Ci Mövzu. Konfliktologiyanın predmeti vo mahiyyəti

qird,  Dağıstan  -  çeçen,  erməni,  Fransa  -  fransız,  ərəb,  erməni  və  s. 
dövlətlərinə parçalanacaq, eyni tale Hindistan, Çin, İran və s. ölkələri 
də hədələyəcəkdir. 
Yada salmağına dəyər ki, keçən əsrin 90-cı illərinin ortalarında 
Avropa  İttifaqı  Robert  Badinterin  rəhbərliyi  altında  Konstitusiya 
hüququna dair xüsusi komissiya yaratmışdı ki, həmin komissiya «öz 
müqəddaratmı  təyin  etmə  hüququnu»  «insanın  fərdi  hüquqlarının 
müdafiəsi» prinsipi kimi qiymətləndirmişdi. Bu isə erməni bəşabəla 
nəzəriyyəçilərinin  təqdim  etdiyi  və  beynəlxalq  hüquq  normalarına 
yad  olan  ikinci  dəfə  öz  müqəddaratmı  təyin  etmək  -  yəni  müstəqil 
dövlət yaratmaq demək deyildir. 
Müasir  şəraitdə  terrorizm  separatizmlə  qovuşaraq  rəqiblərə 
qarşı siyasi, ideoloji, dini təzyiq üsullarının müntəzəm olaraq tətbiq 
edilməsi ilə səciyyələnir. Bu, qəti, zorakılıq, təxribat, sabotaj, boykot, 
sui-qəsd və s. deməkdir. 
Erməni  terrorçu-separatçıları  öz  gündəlik  «iş»ində  mətbuat, 
televiziya, radio, internet, videofilmlər, disketlər, vərəqələr, çoxsaylı 
nəşrlər  vasitəsilə  yayılan  təbliğat  materiallarından  istifadə  edirlər. 
Bütün  bunlar  Azərbaycanın  Dağlıq  Qarabağ  bölgəsinin  işğalı 
məqsədilə  aparılmış  təbliğat  müharibəsində  öz  əksini  tapmışdır. 
Təbliğat müharibəsi Daşnaksütyun Partiyasının yaradılması ilə, yeni 
təxminən yüz ildir başlamış, ötən əsrin 70-ci illərindən etibarən qızıl 
şəkildə şiddətlənmiş, 80-cı  illərdə isə artıq açıq  formaya keçmişdir. 
SSRİ-də, habelə, ABŞ-da, Fransada, Yunanıstanda, İtaliyada çoxsaylı 
nəşrlər  peyda  olmuşdur.  Bütün  bu  nəşrlərdə  əsas  məqsəd 
Azərbaycana  qarşı  ərazi  iddialarına  haqq  qazandırmaq  idi.  Vaxtilə 
Rusiya Dövlət Dumasının sabiq vitse-spikeri S.Baburin Bakı Dövlət 
Universitetinin  professor-  müəllim  heyəti  və  tələbələri  ilə  görüşü 
zamanı  deyirdi  ki,  «ermənilər  Rusiya  kütləvi  informasiya 
vasitələrində antiazərbaycan xarakterli materiallar çap etdirmək üçün 
böyük miqdarda vəsait xərcləyirlər». 
Erməni  terrorizmi  siyasi  məqsədlər  naminə  dövlət 
separatizmidir.  Dağlıq  Qarabağda  başlamış  bu  hərəkat  Abxaziyada, 
Cənubi Osetiyada, Dnestryanı və digər bölgələrdə yayılmışdır. 
Cənubi Qafqazda terror-separatizmin əsas daşıyıcıları 
ermənilərdir. Başlıca terrorçu-separatçı təşkilatlar isə ikidir. Daş- 
269 

---

naksütyun və ASALA («Ermənistanın azadlığı uğrunda erməni gizli 
ordusu»). 
Daşnaksütyun  yaşca  dünyanın  ən  «qocaman»  terrorçu- 
separatçı  təşkilatıdır.  O,  1890-cı  ildə  fəaliyyətə  başlamış  və 
terrorçu-separatçı  partiya  kimi  formalaşmışdır.  Daşnaksütyun  öz 
fəaliyyətində üç şuarı rəhbər tuturdu: 
1)
 
türk dövlətinə və bütün dünya türklərinə qarşı mübarizə; 
2)
 
erməni dövlətinin yaradılması; 
3)
 
