Ake met indd

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

8

dər  mişdi. Bаkı xа nоvun Qubа  və  Bаkıdа 

zəngin kitаb xаnаlаrı  оlmuşdur. O, rus 

ordu sunun  ələ kеçirdiyi şəhərlərin ki tаb-

xа nаlаrındа tədqiqаt аpаrаrkən öz ki tаb-

xаnаsı üçün kitаblаr sеçmiş  və  vətənə 

göndərmişdir. Kаzаn Univеrsitе  nin prо fеs-

sоru, gör kəm li  şərqşünаs  İ.Bеrеzin  А.Bаkı-

xаnоvun Bаkıdаkı kitаbxаnаsındakı kitаb 

və  əlyаzmаlаrın siyа hısını ilk dəfə  tər-

 b  еtmiş, “Dağıstana və Zaqafqaziyaya 

səyahət” (“Путеşестивие по Дагестани 

и Закафказью”) əsərinin sоnun dа ətrаfl ı 

məlumаt vеrmişdir. А.Bаkıxаnоv Qubа dаkı 

kitаbxаnаsı  hаqqındа “Xəyа lın uçuşu” 

şеi rində  məlumаt vеrmişdir.  А.Bаkıxаnоv 

öz kitаbxаnаlаrını hеç zаmаn xаlqın üzünə 

bаğlаmаmış,  оndаn hаmının is   fаdə 

еt mə sinə  çаlışmışdır. Bu fi kri  1832-ci  ildə 

Qаfqаzın bаş hаkimi gеnеrаl V.Q.Rоzеnə 

təqdim еtdiyi “Lаyihə” sübut еdir. А.Bаkı-

xа nоvun  şəxsi kitаbxаnаlаrı  çоx zəngin 

оlmuşdur. Оrаdа ərəb, fаrs, yunаn, türk, 

rus, itаlyаn, еrməni, pоlyаk və bаşqа dil-

lərdə  ədəbiyyаt sаxlа nılmışdır. Təəssüf 

ki, qürbətdə vaxtsız ölümündən sonra 

А.Bаkıxаnоvun Quba və Bakıdakı  şəxsi 

ki tаb xаnаlarını  mоllа, dərviş  və  аxund-

lаr dаğıdıb yоx etmişlər.  Ədəbiy yаt şü-

nаs, akademik Əziz Mirəhmədоv gös tərir ki, 

A.Bа kı xаnоvun Bаkı kitаbxаnа sının Bеrе-

zin tərəfi ndən tər  b еdilmiş siyа hı sın dаkı 

270  əlyаzmа dan  18-i  Аzərbаycаn  ЕА-nın 

Əlyаzmаlаr Fоn dundа, qаlаnı isə Sankt-

Peter burq  Şərq şünаslıq İns  tutundа sаx-

lаnılır. 1852-ci ildə А.Bаkıxа nоvun аrvаdı 

Səkinə xаnım ərinin şəxsi kitаbxаnаsındаn 

27  əlyаzmаnı Rusiya İmpеrаtоr  ЕА-nа 

hə diyyə vеrmişdir. Həmin əlyаzmаlаr içə-

risində  А.Bаkıxа nо vun  “Kəşfül-Qərаib” 

əsəri, məşhur Аzərbаycаn səyyаhı və cоğ-

rаfi yаşünаsı H.Z. Şirvаninin “Riyаzil-səyyаh” 

əsəri də  оlmuşdur.  А.Bаkıxаnоvun  şəxsi 

kitаbxаnаlаrı  Аzərbаycаnın ki 

tаb xаnа-

çılıq işinin inkişа  ndа böyük əhəmiyyətə 

mаlik  оlmuşdur. Hаzırdа  оnlаrın bir 

hissəsi Rusiyа ЕА Sankt-Peterburq Dövlət 

Uni vеr sitе  nin,  Tеhrаn Univеrsitе  nin  ki-

tаb xа nа ların dа  və  Аzərbаycаn MЕА 

Əlyаzmаlаr İns  tutunda sаxlаnılır.

ABBA SOV Abbas Mur tuza oğ lu – 

(26.02.1936, Ağdam rayonunun Qiyaslı 

kəndi – 23.05.2012, Bakı) – kitabxana 

mü təxəssisi, Azərbaycan Respublikasının 

Əməkdar mə dəniyyət iş çi sidir  (1990). 

