Microsoft Word Azerbaijan Country Strategy Final for Web Posting Aze (3)
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dәmir yolları
- Bankçılıq
46
Azәrbaycanda şәhәr nәqliyyatı әsasәn böyük sayda fәrdi avtobuslarla tәmsil olunur. Bakıda hәmçinin şәhәr metropoliteni dә fәaliyyәt dә göstәrir. Sektora әsaslı nәzarәt vә tәsir mәrkәzi hökumәtin üzәrinә düşür. Şәhәr üzrә nәqliyyat әmәliyyatları Azәrbaycan Respublikasının Nәqliyyat Nazirliyi tәrәfindәn lisenziyalaşdırılır vә nizamlanır. Nәqliyyat Nazirliyinin 2007-ci il fәrmanına әsasәn orta vә kiçik ölçülü avtobuslar tәdricәn böyük ölçülü avtobuslarla әvәz olunmuşdur. Bakı Metrosu aşağı tariflәr sәbәbindәn gәlirsiz hesab olunur vә әsasәn dövlәt tәrәfindәn birbaşa maliyyәlәşdirilir. Metroda gediş haqqının 2011-ci ildә әvvәlki qiymәtin üçdә bir hissәsi qәdәr artmasına baxmayaraq qiymәt hәlә dә aşağı sәviyyәdәdir. 2012-ci ildә dövlәt şirkәtin yüksәk itkilәrini әhatә etmәk üçün Bakı Metrosuna verilәn qrantı 28 faiz artırdı. Nәqliyyat tariflәri Azәrbaycan Respublikasının Tarif Şurası tәrәfindәn dövlәt sәviyyәsindә müәyyәn edilir. 2013-cü ildә dövlәt sәrnişin daşınma xidmәtlәri üçün avtobus marşrutlarında marşrutun qruplaşmasını vә gediş haqqını yolun uzunluğuna uyğunlaşdırmanı nәzәrdә tutan yeni tariflәrә dair qәrar qәbul etdi.
Nәqliyyat Nazirliyi 2011-ci ilin dekabr ayında Bakıda nәqliyyatın intellektual idarәetmә sistemi yaradılmışdır. Daxili İşlәr Nazirliyi ilә birgә şәkildә sistemin mәqsәdi ictimai nәqliyyat xidmәtlәrinin tәkmillәşdirilmәsi, nәqliyyat marşrutları, nәqliyyata, küçәlәrә vә prospektlәrә nәzarәtin optimallaşdırılmasından ibarәt olmuşdur. Yeni sistemlәrdә hazırda yoxlama mәrhәlәsindә olan ictimai nәqliyyatda vahid ödәmә kartları nәzәrdә tutulur.
Bazar strukturu: Orta Bazar institutları: Orta
Yollara xidmәt göstәrәn qurum olan “Azәryolservis” 2007-ci ilin fevral ayında açıq sәhmdar cәmiyyәtinә çevrildi (100 %-i dövlәt tәrәfindәn idarә olunur). 1994-2000-ci illәrdә yol sektoru yol istifadәçilәrinin xәrclәri, o cümlәdәn yanacaq aksizi gәlirlәri, nәqliyyat vasitәlәrinin illik yoxlanması, nәqliyyat vasitәlәrinin satışına qoyulan vergi, tranzit vә dövriyyә vergisi әsasında Yol Fondu ilә maliyyәlәşdirilmişdir. Sektorun bütün gәlirlәri mәrkәzi büdcә ilә ötürüldükdәn sonra fond 2000-ci ildә lәğv olunmuşdur. Buna baxmayaraq, Yol Fondu 2007-ci ildә bәrpa edilmişdir. Yollar üzrә Xüsusi Büdcә Fondu kimi tanınan bu Fond Nәqliyyat Nazirliyi tәrәfindәn idarә olunur. Yol tәmiri vahidlәrini ayırmaq (ilkin olaraq eyni şirkәt altında) vә şirkәt daxilindә müqavilә razılaşmaları yaratmaq üçün sәylәr göstәrilsә dә bu işin gedişi aşağı sәviyyәdә olmuşdur. “Azәryolservis”lә Nәqliyyat Nazirliyi arasında xidmәt sәviyyәsi razılaşması imzalanmışdır. Yol islahatı strategiyasının icrası üçün daha çox sәylәrә ehtiyac duyulur.
