Microsoft Word Azerbaijan Country Strategy Final for Web Posting Aze (3)
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İstehsal vә xidmәtlәr
- Daşınmaz әmlak
- İnformasiya vә kommunikasiya texnologiyaları
- Tәbii Sәrvәtlәr
42
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük Әsas problemlәr: (i) istehsal vә xidmәt sektorunun inkişafı yolunda әsas maneә olan korrupsiyanın qarşısının alınması üçün birgә sәylәr göstәrilmәli; vә (ii) icazәlәrin vә lisenziyaların daha da optimallaşdırılması, elәcә dә antiinhisar qurumlarının bacarıqlarının vә gücünün artırılması ilә rәqabәt güclәndirilmәlidir. Son illәrdә inşaat materiallarının, kimyәvi maddәlәrin vә digәr sektorların işlәnmәsinin yüksәk daşınma qiymәtlәri ilә başa gәlmәsinә görә istehsal vә xidmәt sektoru tәbii sәrvәtlәr sektorundan yayılma effektindәn yalnız marjinal mәnfәәt götürmüşdür. Ümumilikdә, müәssisәlәr hәlә dә köhnә avadanlıqlarla fәaliyyәt göstәrir ki, bu da mәhsuldarlığın vә ekoloji vә keyfiyyәt standartlarının pis olmasına gәtirib çıxarır. Son illәrdә xüsusәn biznes qeydiyyatı baxımından yeni vasitәlәrin asanlaşdırılması üzrә institusional struktur inkişaf etsә dә rәqabәt siyasәtinin hәyata keçirilmәsi vә korporativ idarәetmә vә biznes standartlarının inkişaf etdirilmәsi sahәsindә önәmli problemlәr qalmaqdadır. Korrupsiya maliyyә şәffaflığının qarşısını alır ki, bu da öz növbәsindә müәssisәlәrin inkişafına әngәl törәdir vә hökumәtin iqtisadiyyatı müxtәliflәşdirmә cәhdlәrini pozur.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük
Әmlak bazarı, o cümlәdәn, yeni mәhsulların irәli sürülmәsi vә maliyyәlәşdirmә metodları inkişafının ilk dövrlәrini yaşayır. Bakı şәhәrindә neftlә bağlı olan investisiyaların inkişafı üzrә müasir ofislәrin sayı kifayәt qәdәr olmasa da xarici institusional sәrmayәdarların ölkәyә marağı hәlә dә azdır. İpoteka bazarı zәif inkişaf etmişdir. Әmlakın inkişafı üzrә nizamlayıcı çәrçivә zәifdir vә әmlak hüquqlarından sui-istifadә halları geniş yayılmaqda davam edir. Buna baxmayaraq, “bir pәncәrә” sisteminin tәtbiqi vә ölkәdә bütün әmlak qeydiyyatı üzrә mәsuliyyәtin vahid qurum olan Daşınmaz Әmlakın Dövlәt Reyestri Xidmәtinә verilmәsi ilә әmlak qeydiyyatı sahәsindә irәlilәyişlәr edilmişdir. İcazәlәrin alınması prosesi 28 prosedur vә 200 gündәn artıq müddәt tәlәb etdiyi üçün (Dünya Bankının 2013-cü il üzrә Biznesinә әsasәn) bu proses hәlә dә çәtindir. Daşınmaz әmlakın davamlılığını (enerjinin effektivliyi, әtraf mühitә tәsir) dәstәklәyәn müasir әsas vә әlavә qanunvericiliyin inkişafı baxımından boşluqlar hәlә dә çoxdur. Davamlılıq mәsәlәlәri üzrә maariflәndirmә dә hәmçinin aşağı sәviyyәdәdir.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük
43
inkişafının davam etdirilmәsi; (ii) nizamlayıcı çәrçivәnin inkişaf etdirilmәsi (mәs. müstәqil nizamlayıcının yaradılması vә rәqabәtli tәhlükәsizlik tәdbirlәrinin hәyata keçirilmәsi); (iii) sabit telefon şәbәkәsinin (Aztelekom) özәllәşdirilmәsi. Bu sahә üzrә müvafiq islahatların davam etdirilmәsi nәzәrdә tutulsa da telekommunikasiya sektoru hәlә dә Rabitә vә İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi (RİTN) tәrәfindәn idarә olunur ki, onun da әksәr telekommunikasiya müәssisәlәrindә (sabit telefon şәbәkәsi Aztelekom da daxil olmaqla) nizamlayıcı (Nazirliyin normativ şöbәsi vasitәsilә), siyasәtçi vә әsas sәhmdar kimi üçqat rol oynaması bu sektorun hәyata keçirilmәsinә mәnfi tәsir göstәrir. Nizamlayıcı çәrçivә ümumilikdә zәif inkişaf etmişdir.
