Ake met indd

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

16

cəlb etdi və bir çox kitabxanalar həmin 

formatdan is  fadə etmək hüququ ala-

raq onun əsasında öz formatlarını 

işləyib hazırladılar. UKMARC (Böyük 

Britaniya) CANMARC (Kanada) versi ya-

ları belə meydana gəldi. MARC for-

ma  nın beynəlxalq versiyası da yarandı 

(UNİMARC). Kitabxana 70-ci illərdən 

baş layaraq maqnit len  nə yazılmış, əsa-

sən, yeni ədəbiyya  n  biblioqrafi k  təs-

virlərindən ibarət olan cari informa 

si-

yanın yayılmasına başlamışdır. MARC 

proqramının reallaşdırılmasının ilk dövr-

lərində biblioqrafi k informasiya maqnit 

lentlərinə, sonra isə maqnit disklərinə 

yazılırdısa, 80-ci illərdən kompakt disk 

(CD) texnologiyaları  mənimsənildi. Ha-

zırda kitabxana biblioqrafi k informasiyanı 

(o cümlədən cari) İnformasiya Yayılması 

Xidmə   vasitəsilə kitabxanalara və digər 

informasiya orqanlarına yayır. Beləliklə, 

ABŞ-da cari milli biblioqrafi yanın inkişa-

 nda ayrı-ayrı fi rmalarla yanaşı, Konqres 

Kitabxanası da böyük müvəff əqiyyətlər 

qazanmış  və hazırda  əsas aparıcı  mər-

kəzə çevrilmişdir.  İstər “R.R.Bowker Co.” 

(R.Bauker) istərsə  də “H.W.Wilson Co.” 

(H.Uilson)  fi rmalarının cari nəşrləri də 

80-ci illərdən başlayaraq çap forması 

ilə yanaşı, elektron variantla da hazır-

lanıb yayılır.  Bax: “R. Bauker” fi rmasının 

fəaliyyə  .

ABZAS  (almanca  “abzats”  –  sə  rbaşı) – 

1) çap və ya əlyazması mətnlərində sə  r 

başında verilən ara, sə  rbaşı; 2) mətnin 

iki sə  rbaşı arasındakı  məzmunca bağlı 

hissəsi. Mətnin bir hissəsi, onun ən kiçik 

rubrikasiya-kompozisiya vahidi, ilk sə  rin 

əvvəlində ara məsafəsinin verilməsi 

abzas adlanır.

ADIGEY RESPUBLİKASI MİLLİ  KİTABXANASI 

– Maykop regionunun

 mərkəzi kitabxanası, 

informasiya, mədə niyyət, təhsil və di-

yar şünaslıq üzrə elmi-informasiya mər-

kə 

zidir. 1895-ci ildə  şəhər ziyalı la rının 

təşəbbüsü ilə  şəhər ic  mai  kitab xanası 

kimi yaranmışdır. Fond könüllü ianələr 

və bağışlanan kitablardan forma 

laş-

mışdır. Xidmə  

n pullu olması onun 

fondunun 15 ildə 8 minə çatmasına 

əsaslı  təsir göstərmişdir. 1917-ci ildə 

Maykop Adıgey Respublikasının mərkəzi 

statusunu aldıqdan sonra kitabxana 

vilayət kitabxanasına çevrildi. 1943-cü 

ilin sonunda kitabxana yenidən açıldı. 

1962-ci ildə kitabxana üçün yeni bina 

 kildi. Kitabxana 1981-ci ildən vilayət 

Universal kitabxanası, 1992-ci ildən Milli 

kitabxana statusu almışdır. 1990-cı ildən 

diyarşünaslıq və milli ədəbiyyat, 1992-ci 

ildən isə dövlət biblioqrafi yası sahələri 

yaranmışdır. Kitabxana diyar Milli bib-

lio qrafiyasının mərkəzidir. Fondunda 

Qafqaz xalqlarının tarixinə dair çox qiy-

mətli nəşrlər qorunub saxlanılır. 2003-cü 

ildə 500 min fondu olan kitabxana 25 

minə yaxın oxucuya xidmət etmişdir. 

