Xülasə Əsaslar Tərif Epidemiologiya etiologiya Patoziologiya
Yüklə 1,19 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qrip infeksiyası Diaqnoz
Qrip infeksiyası Diaqnoz Müşahidə tədqiqatlarında qrip peyvəndi ilə qrip səbəbindən hospitalizasiya riski, ölüm və həkimə müraciət sayının azalması arasında əlaqə aşkar edilir. [25]
şəkərli diabet • Şəkərli diabet xəstələrində sözügedən əsas xəstəliklə əlaqədar olaraq ağırlaşma riski daha yüksəkdir. Qrip infeksiyası zamanı şəkərli diabet ölüm göstəricisinin 5-12% artmasına səbəb olur və bunun metabolik pozğunluq, ketoasidoz, immun cavab mexanizmlərinin pozulması və stalakok və streptokok daşıyıcılığı hallarının sayının artması ilə əlaqədar olduğu güman edilir. [26]
hemoqlobinopatiya • Oraqvari hüceyrə anemiyası kimi hemoqlobinopatiyalar təkcə eritrositlərin deyil, həm də damar epitelinin anomaliyaları, leykositlərin funksiyaları, laxtalanma və iltihablı cavab mexanizmlərinin pozulması ilə müşayiət olunur. İnfeksiyanın prolaktikası məqsədilə qripəleyhinə müntəzəm vaksinasiya tövsiyə olunur. [27]
immunitetin zəiəməsi • Hemopoetik hüceyrə/bərk orqan transplantatı resipiyentləri və İİV xəstələri kimi immunokompromisli xəstələrdə bu infeksiya xəstələnmə və ölümün aparıcı səbəbidir. [28]
Ağır dərəcəli immunokompromisə malik olaraq, mühazə olunan mühitdə qulluq edilməsi tələb olunan xəstələrin ailə üzvləri, tibb işçiləri və bu xəstələrlə yaxın təmasda olan digər şəxslərdə diri virus tərkibli vaksinlə müqayisədə inaktivasiya edilmiş qrip virusu peyvəndinə üstünlük verilir. [29] Bir tədqiqatda yüksək dozada üçvalentli peyvəndlə vaksinasiya İİV-ə yoluxmuş şəxslərdə daha yüksək seromühazə ilə nəticələnmişdir. [30] İİV-ə yoluxmuş hamilə qadınlarda üçvalentli inaktivasiya olunmuş qrip peyvəndi də immunogendir. [31]
hamiləlik • İmmun, respirator və kardiovaskulyar dəyişikliklər hamilə qadınlarda qrip infeksiyasının daha ağır formada təzahür etməsinə meylliliklə nəticələnir. [32]
Qripə yoluxmuş hamilə qadınlarda vaxtından qabaq doğuş riski daha çoxdur. [33] yüksək risk qrupuna daxil olanlara qulluq edənlər və onların ailə üzvləri • Məqsəd virusun yüksək riskli kontingentə yoluxdurulmasının qarşısının alınmasıdır. • Ağır dərəcəli immunokompromisə malik olaraq, mühazə olunan mühitdə qulluq edilməsi tələb olunan xəstələrin ailə üzvləri, tibb işçiləri və bu xəstələrlə yaxın təmasda olan digər şəxslərdə diri virus tərkibli vaksinlə müqayisədə inaktivasiya edilmiş qrip virusu peyvəndinə üstünlük verilir. səhiyyə işçiləri • Səhiyyə işçiləri ictimai sağlamlığın qorunmasında əhəmiyyətli rol oynayırlar. ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Prolaktika Mərkəzlərinin (XNM) İmmunizasiya Praktikaları üzrə Məsləhətçi Komitəsi (İPMK) xəstəliyin yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə bütün səhiyyə işçilərinin hər il qripə qarşı peyvənd olunmasını tövsiyə edir. [34]
Ağır dərəcəli immunokompromisə malik olaraq, mühazə olunan mühitdə qulluq edilməsi tələb olunan xəstələrin ailə üzvləri, tibb işçiləri və bu xəstələrlə yaxın təmasda olan digər şəxslərdə diri virus tərkibli vaksinlə müqayisədə inaktivasiya edilmiş qrip virusu peyvəndinə üstünlük verilir. • Səhiyyə işçisinin vaksinasiya olunması onların evdə qripə yoluxmaqdan, beləliklə də, işdə xəstələri yoluxdurmaqdan qorunması deməkdir. Xəstəxanalar və uzunmüddətli qulluq müəssisələrində qrip alovlanmaları səhiyyə işçiləri arasında vaksinasiya göstəricilərinin aşağı olması ilə əlaqələndirilmişdir. [35] Tədqiqatlar göstərir ki, səhiyyə işçiləri arasında, məsələn, uzunmüddətli DİAQNOZ BMJ Qabaqcıl Praktika mövzusunun bu PDF sənədi ən son olaraq yenilənmiş internet variantına əsaslanır: Nov 30, 2017. BMJ Qabaqcıl Praktika mövzuları müntəzəm olaraq yenilənir və mövzuların ən son variantı buradan əldə edilə bilər bestpractice.bmj.com .Bu məzmunun istifadəsi bizim qaydalara müvaqdir İmtina. © © BMJ Publishing Group Ltd 2018. Bütün hüquqlar qorunur. 13
Qrip infeksiyası Diaqnoz DİAQNOZ
qulluq müəssisələri və qocalar evində vaksinasiya artırılarsa, qripəbənzər xəstəlik və hətta ölüm hallarının sayını azaltmaq mümkündür. [36]
Əsas diaqnostik faktorlar qış mövsümü (adətən rast gəlinən) • Qrip mövsümi alovlanmalar şəklində keçməyə meyl edərək, epidemiyaları, adətən, payızın sonları ilə baharın əvvəlləri arasında rast gəlir. hazırki qrip alovlanması (adətən rast gəlinən) • Əgər yerli əhali arasında alovlanma qeydə alınmışdırsa, mövsümi qripə şübhə yüksək olmalıdır. Qrip mövsümündə XNM internetdə qripin fəallığına dair həftəlik məlumatlar dərc edir. [CDC: u activity and surveillance] Həmçinin, ÜST qripin insidentlik göstəricilərini izləyir və onlar haqqda hesabat verir.
