Alternativ və Bərpa olunan Enerji mənbələrindən istifadə üzrə 2015-2020
Yüklə 17,92 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 3
- 224,0 226,5 197,3 Bakı şəhəri 464,6 164,6 160,2 156,7 132,0
- Atmosfer havasının mövcud vəziyyəti kifayət qədər aşağı olduğu iqtisadi zonalar Bakı şəhəri daxil olmaqla, Abşeron rayonudur. Digər
- Strategiya üzrə atmosfer və iqlim dəyişmələri üzrə müəyyən edilən əsas məsələlər
30 atmosferə atılmış çirkləndirici maddələrin 83,2%-i, 2013-cü ildə isə 67,0%-i respublikanın paytaxtı Bakı şəhərinin payına düşür. Bu isə Bakı şəhəri və bütövlükdə Abşeron yarımadasında respublikanın sənaye potensialının 70%-dən çoxunun mərkəzləşməsi ilə izah olunur. İqtisadi regionlar üzrə stasionar mənbələrdən atmosferə atılan çirkləndirici maddələr cədvəl 5-də verilmişdir. Cədvəl 3. Azərbaycanın iqtisadi regionları üzrə stasionar mənbələrdən çirkləndirici maddələrin atmosfer havasına atılması, (min ton) İqtisadi region və şəhərlərin adları 2005 2010 2011 2012 2013 Ümumi ölkə üzrə 557,9 214,8 224,0 226,5 197,3 Bakı şəhəri 464,6 164,6 160,2 156,7 132,0 Abşeron 27,4 2,5 4,7 5,9 4,7 Gəncə-Qazax 7,7 2,1 2,7 1,9 2,0 Şəki-Zaqatala 0.7 1,0 0,56 0,5 0.5 Lənkəran 0,5 0,5 2,0 1,5 1,5 Quba-Xaçmaz 1,1 3,2 2,7 3,0 1,8 Aran 55,6 21,6 23,4 24,4 19,5 Yuxarı Qarabağ 0,04 0,03 0,2 0,3 0,5 Kəlbəcər-Laçın - - - - - Dağlıq Şirvan 0,06 0,03 0,05 0,06 0,04 Naxçıvan MR 17,3 19,3 27,4 32,3 34,7 Mənbə:Azərbaycan Respublikasının Statistika Komitəsi. İllik statistik göstəricilər, “Ətraf mühitin mühafizəsi”, 2013-il Azərbaycanın iqtisadi regionlarında atmosfer havasının keyfiyyətinin cari vəziyyətinin analizi belə qənaətə gəlməyə imkan verir ki, respublikada atmosferi çirkləndirən əsas mənbələr Abşeron yarımadasında cəmlənmiş energetika, neft və qaz hasilatı və emalı, tikinti materialları və s. sənaye müəssisələrinin stasionar mənbələri və nəqliyyat vasitələridir. Atmosfer havasının mövcud vəziyyəti kifayət qədər aşağı olduğu iqtisadi zonalar Bakı şəhəri daxil olmaqla, Abşeron rayonudur. Digər ölkə üzrə zonaların atmosfer havasının keyfiyyəti yaxşı qiymətləndirilmişdir. 6.2.4. Strategiya üzrə atmosfer və iqlim dəyişmələri üzrə müəyyən edilən əsas məsələlər Bərpa olunan və Alternativ Enerji üzrə Milli Strategiya üzrə SEQ çərçivəsində bərpa olunan enerji layihələrinin icrası nəticəsində yarana bilən mümkün əhəmiyyətli təsirlərin qiymətləndirilməsi üçün Aİ direktivinin metodikasında tövsiyə olunmuş metodlardan istifadə edilir. Strategiya hədəfləri üzrə atmosfer havasına və iqlim dəyişmələrinə təsirlər əsasən layihələndirmə mərəhələsi üçün müəyyən edilmişdir. Ümumilikdə Strategiya hədəflərinin icrasının atmosfer havasına mənfi təsiri gözlənilmir. Bu baxımdan təsirlər və yumşaldılma təklifləri aşağıdakı qaydada təsvir edilmişdir (bax Cədvələ ) 31 SEQ üzrə mövzu Gözlənilən təsirlər Təsirlərin əhəmiyyətlili yi, dərəcəsi, davamlılığı İmkanlar və təkliflər, Yumşaldılma tədbirləri At m