Kitab xananın quruluşu və  işin təşkili 

müasir dövrün tələblərinə uyğun olaraq 

yenidən qurulur.

---

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

17

AĞAYEVA Xuraman Telman qızı  (1959, 

Qax rayonu) – biblioqraf, pedaqoq, baş 

müəllim (2006), pedaqogika üzrə fəlsəfə 

doktorudur (2012). 1976-1983-cü illərdə 

BDU-nun Kitabxanaçılıq-infor masiya  fa-

kü ltə sində  təhsil almışdır. M.Ə.Sabir 

adına Bakı şəhər Kitabxanasında (1985–

1987) kitabxanaçı, BDU-nun biblio qra fi -

ya şünaslıq kafedrasında laborant (1987–

1992), “Biblioqrafi k  informasiya-axtarış 

sistemləri” tədris laboratoriyası nın mü-

diri (1992–2012) işləmişdir. BDU-nun dis-

sertan    olmuşdur (2002–2007). 2009-cu 

ildə “Azərbaycanda pedaqoji elmlərin 

biblioqrafi k informasiya təmina  :  tarixi, 

müasir vəziyyə    və  təkmilləşdirilməsi 

yol ları” mövzusunda dissertasiya işini 

müdafi ə edərək pedaqogika üzrə fəlsəfə 

doktoru elmi dərəcəsi almışdır. 2011-ci 

ildən biblioqrafi yaşünaslıq kafedrasının 

müəllimi, eyni zamanda fakültə elmi şu-

ra sının elmi ka  bidir. “Kitabxanada bib-

lioqrafi ya  işinin təşkili və metodikası”, 

“Azərbaycanın biblioqrafi k  eh  ya  ”, “Pe-

da qoji  ədəbiyya  n biblioqrafi yası”, “İncə-

sənə  n  biblioqrafi yası”, “Xüsusi elmi ki-

tabxanalarda mütəxəssislərə  bib lio qrafi k 

xidmət”, “Kitabxana biblio qra fi yası” və s. 

fənlərini tədris edir. Bir çox respublika 

və beynəlxalq seminar, simpozium və 

konfranslarda iş  rak  etmişdir.  Əsərləri: 

Təhsilin biblioqrafi k informasiya tə mi -

na  nın müasir məsələləri // Kitab 

xa-

naşünaslıq və biblioqrafi ya,  2010,  №1; 

Azərbaycan regionlarının biblioqrafi k 

in for masiya  təmina    (Azərbaycan Res-

publikası regionlarının sosial-iq  sadi  in-

ki şa  :  biblioqrafi k  göstəricisi haqqında) 

// Kitabxana az, 2011, №4; Müstəqillik 

illərində mövzu xarakterli biblioqrafi k 

resursun inkişa   // Kitabxana az, 2010, 

№1; Təhsilin biblioqrafi k informasiya tə-

minatı sistemi // Kitabxanaşünaslıq 

və biblioqrafi ya,  2011,  №1; Professor 

A.Xələfova həsr olunmuş biblioqrafi k in-

for masiya  mənbələrinin axtarış imkanları 

// Kitabxanaşünaslıq və informasiya, 

2011, №3.

AĞCABƏDİ RAYON MƏRKƏZLƏŞDİRİLMİŞ 

KİTABXANA SİSTEMİ (Ağcabədi rayon 

MKS) – 1974-cü ildə  təşkil olunmuşdur. 

MKS-də 1 Mərkəzi Kitabxana (MK), 

2 qəsəbə  və 45 kənd kitabxana fi lialı 

fəaliyyət göstərir. MK 1934-cü ildə ya-

ra dılmışdır. Hazırda  şəhid Miryaqub 

Mirtahir oğlu Kərimovun adını daşıyır. 

MKS-in kitab fondu 315 min nüsxə, mul-

 media nəşrlərinin sayı 450-dir. Hazırda 

MKS-də 121 işçi çalışır. MKS-in İnternet 

ünvanı: www.agdjabedy.cls.az.

---