Microsoft Word Azerbaijan Country Strategy Final for Web Posting Aze (3)
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sığorta vә digәr maliyyә xidmәtlәri
- Mikro, Kiçik vә Orta müәssisәlәr
- Özәl kapital
48
Aktivlәr/ÜDM 2011-ci ildә aşağı düşdükdәn sonra bәrpa oldu, lakin әmanәtlәr aşağı sәviyyәdә qalmaqdadır vә 10 faiz vә daha yüksәk tariflә bahalı sayılır. Maliyyә vasitәçiliyi nәticәdә mәhdudlaşmışdır vә qeyri-әmanәt vәsaitlәrindәn asılıdır. Әmanәtlәrin 45 %-i xarici valyutada denominasiya edilir ki, bu da yerli valyutanı qiymәti müәyyәn olunmamış riskli hadisәdәn asılı edәn valyuta mәzәnnәsinә yönәlәn makroiqtisadi siyasәtlәrin bir hissәsi hesab olunur. Yüksәk valyuta mәzәnnәsi çevikliyi vә faiz dәrәcәsinә әsaslanan pul siyasәti çәrçivәsinә doğru irәlilәyiş mәhdudlaşmışdır.
Banklara rәhbәrlik son on illik әrzindә yaxşılaşmışdır vә inkişafı davam edir. Banklar vә Bankçılıq Fәaliyyәti haqqında Qanun vә Azәrbaycanın Mәrkәzi Bankı haqqında Qanun - hәr ikisi BMK kömәyi ilә hazırlanmışdır - müvafiq olaraq 2004 vә 2005-ci illәrdә qәbul edilmişdir. Sektor inkişaf etdikcә, mәrkәzi bank özünün prudensial qaydalarını sәrtlәşdirir. AMB mümkün sistemli tәhlükәlәri müәyyәn etmәk üçün makro-prudensial şәbәkә tәşkil etmişdir. AMB makroprudensial qaydalar, o cümlәdәn maliyyә vasitәsi vә xarici valyuta әmanәtlәri üzrә ehtiyat tәlәblәrinin artırılması qaydalarını tәtbiq etmişdir. 2012-ci il sentyabr ayında minimum kapital tәlәbi 10 milyon AZN-dan 50 milyon AZN-a artırıldı. 2009-cu ildә Azәrbaycanda Mәrkәzi Bankın dәstәyi ilә Azәrbaycanda Risk Peşәkarları Assosiasiyası yaradılmışdır.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Orta
Azәrbaycanın sığorta sektoru kiçik hesab olunur vә 2012-ci ildә sığortaçıların ümumi sığorta mükafatı ÜDM-nin 0,46 %-i ilә müqayisәdә 0,6% tәşkil etmişdir ki, bu da sığorta mükafatının 213 milyon AZN-dan 343 milyon AZN-a qәdәr artırmışdır (61 faiz artım). Onların әksәriyyәti (89%) qeyri-hәyat sığortası hesab olunur vә ancaq 3 şirkәt hәyat sığortası tәklif edir. 2012-ci ildә sığortanın sürәtlә artması 2011-ci ildә qüvvәyә minmiş mәcburi avtomobil sığortası vә daşınmaz әmlakın mәsuliyyәt sığortası üzrә qanunlarla әlaqәli idi. Belә sürәtli artım 2013-cü ilin birinci yarısına qәdәr davam edәrәk yarım il әrzindә 17 faiz tәşkil etdi.
Ölkәdә 28 rәqabәt aparan şirkәt olsa da bu şirkәtlәrin әksәriyyәti kiçikdir vә üç әsas şirkәt bazarın 38 faizini tәmsil edir. Dövlәt şirkәtlәri ancaq bazarın 14 faizini tәşkil edir; dövlәtlә әlaqәdar şirkәtlәr (dövlәtә, nazirliklәrә vә әlaqәdar tәrәflәrә mәxsus) 77 faiz tәşkil edir. Sektor bir xarici strategiya cәlb etmişdir: 2010-cu ilin payızında AXA AYİB-dәn (30%) vә әsas sәhmdardan (21%) yerli sığortaçının nәzarәt paketini almışdır. AXA bazar payı 5 faizdir. 2013-cü ilin әvvәlindә yerli sığortaçıların birlәşmiş kapitalında xarici sahiblik hәddi 10 faizdәn 30 faizә qaldırıldı ki, bu da xarici iştirakçılar üçün bazarı aça bilәr.
