Microsoft Word k I t a b verstka doc
Yüklə 4,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yeqzar Cəfərli 56
- Yeqzar Cəfərli 58
Yeqzar Cəfərli 56 Özünü humanist, demokratiyanın təntənəsi hesab edən ABŞ Afrikanın acından qırılan əhalisinə yardım etmək- dənsə, İraqda və Əfqanıstanda heç bir əsas olmadan dinc müsəlman əhalini qırır. Hakim dövlətlərin məzlum xalq- ları itaətə gətirmək üçün hərbi xərclərin daim artırılmasın- dan hiddətlənən Əli Fəhmi iştirak etdiyi konqreslərin bi- rində etdiyi çıxışında deyirdi: “Böyük və kiçik müharibə- lər, böhranlar, avara hərbi xərclər nəticəsində ABŞ- İsrail eləcə də digər dövlətlər məzlum xalqlara 6 triyon 600 milyard dollar ziyan vurmuşlar. Hərbi xərclərə bu qədər vəsait xərcləndiyi bir zamanda yer kürəsinin 1 milyard yarım əhalisi ehtiyac içərisində boğulur. Milyonlarla insan acından ölür. Olmazmı bu milyonların bir hissəsi acları ölümdən xilas etmək işinə sərf edilsin?. Olar, lakin onlar bunu etmirlər”. Əli Fəhmi üzünü ABŞ və İsrail işğalçıları- na tutub soruşurdu? “Görəsən bu tifil uşaqları qırmaqdan utanırsınızmı?, Anaların naləsi siz cəlladları yandırmırmı? Canilər bu cinayətdə yaxa qurtara biləcəklərmi?, Əlbəttə yox”. Zənnimcə burada söhbət heç də hansısa bir yaşayış məntəqəsinin ya İsrailin, ya da Fələstinin əlində qalmasın- dan getmir. Məsələ müsəlman-xristian məsələsidir. Dini- mizin misionersiz yayılması, Allahın böyük təbii sərvətləri müsəlman ölkələrinə bəxş etməsi, görünür Qərbi ciddi na- rahat edir. Lakin hələlik Qərb bunu çox da açıq qabarda bilmir. Qərbin müsəlman dünyasını birbaşa hədəf götür- məsi onu müsəlman dünyası ilə qarşı qarşıya qoya bilər. Ona görə də hələlik Türkiyə hədəf götürülüb. Məqsəd Türkiyəni əvvəl islam dünyasından ayırmaqla bunların ƏLİ FƏHMİ DÜNYASI 57 arasında parçalanma yaratmaqdır. Məhz buna görə də bi- zə türk-islam birliyi bu gün başqa dövrlərdə olduğundan daha çox vacibdir. O zaman açıq şəkildə erməni müsəl- man münaqişəsi mövcud olmadığından Əli Fəhmi beynəl- xalq konqreslərdəki çıxışlarını əsasən, İsrail və Amerika təcavüzünə qarşı yönəltmişdi. Lakin qeyd etdik ki, mövzu çox aktual olduğundan onu hazırda ölkəmizin qarşısında ən böyük problem olan Qarabağ problemi ilə əlaqələndir- məyi lazım bilirəm. Bütün dünyada özünə ikrah oyadan ermənilər qəddar olduqları qədər də fitnəkardırlar. Alla- hın ibadətxanaları olan kilsələri belə öz çirkin məqsədləri- nin yuvalarına döndərmişlər. Belələri üçün Əli Fəhmi Qu- rani-Kərimin Bəqərə surəsinin 108-ci ayəsini misal gətirir- di. “Allah evlərində fitnə fısad törədənlərdən daha zalım kim ola bilər?. Belə şəxslər üçün dünyada rüsvayçılıq axi- rətdə isə böyük əzab vardır”. Əli Fəhmi ümidvar olduğu- nu bildirirdi ki, “Biz bir müsəlman olaraq həmin ayələrin hökmünə inanır və günahkar zalımların tezliklə bəlaya uğrayacaqlarına və rüsvay olacaqlarına əminik”. Erməni- lər tarixi torpaqlarımızı işğal etməklə özlərinə vətən düzəltmiş, indi Böyük Ermənistan yaratmaq