1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Univer-

site   nin (ADU) kitabxanaçılıq (indiki BDU-

nun kitabxanaçılıq-informasiya) fakültə-

sini bi  rmişdir. 1962-1965-ci illərdə 

Bakı  Şəhər Sove    İcraiyyə Komitəsinin 

Mədəniyyət şöbəsində kitabxanalar üzrə 

inspektor (müfə   ş) vəzifəsində çalışmış, 

1965-1968-ci illərdə V. Belinski adına 

Mərkəzi  Şəhər Uşaq Kitabxanasının di-

rektoru olmuşdur. A.Abbasovun əmək 

fəaliyyə  nin əsas dövrü Bakıdakı Mərkəzi 

---

  

AZƏRBAYCAN KİTABXANA ENSİKLOPEDİYASI

9

Şəhər Kitabxanası ilə bağlı olmuş, o, 35 

il həmin kitabxanaya rəhbərlik etmişdir. 

Onun fəaliyyə   nə  cəsində bu kitabxana 

respublikanın  ən qabaqcıl kütləvi ki-

tabxanalarından birinə çevrilmişdir. 

A.Abbasov  şəhərin ic  mai-siyasi  həya-

 nda  yaxından iş  rak  etmiş, Bakı  şə-

hərində  mədəni-maarif, o cümlədən 

ki tabxanaçılıq işinin inkişa  na öz töh fə-

sini vermişdir. 2003-cü ildə ümummilli 

lider Heydər  Əliyevin təşəbbüsü ilə 

Mərkəzi Şəhər Kitabxanasının bazasında 

Azərbaycan Respublikası Preziden  nin 

İşlər  İdarəsi Prezident Kitabxanasının 

ya radılmasından sonra A.Abbasov bu 

kitabxanada elmi katib kimi fəaliy-

yə   

ni davam etdirmiş, 2012-ci ilin 

yanvar ayına qədər burada çalışmış, 

gənc ki 

tabxanaçıların mütəxəssis kimi 

forma laşmasına qayğı ilə yanaşmışdır. 

A.Abbasovun kitabxana işi, mədəni-

maarif sahəsində  əməyi dövlə  miz  tə-

rəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, 

müx   təlif medal və  fəxri fərmanlarla 

mü kafatlandırılmış, 1990-cı ildə isə 

Əməkdar mədəniyyət işçisi adına layiq 

görülmüşdür.

ABBASOVA Almas Nüsrət qızı – 1941-ci il 

dekabrın 29-da Ağdaş rayonunda 

ana dan  olmuşdur. 1963-1968-ci illərdə 

ADU-nun kitabxanaçılıq fakültəsində 

(indiki BDU, kitabxanaçılıq-informasiya 

fakültəsi) təhsil almışdır. 1990-cı ildə 

“M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət 

Kitabxanasının fəaliyyətinin inkişafı 

və  təkmilləşdirilməsi  ənənələri (1959-

1985-ci illər)” mövzusunda dissertasiya 

müdafi ə edərək, tarix elmləri namizədi 

elmi dərəcəsi almışdır. Azərbaycan Res-

pub likası  Təhsil Nazirliyinin fəxri fər-

man  ları ilə  təl  f  edilmişdir. Sənədlərin 

biblioqrafi k təsviri ilə bağlı bir sıra metodik 

göstəricilərin, M.F.Axundzadə adına 

Azərbaycan Milli Kitabxanasının tarixi ilə 

bağlı elmi məqalələrin müəllifi dir.  Uzun 

müddət BDU-nun kitabxanaşünaslıq ka-

fed rasının müəllimi olmuş, informasiya 

axtarış sistemləri fənnindən mühazirələr 

oxumuşdur.

ABBREVİATURA  (italyanca abbrevia-

tura; la  nca abbrevio – qısa, ix  sar)  – 

qısaltma, ix  saretmə. Müəyyən sözlərin 

başlanğıc hissələrindən, yaxud həmin 

sözlərin ilk hərfl ərindən düzəldilmiş söz. 

Qədim  əlyazma və kitablarda sözün qı-

sal dılmış yazılışı  və ya morfoloji mə-

naya malik olan söz qrupları. Müasir 

nəşrlərdə islədilən qısaldılmış söz 

və ya söz birləşməsi. Bir neçə sözün 

baş  hərfl ərindən (BDU – Bakı Dövlət 

Universite  ,  ABŞ – Amerika Birləşmiş 

Ştatları, BMT – Birləşmiş Millətlər 

Təş kila  ), iki və ya daha çox sözün 

---