YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

 
Biyotik Potansiyel: Kararlı yaşama gücü. Bir popülasyonda ölümlerin en az, 
çoğalmaların en yüksek düzeyde olması sonucu popülasyonun en çok artma oranıdır. 
Biyotip: Canlı tip. Bir organizmanın biyolojik ya da biyokimyasal tipi. Aynı 
biyotipte olan organizmalar kesin olarak aynı biyolojik ya da biyokimyasal 
karakteristikleri  gösterirler. Belirli anahtar göstergeler doğada biyotiplerin dağılımı 
yada salgınlarda biyotipleri belirlemek için kullanılır.  
 
 
Blastokonidyum: Mayalarda olduğu gibi tomurcuklanma ile oluşan spor. 
 
Blastomer: Embriyonik yeni hücreler. Embriyoda bulunan genç hücreler. 
 Blastopor: Embriyoda, dış hücrelerin içeri çökmesiyle oluşan ilkin girintinin 
açıklık kısmı, ilkin ağız açıklığı.  
 
 
 
Blastosöl:  Embriyonik boşluk. Blastula evresi. Döllenmiş yumurtanın 
oluşturduğu hücre kümesi ortasında içi sıvı dolu boşluktur. 
   
 Blastula: Döllenmiş yumurta yapısı. Döllenmiş yumurta hücresinin 
bölünmesiyle oluşan ortası  sıvı ile dolu bir hücre tabakasından ibaret küresel yapıdır. 
 Bostriks: Helisel çiçek durumu. Yanal çiçek saplarının aynı yönden birbirine dik 
açıya yakın bir açı yapacak biçimde çıkararak helisel bir şekilde dizilmeleridir.  
Botanik: Bitki bilimi. Bitkileri inceleyen bilim dalıdır.  
 
Botulin:  Clostridium botulinum toksinleri. Ayrıca bakınız; botulizm ve 
Clostridium botulinum.  
 
Botulizm:  Clostridium botulinum toksinleri ile meydana gelen zehirlenmedir. 
 
Bowman Kapsülü: 1. Böbrek ağ kapsülü. Her böbrek borucuğunun ucunda 
kılcal damar yumağını (glomerulus) saran hücrelerin oluşturduğu çift duvarlı kese. 2. 
Nefronun ucunda, glomerulusu saran yarım küre şeklindeki bölüm. 
 
 Brain-Hearth 
Broth: Genellikle zor gelişen bakterilerin geliştirilmesi için 
kullanılan besi yeridir. Özellikle Staphylococcus aureus 'da koagulaz testi için bakterinin 
bu besi yerinde geliştirilmesi önerilmektedir.  
 
Brakidodrom: Yaprak damar birleşimi. Yaprak orta damarından çıkan yan 
damarların yaprak kenarına birleşmeden diğer yan damar ile birleşmesidir. 
 
Brakifalanji: Parmak kısalığı. Bir ya da daha fazla parmağın kısa oluşudur. 
  
Brakilidaktili: Kısa parmaklılık. El ve ayak parmaklarının anormal kısalığıdır. 
 
 
Brakipoda:  İki kollular. İki kabuğa ve içte, üzerinde kirpikli tentakülleri 
bulunan, iki kıvrımlı kola sahip deniz organizmalarının dahil olduğu filumdur. 

---

 
Brakisefal: Dar kafataslılar. Dar kafatasına sahip olan, yuvarlak kafalı, kafatası 
indeksi 80 ya da daha fazla olandır.  
 
 Brakte: Çiçek sapı yaprakçığı. Çiçek sapının kaidesinde, sapın gövdeye 
bağlandığı yerde bulunan yaprakçıktır. 
   
 
Brakteol:  İkinci derecedeki brakte. Çiçek sapının üzerinde bulunan küçük 
yaprakçıktır.    
 Brankiyal: 
Solungaç 
bölgesine 
ait. 
    
 Breed 
Yöntemi:  Sıvı sayımı. Sıvı örneklerdeki mikroorganizmaların belli bir 
oranda yapılan mikroskobik sayımdır.  
 Briyofitler: Kara yosunlular. Bitkiler dünyasında karayosunları ve ciğer 
otlarının bulunduğu filum.   
 
 
 
 
 
 
Briyoza: Yosun hayvancıkları. Kayalar üzerinde yosunu andıran dallı, güzel 
görünüşlü bir hayvan türünün kolonisi. 
 