Dağhq Qarabağın Azərbaycandan qoparılması. 
Son 20 ildə Daşnaksütyun 500-dən çox terror aktı törətmişdir. 
Təşkilatın  üzvləri  Türkiyənin  Avtsriyadakı,  Yuqoslaviyadakı, 
İsveçrədəki,  Fransadakı  səfirlərini  öldürmüş,  həmçinin  Avstriya, 
Avstraliya,  Belçika,  Bolqarıstan,  Danimarka,  İspaniya,  Amerika  və 
digər  ölkələrdə  çalışan  türk  diplomatlarını  qətlə  yetirmişlər.  Onlar, 
həmçinin,  Moskvada  metronun  «Pervomay-  skaya»  stansiyasında, 
Lenin  və  Bauman  rayonlarında  iri  mağazalarda,  Bakı  metrosunun 
stansiyalarında partlayışlar törətmişlər. 
Ultraterrorçu-separatçı  təşkilat  olan  ASALA  1975-ci  ildə 
Türkiyə  ərazisində  yaradılmışdır.  Onun  məqsədi  erməni  dövləti 
yaratmaq və bu dövlətin tərkibinə Türkiyə və İranın şimal ərazilərini, 
Azərbaycanın  cənub-qərb  və  Gürcüstanın  cənub  rayonlarını 
qatmaqdır. ASALA-nın əsas bazasını Livanda, Azərbaycanın Dağhq 
Qarabağ  regionunda,  Gürcüstanda,  Rusiyada  və  Suriyada  yaşayan 
ermənilər, həmçinin,  İran,  İraq və Türkiyədə  yaşayan kürdlər təşkil 
edir. ASALA qatı ərəb terrorçularından olan Əbu Nidalla, Hizbullahla 
və PKK ilə sıx əməkdaşlıq edir. PKK-nin hər üç döyüşçüsündən biri 
erməni  mənşəlidir.  Təsadüfi  deyil  ki,  PKK-mn  xaricdəki  mənzil 
qərargahları Yerevanda, filialları isə Gömrüdə və Qorisda, yəni İran, 
Türkiyə və Azərbaycan sərhədlərinin yaxınlığında yerləşir. 
PKK-mn  bazalarında  erməni  terrorçuları  hazırlayan  ASALA 
hər bir erməni  terrorçunun təlim keçməsi müqabilində 5 min dollar 
ödəyir.  Təlimə  düşərgələrin,  əsas  etibarilə  Livan,  Suriya,  Türkiyə, 
Yunanıstan,  Gürcüstan,  Rusiya  və  Azərbaycan  Dağlıq  Qarabağ 
bölgəsində yaşayan ermənilər cəlb edilirlər. 
ASALA-nın 
isə 
öz 
növbəsində 
erməni 
diasporu 
maliyyələşdirir.  Bu  məqsədlə  təşkilatın  nəzdində  bütün  dünyada 
vəsait 
270 

---

yığılmasına  məsul  olan  xüsusi  qərargah  fəaliyyət  göstərir.  Erməni 
terrorçularının əsas sponsorları ABŞ, Fransa, İtaliya, Livan, Suriya, 
Braziliya 
və 
Rusiyanın 
erməni 
vətəndaşlarıdır. 
Kürd 
terrorçu-separatçıları ilə sıx əlaqədə olan erməni lobbiçilərinin iştirak 
və fəal köməyi ilə Kürdüstan Fəhlə Partiyası 1999-cu ilin fevralında 
Rusiyanın Yaroslavl vilayətində bir neçə yüz hektarlıq sahəni 99 il 
müddətinə  icarəyə  götürmüşdür.  Bu  ərazidə  kürd  və  erməni 
terrorçularının qayda-qanunları qüvvədədir. 
Erməni  lobbisinin  fəal  dəstəyi  və  iştirakı  ilə  terrorçu- 
separatçılarının  fəaliyyət  zonası  genişləndirilir.  1999-cu  ilin 
fevralında  erməni  lobbisinin  köməyi  ilə  Kürd  Fəhlə  Partiyası 
Rusiyanın Yaroslavl vilayətində bir neçə yüz hektar ərazini 99 illiyə 
icarəyə  götürülmüşdür.  Hazırda  həmin  ərazidə  kürd  və  erməni 
terrorçularının quldurları fəaliyyət göstərir. 
Terror-separatçılığa qarşı mübarizədə bütün dünya öz səylərini 
birləşdirməlidir, əks təqdirdə o bütün ölkələri bürüyəcəkdir. Bu gün 
terrorçuluq BMT-nin üzvü olan 190 ölkənin 100-dən çoxunda geniş 
vüsət almışdır. 
Qərb  ölkələrinin  ikili  standart  siyasəti  və  dünya  birliyinin 
etinasızlığı  Ermənistana  on  il  əvvəl  Azərbaycan  torpaqlarını  işğal 
etməyə  imkan  vermişdir.  Dünyanın  aparıcı  dövlətlərinin  erməni 
təcavüzkarlarına  göz  yumması  ötən  il  sentyabrın  11-də  ABŞ-da 
dəhşətli  aktları  həyata  keçirmiş  ultraterrorçular  üçün  hərəkətverici 
məqamlardan  və  stimullardan  biri  olmuşdur.  Terrorizm  dünyanın 
super  dövlətini  sarsıtdı.  ABŞ  bir  neçə  saatlığa  iflic  oldu.  Erməni 
terrorçuları  Amerikada,  Fransada,  Rusiyada  və  digər  ölkələrdə 
özlərini cəzasız hiss etməsəydilər, bütün bünlar da olmazdı. Məsələ 
ABŞ  ərazisində  vəhşi  aktlar  törətmiş  terrorçuların  milliyyətində 
deyil,  terrorizmin  mahiyyətindədir,  çünki  bütün  cinayətkarlar  kimi 
terrorçuların  da  milliyyəti  olmur.  Beynəlxalq  terrorizmin 
yuvalarından  birinin  Ermənistan  olduğu  hamıya  məlumdur.  Amma 
Qərb Ermənistanı terrorçu dövlətlər siyahısına daxil etməkdən israrla 
imtina  edir.  Ermənistan  parlamentində  spikerin,  baş  nazirin  və 
nazirlərin güllələnməsi, qatillərin isə cəzalandırılmaması, Türkiyə və 
Azərbaycan  vətəndaşlarına  qarşı  terror  aktları  bu  gün  Rusiyada, 
Avropa 
və 
ABŞ-da 
terrorizmin 
meydan 
sulamasının 
səbəblərindəndir. Bəlkə indi Qərbdə, xüsusilə, ABŞ-da başa düşərlər 
ki, özgənin dərdinə biga 
271 

---