Bazar strukturu: Orta Bazar institutları: Böyük
47
dövlәtdәn asılılığın azaldılması; (iii) sәrnişin vә infrastruktur bizneslәrindә maliyyә davamlılığının yaradılması (o cümlәdәn tarif islahatı vә İctimai Nәqliyyat Öhdәliyi mexanizminin irәli sürülmәsi); vә (iv) dәmir yolu bizneslәrindә rәqabәtin yaradılması. Әsas dәmir yolu bizneslәri (infrastruktur, sәrnişin, yük vә s.) eyni qurum tәrәfindәn idarә olunur. Rәqabәt vә özәllәşdirmә baxımından kiçik irәlilәyişlәrә nail olunmuşdur. Azәrbaycan Dövlәt Dәmir Yolu İdarәsi tam komplekslәşdirilmiş dövlәt inhisarı kimi fәaliyyәt göstәrmәyә davam edir. Yük tariflәri liberallaşdırılmışdırsa sәrnişin tariflәri hәlә dә hökumәt tәrәfindәn müәyyәn olunur. Әn böyük maliyyә problemlәrindәn biri dә 2006-cı ildә qadağan edilәn dövlәt qurumları arasında barter әmәliyyatları tәcrübәsi olmuşdur (burada dövlәt şirkәtlәri xidmәtlәrin haqqını nağd ödәmәmişdir). ADDY 2000-ci ildә ilk beş illik biznes planını hazırlamışdır. MUBS/BMHS hesabatları 2002-ci ildәn hazırlanmışdır.
Bazar strukturu: Böyük Bazar institutları: Böyük
Azәrbaycanın bankçılıq sistemi dövlәt tәrәfindәn idarә olunur, 45 %-i dollarlaşdırılmış vә qeyri-depozit maliyyәlәşmәdәn yüksәk asılıdır. Güclü kredit artımına baxmayaraq maliyyә vasitәçiliyinin sәviyyәlәri aşağıdır. Özәl sektor vasitәçiliyindә gәlәcәk tәşkilati inkişaf, rәqabәt, mәhsul innovasiyası vә inkişafı üzrә imkanlar vardır.
2012-ci ilin sonundan etibarәn Azәrbaycanın bankçılıq sistemindә 43 bank olmuşdur ki, onların arasında әn yüksәk 5-i ümumi aktivlәrin 59 %-nә malikdir vә yalnız 6-nı xarici banklar tәşkil etmişdir 20 (onlar aktivlәrin 12 faizindәn azına sahibdir). Dövlәt tәrәfindәn idarә olunan Azәrbaycan Beynәlxalq Bankı depozitlәrin 35 %-nin bazar payına malik olmaqla bazarda hakim rol oynayır. Bununla belә, dövlәtlә әlaqәsi olan sahiblәri nәzәrә almaqla, bank aktivlәrinin tәxminәn 70 %-i dövlәtlә әlaqәli olan banklardadır.
ABB aktiv keyfiyyәtinin aşağı düşmәsi ilә üzlәşmişdir. 2012-ci ilin 1-ci rübündә ABB Maliyyә Nazirliyindәn 50 milyon AZN (Sәviyyә 1 kapitalı) kapital vә Mәrkәzi Bankdan 150 milyon AZN miqdarında kömәkçi kredit (Sәviyyә 2 kapitalı) almışdır. Bu cәmi kapitalı 10,8 faiz artırdı, lakin yenә dә 12 faiz sayılan normativ minimumdan aşağı idi. Sub-borc әlavәsindәn sonra özәllәşdirmә planları tәxirә salınmışdır.
Azәrbaycan Depozit Sığorta Fondu 2007-ci ildә yaradılmışdır; onun qәrar vermә üsulu mәcburi likvidliklә mәhdudlaşdırılır. Bankların sayı 2012-ci ildә azaldı, “Royal Bank” 2012-ci ildә iflas elan edildi vә bağlandı. Yerli depozitorlara ödәnişi Azәrbaycan Depozitlәrin Sığortası Fondu verdi.
20 22 bankda xarici kapital var; lakin onların yalnız 6-da xarici kapital 50% tәşkil edir.
Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|