YüZÜNCÜ yil üNİversitesi fen biLİmleri enstiTÜSÜ

Diklamideik:  Üreme organ farklılaşması. Bir çiçekte kaliks ve korolla 
farklılaşmasının bulunması, üreme organlarının (ginekeum) ayrı çiçekler üzerinde 
bulunmasıdır. 
 Diklin: Bir eşeyli çiçek. Erkek üreme organlarının (andrekeum) ve dişi üreme 
organlarının (ginekeum) ayrı çiçekler üzerinde bulunmasıdır.  
 
Dikotil:  Çift çenekli. Çok yıllık odunsu bitkilerdir. Embriyolarında çift çenek 
yaprağı bulunan, yaprakları genellikle ağsı damarlı, çok yıllık odunsu bitkilerdir. 
 
Dikotiledon: Çift çenekli bitki. İki çenekli yaprak. İki kotiledona (çenek yaprak) 
sahip bitkidir.  
 Dikotom: Çatalsı, çatallı.   
 
 
 
 
 
Dikotomsimpodial: Ana eksenin baskın olmadığı dikotom dallanma şeklidir. 
 Diluent: Sayım aşamasında örneği seyreltmek için kullanılan çözeltidir. 
 
Dim: Türün yaşam alanı. Benzer canlı grubu. Belirli bir alanı  işgal eden ve 
kendi aralarında çoğalan benzer organizmaların oluşturduğu popülasyondur. 
 
Dimorfik: İki yapılı. Birbirinden farklı 2 morfolojik yapı gösterendir. Örnek: Bir 
fungusun 25-30 C 'de küf (mantar) formunda 35 – 37 C 'da maya formunda olması.  
 Dimorfizm: İki formlu. Bir tür içinde, iki farklı formun görülmesi durumudur.   
Dioik:  İki evcikli. Bir birey üzerinde dişi, bir başkası üzerinde erkek çiçekleri 
bulunan bitki türleridir. Vücudunda dişi veya erkek üreme organlarından sadece birini 
bulunduran canlı, ayrı eşeyli.  
 
 
 
 
 
 
 
Dioik poligami: Bitki iki evcikli; fakat bazı erdişi. çiçeklerin, erkek çiçek veya 
dişi çiçek veya her ikisi ile birlikte bulunmasıdır.   
 
 
 
 
Diplobasil: Çubuk çiftli  bakteri. Bölündükten sonra ayrılmayıp, çiftler halinde 
birbirine bağlı kalmış çubuk şeklindeki 
bakterilerdir.    
Diplobiyont: Hayat devrinde en az iki tip bireyle karakterize olan organizmaya 
verilen addır.  
 Diploblasti: İki tabakalılık. Embriyonik gelişim sürecinde sadece endoderm ve 
ektodermin oluşması.  
 Diploit: Çift  kromozom setli. 2n kromozom takımı taşıyan hücre. İki kat veya 
çift kat kromozomlu. Gametlerde bulunan iki takım kromozom sayısı, iki takım 
kromozoma sahip hücre ya da organizma.   
 
 
 
 
Diplokok: Yuvarlak bakteri çiftleri. Bölündükten sonra ayrılmayıp, çiftler 
halinde birbirine bağlı kalmış 
yuvarlak 
bakteriler. 
    

---

Diplostamenli: Erkek organ yer farklılaşması. Çift halkada dizilmiş olan 
stamenlerin, dış halkadaki stamenler sepallerin, iç halkadaki stamenlerin ise petallerin 
önünde bulunması.  
 Disakkarit: Çift şekerliler. İki şekerliler. İki mol monosakkaritin dehidrasyonu 
sonucu oluşan çift şekerdir. Maltoz, sakkaroz, 
laktoz 
gibi. 
   
 
Disentrik: İki merkezli kromozom. İki sentromerli kromozom 
 
Diskoid: 
Disk 
biçiminde. 
 
      
 
Distal: Aralıklı, belirli bir noktadan uzakta.  
 
 
 
 Distikus: İki sıralı. Yaprak ve çiçeklerin aynı düzlem üzerinde birbirlerinin ters 
yönünde sıralanmasıdır. 
 
   
 
Diüretik: İdrar söktüren. İdrar 
söktürücü. 
   
 
Divergent: Birbirlerinden ayrılmış ve uzaklaşmış şekilde. Uzaklaşmış, ayrılmış 
yapı.  
Divisio: Bölüm. 
 
 
 
 
 
 
 
Diyabet: Şeker hastalığı. 
 
 
 
 
 
 
Diyare: İshal.  
 