peyvənd olunmamışlar (adətən rast gəlinən) • Xəstəyə hər il qrip peyvəndi olunub-olunmadığı barədə sual verilməlidir. Dəqiq seroloji müayinə əsasında müəyyən edilmişdir ki, kontrol qrupla müqayisədə inaktivasiya olunmuş əzələdaxili peyvənd vurulmuş yetkin yaşlı sağlam şəxslərdə A və B qripi virusuna yoluxma ehtimalı əhəmiyyətli dərəcədə (13.4% və 1.7%), kliniki qrip infeksiyası isə nisbətən aşagı dərəcədə azalır. [69]
[44]
[45]
hərarət və öskürək (adətən rast gəlinən) • Nisbətən yaşlı xəstələr üzərində aparılmış tədqiqatlar göstərmişdir ki, kəskin başlanan hərarət və öskürək hospitalizasiya olunmamış və olunmuş xəstələrin, müvaq olaraq, yalnız 30 və 53%-də qrip üzrə müsbət proqnostik dəyərə malikdir. [70]
• Xroniki ağciyər patologiyasından əziyyət çəkən peyvənd olunmuş nisbətən yaşlı şəxslər üzərində aparılmış araşdırmalarda öskürəyin laborator təsdiqlənmiş qrip virusu infeksiyası üçün proqnostik göstərici olmadığı, lakin hərarət və ya istiliklə əzələ ağrılarının birlikdə 41% müsbət proqnostik dəyərə malik olduğu müəyyən edilmişdir. [72] • Azyaşlı uşaqlarda qripin hərarət və öskürək kimi tipik simptomları daha az qeydə alınır. [73] 5[C]Evidence • Əgər hərarət və ya öskürək simptomları daha da kəskinləşərsə və irinli bəlğəm və təngnəfəslik yaranarsa, ikincili bakterial pnevmoniyaya şübhə yaranmalıdır. Döş qəfəsinin rentgen müayinəsində inltratlar təsdiq olunur. • İkincili bakterial pnevmoniya qripin vacib ağırlaşmasıdır və qripdən ölüm hallarının təxminən 25%-i onunla əlaqədardır. [5]
65 yaş və yuxarı (adətən rast gəlinən) • Yetkin yaşlı gənc və sağlam şəxslərlə müqayisədə 65 yaş və ya ondan yuxarı yaşlı şəxslər qripə yoluxduqda ciddi ağırlaşmaların baş vermə riski daha yüksəkdir və qrip infeksiyasının kəskinləşdirə biləcəyi yanaşı xəstəlikləri olur. Belə təxmin edilir ki, ABŞ-da mövsümi qripdən ölüm hallarının 90%- dən artığı, mövsümi qriplə əlaqədar hospitalizasiyaların isə 60%-dən çoxu 65 və daha artıq yaşlı kontingent arasında baş verir. [13]
Yaşla əlaqədar immun müdaə qüvvələri zəiədikcə qrip çox ciddi xəstəlik şəklində təzahür edə bilər. Həmçinin, bu yaşlarda yanaşı xəstəliklərin olma ehtimalı da yüksəlir ki, qrip infeksiyası da bu xəstəlikləri daha da kəskinləşdirə bilər. [15]
14 BMJ Qabaqcıl Praktika mövzusunun bu PDF sənədi ən son olaraq yenilənmiş internet variantına əsaslanır: Nov 30, 2017. BMJ Qabaqcıl Praktika mövzuları müntəzəm olaraq yenilənir və mövzuların ən son variantı buradan əldə edilə bilər bestpractice.bmj.com .Bu məzmunun istifadəsi bizim qaydalara müvaqdir İmtina. © © BMJ Publishing Group Ltd 2018. Bütün hüquqlar qorunur.
Yüklə 1,19 Mb. Dostları ilə paylaş:
|