osfe r v ə iq li m Kü lə k ● KES istehsalat, nəqliyyat, texniki-təmir, tikinti-söküntü işlərindən yaranan qeyri-üzvi toz, lakin bu təsirlər spesifik sahələrlə məhdudlaşdırıla bilər ● İEYQ (GHG) emissiyalarının azalmasına səbəb ola bilər Əhəmiyyətsiz , müsbət, uzunmüddətli İstismar zamanı külək enerjisi stansiyalarının atmosfer havasının keyfiyyəti və iqlimə təsiri minimaldır. Yalnız külək enerjisi stansiyalarının layihələndirilməsi dövründə tikinti və materialların daşınmasından havanın keyfiyyətinə lokal və qısa müddətli mənfi təsirlər ola bilər. Bu qiymətləndirmələrin və yumşaldılma tədbirlərinin layihələndirmə mərhələsində nəzərdə tutulması zəruriridir; Külək enerjisindən istifadə ənənəvi üsulla enerji hasilatı zamanı atmosferə istilik effekti yaradan qazların atılmasının qarşısının alınması hesabına iqlim dəyişmələrinə və atmosfer havasının keyfiyyətinə müsbət təsir edəcəkdir. Külək enerjisi stansiyalarının atmosfer havasına və iqlimə təsirləri stansiyaların yerləşdirilməsi zamanı ola biləcəyi üçün təsirlərin layihələndirmə mərhələsində nəzərə alınması zəruridir; Külək enerjisi stansiyaları relyefin xüsusiyyətləri, ərazilərin iqlim xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla yaşayış məntəqələrindən aralıda, təpələrdə, külək tutan yamaclarda və külək dəhlizlərində, hakim küləklərin istiqamətində mümkün maneələr nəzərə alınmaqla yerləşdirilməlidir. Qabaqcıl külək enerjisi texnologiyalarından istifadə mümkün mənfi təsirləri minimuma endirə bilər. 32 Gü n əş Günəş enerjisi stansiyalarının layihələndirilməsi dövründə müvəqqəti atmosferə lokal mənfi təsirlər ola bilər. Günəş enerjisindən istifadə ənənəvi üsulla enerji hasilatı zamanı atmosferə istilik effekti yaradan qazların atılmasının qarşısının alınması hesabına iqlim dəyişmələrinə və atmosfer havasının keyfiyyətinə müsbət təsir edəcəkdir. Əhəmiyyətsiz , müsbət, uzunmüddətli Atmosfer havasının mühafizəsinin təmin edilməsi üçün layihələndirmə mərhələsində xüsusi ilə potensial çirkləndirmə mənbələrindən təsirlərin azaldılması və çirkləndirici maddələrin düzgün idarə olunmasına, qəza hallarının qarşısının alınmasına yönəlmiş tədbirlər nəzərdə tutulmalı və reallaşdırılmalıdır. KS E S KSES-lərin tikintisi dövründə tikinti materialların daşınmasından, nasos stansiyasında dizel generatorlarından istifadə havanın keyfiyyətinə lokal və qısa müddətli mənfi təsirlər ola bilər. Derivasiya üsulu ilə qurulan KSES-lərdən istifadə ənənəvi üsulla enerji hasilatı zamanı atmosferə istilik effekti yaradan qazların atılmasının qarşısının alınması hesabına iqlim dəyişmələrinə və atmosfer havasının keyfiyyətinə müsbət təsir edəcəkdir. Əhəmiyyətsiz , müsbət, uzunmüddətli KSES-lərin layihələndirilməsi zamanı yaxşı idarəetmə, layihələndirmə və istismar mərhələləri üzrə effektiv planlaşdırma metodlarının tətbiqi və atmosferə atılan tullantılara nəzarət lokal təsirləri minimuma endirə bilər. Yüklə 17,92 Kb. Dostları ilə paylaş:
|