Türkçe Edebiyat K
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ______________________________________________ Uluslararası T ürkçe E
113 Lokman TAŞKESENLİOĞLU ______________________________________________ Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 2/3 2013 s. 96-132, TÜRKİYE International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 2/3 2013 p. 96-132, TURKEY beyti ile başlayan bir şiire dönüşecektir. Yine aynı şekilde söz ve söyleyiş olarak etkilendiği, Fuzûli’nin
gazelinin bir benzerini kendi tarzında; Mende ar olsaydı ölmek ihtiyar etmez miydin Abrunun nolduğun bilseydim ar etmez miydim 53
şeklinde kaleme almıştır. Aşağı yukarı onunla aynı dönemlerde yaşayan Osmanlı şairleri de Sâbir’i etkilemiştir. Namık Kemal, Recaizade Mahmut Ekrem gibi öncü yenilikçiler Osmanlı Devleti’ndeki pek çok şair gibi Sâbir’i de yenilikçi düşüncelere sevk etmiştir. Özellikle Namık Kemal’in: Âmâlimiz efkârımız ikbâl-i vatandır Serhaddimize kal´a bizim hâk-i bedendir Osmanlılarız ziynetimiz kanlı kefendir Gavgâda şehadetle bütün kâm alırız biz Osmanlılarız can veririz nâm alırız biz bendi ile başlayan “Vatan Şarkısı”, Sâbir’e çok farklı ufuklar açmıştır. Büyük Türkiye şairinden ilham alarak Kafkas Türklerine hitaben yazdığı 54 : Âmâlımız, efkârımız ifna-i vetendir, Kin ü gerez ü hırs bize ziynet-i tendir, Ef'al yoh ancag işimiz laf-ı dehendir, Dünyada esarette bütün kâm alırız biz, Gafgazlılarız, yol keseriz, nâm alırız biz. 55
acı naziresi başta olmak üzere: Övradımız, ezkârımız efsane-i zendir. Efsane-i zen nur-i dil ü ruh-i bedendir, Çün hübb-i nisa lazime-i hübb-i vetendir, Ehl-i veteniz hübb-i veten yad alırız biz! Dindarleriz günde bir arvad alırız biz! 56
ve
52 “Bakü Pehlivanlarına” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 31. 53 “Fuzuli’ye Benzetme” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 201. 54 BANARLI, N. S. (1998). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. C 2. İstanbul. s. 1090. 55 “Amalimiz, Efkarımız İfne-yi Vetendir” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 47. 56
56. 114 Lokman TAŞKESENLİOĞLU ______________________________________________ Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 2/3 2013 s. 96-132, TÜRKİYE International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 2/3 2013 p. 96-132, TURKEY Zenn etme ki bu esrde avare]yi nanız, Evvel ne idikse yene biz şimdi hamanız... Turanlılarız âdi-i şüğl-i selefiz biz! Öz gövmümüzün başına engel-kelefiz biz 57
gibi şiirlerinde onunla aynı fikirde olmasa da Namık Kemal’in söz ustalığının izinden gitmiştir. 2.2. Şekil Özellikleri Hiçbir kalıba sığmayan Sâbir, şiirlerinde şekil bakımından da herhangi bir özelliğe saplanıp kalmamıştır. Fakat bu durum, Sâbir’in şiir anlayışının kuralsızlık üzerine oturtulduğu anlamına gelmemektedir. Tam tersine hem eski hem de yeni şiir tarzlarını benimsemiştir. Hem hece hem aruz ölçüsünü kendi tarzında kullanan şair, hem beyit hem de bend nazım birimlerini benimsemiştir. Sâbir’in yayımlanan şiirleri içerisinde 55’i gazel, 11’i mesnevi tarzıyla olmak üzere beyitlerle yazılmış 86 şiiri; dört mısralık bendlerden oluşan 16 şiiri; beş mısralık bendlerden oluşan 30 şiiri; müstezad şeklinde yazılmış 11 şiiri; altı mısralık bendlerden oluşan 37 şiiri; yedi mısralık bendlerden oluşan 5 şiiri; sekiz mısralık bendlerden oluşan 7 şiiri; dokuz mısralık bendlerden oluşan 2 şiiri ve on mısralık bendlerden oluşan 2 şiiri vardır. Bunların haricinde serbest şekilde yazdığı 7 şiiri de mevcuttur. Ayrıca çoğunlukla tek bir dörtlükten oluşan ve “Taziyane” adı verilen 110 küçük şiiri de değişik tarihlerde yayımlanmıştır. Bu şiirlerin birinde:
58
diyerek ne olursa olsun doğru bildiği yoldan şaşmayacağını anlatmıştır. Şiirlerinde dikkati çeken bir diğer tarz ise diyaloglardır. Anadolu’da Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Mehmet Emin gibi büyük sanatçılarda daha sonraları görülecek olan bu ilginç tarzı, farklı konuları işleyebilmek için kullanmıştır. “Sual - Cavab” isimli şiirinde bir genç bir de yaşlı kişinin zihniyetlerini karşılıklı konuşturur:
57 “Fahriye” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hzl. Abbas ZAMANOV. s.76. 58 “Taziyane” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hzl. Abbas ZAMANOV. s. 306. Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|