 
 
 
 Bronş: Akciğer boruları. Soluk borusundan ayrılan akciğerlere giden iki 
borudur.  
Bronşit: Akciğer boruları iltihaplanması. Bronşlarda bakterilerin yerleşip 
üreyerek iltihaplanması.  
 Brown 
Hareketi: 
Çözelti  hareketi. Bir çözelti ya da süspansiyon içinde küçük 
parçacıklarının, su moleküllerine çarpmasından ileri gelen harekettir. 
 
Brucella: Brusella hastalığı bakterisi. Kaynatılmamış süt ürünlerinde bulunan 
bakterilerin neden olduğu hastalıkların adıdır. 
 Brusellozis: 
Brucella cinsi bakterilerin neden olduğu hastalıktır.  
Bulbus: Soğanlı bitki. Toprak altında gelişen, çok kısalmış ve tabla adı verilen 
gövdenin etrafında dizilmiş, pul denen etli yapraklarla örtülmüş tepe tomurcuğu taşıyan 
gövde tipidir.  
 Calyx: Dış iskelet. Mercanlarda, kalsiyum karbonat yapıda olan, kase şeklindeki 
dış iskelettir. 
 CAMP 
Testi: Christie, Atkins, and Munch-Peterseon adlı araştırıcıların 
isimlerinin ilk harflerinden oluşan bir test. Mikrobiyolojide farklı uygulamalarda 
kullanılır. Listeria monocytogenes 'in tanımlanma örneği için . 
 
 
Cefixime: Sefalosporin grubu ikinci kuşak oral yolla kullanılan bir antibiyotik. 
E. coli O157:H7 analizinde de kullanılır. 
 
 
 
 
 
 
Cenin: Rahim bebekciği. Gelişmenin erken dönemindeki embriyoya verilen 
addır. 

---

 Cephalothorax: Baş ve gövdenin kaynaşmış hali. yapışık baş gövde. 
 
Cercus (Serkus): Bazı canlı gruplarında, vücudun sonunda görülen ve çeşitli 
şekillerde olabilen, kuyruk benzeri uzantıdır.  
 
Chapman Agar: Gıda ve diğer materyalde Staphylococcus türlerinin aranması / 
sayılması için kullanılan besiyeridir.   
 
 
 
Chrysophyta: Sarı algler. Sarı-kahverengi algler. 
 Clostridium 
botulinum: Gram pozitif, sporlu, anaerob çubuk şeklinde bakteri. 
Botulin adlı toksinlerinin neden olduğu botulizm öldürücü bir hastalıktır.  
 
Clostridium perfringens: Bazı gıdalarda bulunan ve hastalığa neden olan Gram 
pozitif, anaerob çubuk şeklinde 
bakteridir. 
    
 
Clostridium tetani: Tetanos etmeni.   
 
 
 
 
Clumping Faktör: Stafilokokların hücre duvarına yapışık olarak bulunan 
kümeleştirme veya çöktürme faktörü anlamına gelen bir çeşit koagulaz enzimidir. 
 
Col Plazmidi: Escherichia coli gibi bazı bakterilerde bulunan ve kolisini 
kodlayan plazmit.  
 Coronaviridae: Soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden 
olan, 80-160 nm çapında, tek iplikçikli RNA içeren (pozitif iplikçikli), kılıflı, kılıfın 
üzeri çıkıntılarla kaplı bir virüs familyasıdır.  
 
 
 Covper 
Bezi: Eşeysel sıvı bezi. Seminal sıvının oluşturduğu bezlerden biridir. 
Crossing-over: Eş kromozom parça değişimi. Eşey ana hücrelerinde gerçekleşen 
mayoz bölünmenin profaz I safhasında oluşan tetratların kromatitleri arasındaki parça 
değişimidir. 
 Cyanobacterium: 
Siyanürlü bakteriler. Klorofil ve fikobilin içeren prokaryotik, 
oksijenik, fototrofik bakteriler. Siyanobakteriler önceden mavi-yeşil algler olarak 
tanımlanmakla beraber, alg olarak algılanmaları nedeni ile bu isim artık 
kullanılmamaktadır.  
Dansimetri:  Yoğunluk ölçüm aracı. Yoğunluk  ölçülmesine dayanan  miktar  
tayini.  
Deaminasyon: Amino ayrılması-kaybı. Bir aminoasit ya da başka bir organik 
bileşikten bir NH2 (amino) grubunun ayrılması. 
 Deformasyon: 
Şeklini 
bozma. 
 
    
 
Dehidrogenasyon: Hidrojen kaybı. Bir molekülden hidrojen atomlarının 
ayrılması şeklindeki 
bir 
oksidasyon 
tipidir. 
    
 
Dekarboksilasyon: Karboksil kaybı. Bir organik bileşikten bir –COOH 

---