neft dağılmalarına qarşı cavab tədbiri üzrə müstəqil podratçı ilə müqavilə bağlamışdır. Bu ehtiyatlar Azərbaycanda daha böyük dağılmalar üçün istifadə oluna bilər. “Oil Spill Response” (Ltd) (OSRL) şirkəti BK və Sinqapurda ofisi olan 3-cü Səviyyə üzrə cavab tədbiri göstərən şirkətdir. O, böyük dağılma hadisəsi zamanı BP şirkətinə Səviyyə 3 və/və ya yüksək dərəcədə həssas hadisə baş verdikdə, Səviyyə 2 üzrə xidmətlər göstərəcək. Avadanlıqların təchizatına əlavə olaraq, onlar həmçinin cavab tədbirləri üzrə texniki işçilər və supervayzerlər də təmin edə bilər.
BP şirkətin həm neft dağılması hadisələrindən əvvəl, həm də hadisə zamanı Azərbaycanda yerli fövqəladə hallar üzrə xidmətlər və dövlət agentlikləri ilə əlaqə yaradacaq, belə ki, Fövqəladə Hallar Nazirliyində də bunun üçün əlavə ehtiyatlar mövcuddur. NDQCTP Planları BP şirkətinin bu ehtiyatlardan onların yerləşdikləri ətraf mühitin mühafizəsində necə istifadə olunmasını təsvir edir. 13.10.8.2 BP şirkətinin quyunun bağlanması üzrə ehtiyatları – Azərbaycan dəniz sektoru Neft dağılmalarına qarşı cavab tədbiri bacarıqlarına əlavə olaraq, BP şirkətinin hava yolu ilə şirkətin işlədiyi dünyanın istənilən yerinə daşına bilməsi üçün layihələşdirilmiş quyunun qəza halında bağlaması, disperqator, qalıqların təmizlənməsi və MİOA cihaz sistemi var. Bundan başqa, BP şirkətin Sualtı Quyulara qarşı Cavab Tədbirləri Layihəsinə (SQCTL) qoşulub və onun vasitəsilə dörd quyunun qəza halında bağlanması qurğusu və iki sualtı disperqator sisteminə daxil ola biləcək (2013-cü ildən və mümkün olduğu vaxtda). OSRL şirkəti Stavangerdə, Rio-de-Janeyro yaxınlığında, Keyptaun yaxınlığında və Sinqapurdakı bazalarda dörd qəza halında bağlanma qurğusu və iki disperqator sisteminə sahiblik edəcək, saxlayacaq və texniki xidmət göstərəcək. Bu sistemlər dünyanın istənilən yerində (ABŞ istisna olmaqla) yerləşdirilə bilər. Həm BP, həm də SQÇTL-nin qəza halında bağlanma qurğusu
Şahdəniz 2 Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin Qiymətləndirilməsi Fəsil 13 Kumulyativ və transsərhəd təsirlər və təsadüfi hadisələr
Noyabr 2013-cü il 13/43 Yekun variant sistemləri Azərbaycana daşına bilər, lakin aşağıda təsvir olunduğu kimi, onların Xəzər dənizində yerləşdirmə məhdudiyyətləri var.
Xəzər regionu cavab tədbiri üzrə gəmilərin, uyğun MİQ ilə gəmilərin sayına və qəza halında bağlama sistemlərinin köçürülməsi üçün sualtı kran imkanlarına görə məhduddur. Həmçinin Xəzərdə yüksək axın səviyyəsində olan quyuların dayaz sular ilə birlikdə sıradan çıxmış AƏP- nə (atqı əleyhinə preventor) şaquli daxil olmanı məhdudlaşdırması ilə bağlı narahatlıq var. Bu, suyun səthindəki yüksək səviyyədə UÜB (Uçucu Üzvi Birləşmələr) və gəminin su səthində işləmə şəraitinin çətinlikləri ilə bağlıdır.
Hal-hazırda, operatorun Xəzərdəki quyularda qəza halında bağlama sistemini işlətməsi üçün mühüm çətinliklər var. Bununla belə, sıradan çıxmış AƏP-la bağlı qəza halında bağlama sisteminin yerləşdirilməsi məhdudiyyətlərini başa düşmək, yerləşdirmə üzrə tələbləri qiymətləndirmək, Xəzər dənizində baş verən hadisəyə cavab vermək məqsədilə şaquli köçürmə ilə yerləşdirmə metodlarını hazırlamaq üçün SQCTL və BP vasitəsilə işlər davam etməkdədir.
13.10.9 Hesabatvermə
ŞD2 layihəsinin bütün fazaları ərzində bütün təsdiqlənməmiş material dağılmaları (mayelər, qazlar, yaxud bərk maddələr), o cümlədən təsdiqlənmiş hədləri, yaxud müəyyənləşdirilmiş şərtləri aşan material dağılmaları şirkətin daxilində hesabatla məruzə olunur və araşdırılır. ETSN ilə razılaşdırılmış mövcud xarici tərəflərə məlumatların verilməsi ilə bağlı tələblər ŞD2 layihəsinin istismar mərhələsi zamanı qəbul olunacaq və bunlar aşağıdakılardır:
verdikdən sonra 24 saat ərzində ETSN-nə şifahi və 72 saat ərzində yazılı formada məlumat veriləcək və Əgər ətraf mühitə dağılmış material 50 L-dən az olarsa, o zaman dağılma barədə məlumat BP AGT Regionunun Planlaşdırılmamış Dağılmalara dair Hesabatına daxil ediləcək və aylıq olaraq ETSN-ə təqdim olunacaq.
Əsas tikinti və quraşdırma podratçılarının sahələrində baş verən və onların işlətdiyi gəmilərdən material dağılmaları barədə ETSN-nə podratçılar tərəfindən məlumat veriləcək.
2012-ci ilin dekabr ayında BP şirkəti və ETSN arasında imzalanmış “Nəzərdə tutulmayan material atqılarının tənzimlənməsi üzrə əməkdaşlığın əsas prinsiplərinin razılaşdırılması” Protokolunda təsdiq edilmiş atqı “tətbiq olunan HPBS, ETSN tərəfindən icazə verilən və / və ya təsdiq edilmiş sənədlər, o cümlədən ƏMSSTQ, ƏMTQ, Texniki Qeyd, Texniki Məktub, ETSN-ə təqdim edilmiş atqı ilə bağlı ayrıca müraciət məktubları və ya ETSN ilə hər hansı digər yazılı razılaşma ilə icazə verilən atqı” kimi müəyyən edilir. Təsdiq edilməmiş atqılar bu açıqlamaya daxil olmayan atqılardır. Yüklə 492,7 Kb. Dostları ilə paylaş:
|