xülyası ilə yaşayırlar. Lakin onlar bilməlidirlər ki, “Ətəkdən kəsib qola tikməkilə köynək olmur”. Zaqafqaziya Müsəlmanları konqresinin iclaslarında Əli Fəhminin etdiyi bütün çıxışlar nikbinliklə sona çatır. “Biz arzu edirik ki, insan insana dost yoldaş və qardaş ol- sun. Bütün insan cəmiyyəti bərabərhüquqlu, əminəmanlıq şəraitində yaşayıb yaratsınlar. Dünyaya yenicə qədəm qoyan körpələr ana laylasından xumarlansınlar, güllə, top Yeqzar Cəfərli 58 səsi onları onları diksindirməsin. Gənclərimiz nahaq yerə öz qanlarını axıtmasınlar, öz həyat yolunu başa vurmaqda olan ağbirçəklər, qocalar rahat nəfəs alsınlar, oğul və nə- ticə nisgili görməsinlər. Biz bunu istəyirik. Bunu arzu edi- rik, bunun uğrunda mübarizəyə qaxmalıyıq”. Əli Fəhmi və C. Məmmədquluzadənin” Ölülər” əsərinin tamaşası İncəsənət də həyat kimi daimidir Şalyapin Klassik ədəbiyyatımı- zın nəhəng simalarından biri, görkəmli yazıçı, dramaturq, nasir və böyk ədib olan C. Məm- mədquluzadənin 100 il- lik yubileyi bütün ölkə miqyasında 1966-cı ildə təntənəli şəkildə qeyd olundu. Bu silsilə tədbir- lərin davamı kimi o za- man M.Əzizbəyov adına Akademik Dram Teatırı- nın kollektivi böyük dra- maturqa öz töfvəsini ver- mək üçün onun “Ölülər” ƏLİ FƏHMİ DÜNYASI 59 əsərinə yeni səhnə həyatı verməyi qərara aldılar. Bildiyimiz kimi “Ölülər” əsəri Azərbaycan səhnəsində dəfələrlə oynanılmışdır və hər dəfə tamaşaya qoyulandan sonra böyük mübahisələrə səbəb olmuşdur. Əsərin quru- luşçu reıissoru o zaman Əməkdar incəsənət xadimi olan Tofiq Kazımov özündən əvvəl tamaşaya qoyulmuş bütün “Ölülər”-i ətraflı təhlil edərək elə bir tamaşaya nail olmaq istəyirdi ki, böyük ədibin 100 illik yubileyinə layiq olsun. Bildiyimiz kimi tamaşada təkcə rejissorun bacarığından asılı olmayan rollar da vardır ki, bu da Şeyx Nəsrullah ro- ludur. Şeyxin dilində çətin anlaşılan çoxlu qəliz ərəb və fars sözləri olduğundan bu rolun ifası həm rejissordan həm də aktyordan böyük məharət tələb edirdi. Hər şey şeyxin bu rolu necə oynamasından, ərəb və fars sözlərini necə tələffüz etməsindən asılı idi. Bu məqsədlə Respubli- kada ərəb və fars dillərinin ən gözəl bilicisi, ADU-nun Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının baş müəllimi Əli Fəhmi teatra dəvət olunur. Əsəri oxuyan və ya ona tamaşa edən çoxları elə bilirdi ki, Şeyx Nəsrullahın ifasında səslənən ərəb və fars sözləri heç bir məna ifa etməyən söz yığınıdır. Lakin Əli Fəhmi bu fikirləri alt üst edərək bildirir ki, bu ərəb və fars sözlə- rinin hər birinin ayrılıqda bir mənası vardır. Şeyx Nəsrul- lah isə sadəcə fırıldaqçı İsfahan lotusu deyil, dövrünün yaxşı din təhsili görmüş bir şeyxidir. Hacı Həsən rolunun ifaçısı M.Şeyxzamanov və Hacı Baxşəli rolunun ifaçısı Sa- dıq Hüseynov birgə yazdıqları xatirələrində qeyd edirlər ki, ”Bu günə qədər biz və eləcə də “Ölülər” əsəri və tama- şası haqqında elmi əsər və rəy məqalələri yazanların əksə- Yüklə 4,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|