 
 
 
 
 
 
 
Diyet: Günlük olarak alınan besinler.günlük besin   
 
 
DNA (Deoksiriboz Nükleik Asit): Çift zincirli Yönetici molekül. 
Kromozomlarda ve nükleotidlerinde bulunur. 
 
 
 
 
Dolikosefal: Uzun kafalı. Eni boyunun %75’ inden az olan bir kafatası biçimidir. 
 Dominant: Etkin gen. Baskın 
gen. 
    
Dorsal:  Sırt. Sırt kısmı.   
 
 
 
 
 
 
 
Dorsifiks: Sırttan bağlı. Flamentin antere sırt kısmından bağlı olması.  
 
DPN (Difosfopiridin nükleotid): Hidrojen taşıyıcı. Aynı zamanda NAD 
(Nikotin Adenin Dinükleotid) de denir. Birçok reaksiyonda bir hidrojen alıcısı ya da 
vericisi olarak iş gören bir koenzim.  
Drepanyum: Sıralı eğimli-sarkık diziliş. Birbirini izleyen çiçek saplarının hepsi 
aynı yönde ve düz bir plan üzerindedir. 
 
 
 
Drupa: Eriksi meyve. Meyve kabuğunun dış kısmı derimsi, orta kısmı etli ve iç 
kısmı sertleşmiştir. Örnek: Erik, kayısı. 
 
 
 
 
 
 
E. coli: En basit bakteri. Gram negatif, çubuk şeklinde, genellikle zararsız, 
laktozu fermente eden, ortak yaşayan ve bazı suşları hastalık yapan, gen 
klonlamalarında gen ekspresyonları için konak organizma olarak kullanılan fakültatif 
anaerob bir bakteri.    
 

---

E.coli O157:H7: Bugün için bilinen en tehlikeli gıda zehirleyici  patojen 
(öldürücü) 
bakteri. 
 
   
Echinodermata: Derisi dikenli. Derisi dikenliler şubesi. Deniz hayvanları, deniz 
yıldızı, deniz kestanesi v.b.   
 
 
 
 Effektör: Uyarıcı bez organı. Bir organizmanın faaliyette bulunduğu vücut 
yapısı, uyarıya karşı reaksiyon gösterme arasıdır. Örnek: Kas ve bez. 
 
 
Egzama: Kaşıtılı deri. Tende kaşınma, sulanma, kabuk bağlama biçiminde 
görülen bulaşıcı olmayan bir deri hastalığıdır.  
 
Egzotik: Yerli olmayan. Yerli olmayan canlılardır. 
   
 Ekdoderm: Embriyo dış tabakası. Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen dış 
tabakadır.  
 Ekilibrum: Denge durumu. Birbirine denk karşıt kuvvetlerin durumudur. 
Ekinokok: Köpekgiller paraziti. Köpek ve kurtlar, nadiren kedilerde bulunan bir 
parazittir.  
 
Ekjozen aminoasit: Elzem amino asit. Vücutta üretilmeyen  gerekli protein 
yapıtaşı/amino 
asit. 
   
 
Ekoloji: Çevre bilimi. Organizmaların birbirleri, fiziksel ve biyotik çevreleriyle 
olan ilişkilerini inceleyen bilim dalıdır.    
 Ekolojik 
faktör: Çevresel faktör. Canlı organizmaları etkileyen herhangi bir 
çevre faktörüdür.  
 Ekolojik 
niş:  Canlı çevresel yaşama  şekli. Organizmanın uyumu, fizyolojik 
tepkileri, kalıtsal ya da öğrenilerek elde ettiği özel davranışlardan doğan, komünite veya 
ekosistemdeki benimsediği-geliştirdiği yaşama şeklidir.  
Ekolojik Tür: Çevresel verimli tür. Belli bir ekolojik nişe bağlı ve bir tür gibi 
davranan ve çevredeki tür ile üreme yeteneğinde olan bir grup birey. 
 
Ekosistem: Canlı ve cansızlardan oluşan sınırı amaca göre belirlenen doğal veya 
yapay sisteme verilen kavramdır. Örnek: Akvaryum veya botanik parkı  
Ekotip: Ekolojik koşullara bağlı olarak oluşan farklılık gösteren canlı ırkları. 
 
 
 Ekoton: Tür geçiş bölgesi. Komşu biomlar arasında oldukça geniş bir geçiş 
bölgesidir. Bu bölge kısıtlı ölçüde de olsa, ekoton için karakteristik olan bazı 
organizmalara ek olarak yakın olan her biomdan bir miktar organizma içerir. 
 Ekovirüs:  İnce bağırsakta ve solunum sisteminde enfeksiyon yapan, solunum 
hastalıkları ve menenjite neden olan picornavirüs grubunda bir grup virüs. 

---