Stasionar telefon seqmentindә iki dövlәtә mәxsus müәssisә Aztelekom vә Baktelekom (paytaxt şәhәri olan Bakıda) üstünlük tәşkil edir. Sabit telefon şәbәkәsi üzrә bir neçә şirkәtin lisenziyası olsa da rәqabәt çox mәhduddur. Mobil telefon bazarı daha yaxşı inkişaf etsә dә (3 әsas mobil operatorlar - Azercell, Bakcell, Azerfon) hәlә dә bölgәdә bu sahә üzrә geri qalır. Mobil telefon vә genişzolaqlı internet sәviyyәlәri nisbәtәn aşağı olsa da әhәmiyyәtli dәrәcәdә artmışdır. Azercell 2008-ci ildә tam olaraq özәllәşdirilmiş, 2006-cı ilin fevral ayında isә Catel-ә CDMA lisenziyası (450 MHz tezlik) verilmişdir, lakin o, әsasәn sabit naqilsiz telefon xidmәtlәri yerinә yetirir. İnternet xidmәtlәri abunә xәttinin inkişafının vә internet bizneslәrinin hüquqi statusunu müәyyәnlәşdirәcәk qanunvericiliyin olmaması sәbәbindәn lәngimişdir.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Orta Әsas problemlәr: (i) ARDNŞ-nin kommersiyalaşdırılması vә yenidәnqurması; (ii) neft vә qaz sektorunun daha da liberallaşdırılması vә bazara yeni iştirakçıların daxil olmasına zәmin yaradılması; vә (iii) müstәqil enerji nizamlayıcısının yaradılması. Ölkә tәbii sәrvәtlәrlә zәngindir. Neft vә qaz gәlirlәrinin Azәrbaycanın ixracatının 70 %-ә, büdcә gәlirlәrinin isә tәqribәn 50 %-ә bәrabәr olacağı nәzәrdә tutulur. Hökumәtin әsas neft şirkәti olan ARDNŞ beynәlxalq neft şirkәtlәri (BNŞ) ilә әmәkdaşlıqda yerli neft istehsalının tәqribәn yarısına malikdir vә qaz istehsalına rәhbәrlik edir (2011-ci ildә ümumi istehsalın tәqribәn 30 %-i). ARDNŞ bir sıra qeyri- profil aktivlәrlә tam şәkildә inteqrasiya olunmuş şirkәt hesab olunur; onun yenidәnqurması vә kommersiyalaşdırılması gözlәnilir vә gәlәcәk üçün әsas mәsәlә hesab olunur. 2012-ci ildә ARDNŞ “Itera” şirkәtinin Gürcüstan filialını aldıqdan sonra Gürcüstanda qaz tәchizatçısı vә distribüteri kimi öz dominant vәziyyәtini genişlәndirmişdir. BP Azәrbaycana 1992-ci ildә daxil olmuşdur vә hazırda ölkәnin әn böyük xarici sәrmayәdarı vә ARDNŞ-dan sonra ikinci әn böyük xam neft istehsalçısı hesab olunur.
2006-cı ildә start verilәn Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) neft boru kәmәrinin inşası, Şahdәniz yatağı vә әlaqәdar Cәnubi Qafqaz qaz kәmәrinin işlәnib hazırlanmasından sonra ixrac marşrutlarının geniş diversifikasiyası әldә olunmuşdur. Bundan başqa, Azәrbaycan oxşar mәqsәdlәrә qulluq edәn digәr daşınma layihәlәrinin üzvüdür: mәsәlәn, ARDNŞ Gürcüstandan mayelәşdirilmiş tәbii qazın uzun mәsafәli nәqli vә Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|