Sığorta qanunvericiliyi vә tәnzimlәnmәsi tәtbiq olunur vә qüvvәdәdir ki, bu da özünü tәlәb olunan minimum standartlara cavab vermәyәn şirkәtlәrin lisenziyalarının lәğv olunması ilә göstәrmişdir. Buna baxmayaraq, onlar qeyri-adekvatdır.
49
Ölkәdә özәl pensiya fondları fәaliyyәt göstәrmir vә lizinq sektoru hәm bazara daxil olma, hәm dә nizamlayıcı çәrçivә baxımından öz inkişafının lap ilkin mәrhәlәsindәdir. Lizinq portfeli ÜDM-nin faiz göstәricisi ilә 0,4% tәşkil edir (2011-ci ilin sonuna olan mәlumat). İpoteka verilmәsi çox aşağı sәviyyәdәdir. ÜDM-in 0.4 faizini tәşkil etmәklә bölgәdә әn aşağı dәrәcә hesab olunur.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük
2012-ci ilin sonunda özәl sektora ayrılan kreditin ümumi mәblәğinin yalnız ÜDM-nin 21,1 %-dәn ibarәt olması KOM-ların maliyyә vasitәlәrini әldә etmәsini mәhdudlaşdırır. KOM-a ayrılan kreditlәrin sayı artırılsa da 2012-ci ilin sonuna bu rәqәmin 30 faiz hüdudlarında olması ehtimal edilirdi. Son illәr әrzindә KOM-un maliyyә vәsaitlәrindәn istifadә etmә imkanı ilә bağlı regional ayrı-seçkilik azaldılmış, paytaxtdan kәnar bölgәlәrdә KOM kredit portfeli hәm iri, hәm dә kiçik banklarda artmışdır (2012-ci ilin sonuna iri bankların portfelinin 20 faizi, kiçik vә orta sәviyyәli bankların 20-30 faizi). Bununla belә, MKOM sektorunda әsas problemlәr MKOM-un maliyyәlәşdirilmәsinin cәlbediciliyinin nümayiş etdirilmәsi vә yerli kredit mütәxәssislәrinin bacarığının artırılmasıdır. Mikromaliyyәlәşdirmәnin inkişafı Azәrbaycanda MKOM-ların önә çәkilmәsinin әsas komponenti hesab olunur. Qeyri- neft sektorunda biznes mühiti aşağı sәviyyәdәdir vә xüsusәn dә MKOM-lar bürokratik әngәllәr vә korrupsiyanın yüksәk hәddindәn әziyyәt çәkir. Sәviyyә aşağı (16%) olsa belә hüquqi çәrçivә daşınmaz әmlakın kadastrı vә torpağın qeydiyyatı, elәcә dә dövlәt kreditlәri üzrә informasiya sistemi baxımından inkişaf etmişdir. Girovun asan izah olunmasının hәyata keçirilmәsi, daşınar әmlak üzrә qeydiyyat sistemi vә kreditorların hüquqlarının tәmin olunması MKOM-lar üçün maliyyә vasitәlәrinin әldә olunmasının yaxşılaşmasına töhfә verәcәk.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük Әsas mәsәlә Regional fondlarla daxili özәl kapital sәrmayәsi üzrә daha cәlbedici olması üçün biznes mühiti vә korporativ idarәetmәnin tәkmillәşdirilmәsi vә davamlı yerli özәl kapital fondlarının yaradılması Kommersiya özәl aktiv sektoru hәlә dә yaradılma mәrhәlәsindәdir vә bu günә qәdәr ölkәyә mühüm beynәlxalq özәl aktiv fondlarının marağı cәlb olunmamışdır. Yalnız üç regional fond meneceri Azәrbaycanı siyahıya daxil etmişdir vә onlardan ancaq ikisi Azәrbaycanı nәzәrdә tutulmuş ölkә kimi deyil, daha geniş bölgә hәcmi kimi tәyin etmişlәr. Bunlar inkişaf kapitalını vә problemlәri әhatә edir, aralıq maliyyәlәşdirmә, Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|