Türkçe Edebiyat K
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ______________________________________________ Uluslararası T ürkçe E
- 2.3.6. Köylü ve İşçi Hakları
123 Lokman TAŞKESENLİOĞLU ______________________________________________ Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 2/3 2013 s. 96-132, TÜRKİYE International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 2/3 2013 p. 96-132, TURKEY Mırtılda demadem 80
“Terpenme, Amandır” şiirinde de çocuklarına aynı nasihati (!) veren bir baba mevcuttur: Terpenme amandır, bala gefletten ayılma Açma gözünü hab-ı cehaletten ayılma! Laylay, bala laylay, Yat gal dala, laylay! 81
Bu anne-babalar çocuklarını okula göndermeyi delilikle bir tutarak onların cahil kalmalarının daha hayırlı olduğunu dahi söylerlermiş. Bu durumu “Bir Bele” şiirinde: Men deliyem mi oğlumu mektebe, derse sövg edem? Dersin ezası bir bele, halgın edası bir bele! 82
şeklinde belirtmiştir. Pek çok evladın da babalarından öğrendikleri bu hayatı yaşamaya gayret gösterdiklerini “Olmur Olmasın” şiirinde bir baba ile oğlunun karşılıklı konuşmasında ele almıştır:
“Bakıda Bir Kendde Muhavire” şiirinde de aynı sohbet tarzını kullanarak okumuş şehirli ile cahil kalmış köylünün düşüncelerini karşılaştırmıştır. “Tehsil-i Elm”, “İnsanlar”, “Leyli ve Mecnun”, “Nefsin Gerezi Eglin Merezi”, “Sebr Ele”, “Arzu”, “Bundan Sora”, “Usul-i Cedid”, “Teşekkür”, “Ohutmuram El Çekin”, “Ay Can Ay Can”, “Tebaet” ve diğer pek çok şiirinde de eğitimle ilgili aynı bakış açısı hâkimdir. 2.3.6. Köylü ve İşçi Hakları Tüm milletin ayakta durabilmesi için çalışan, en zor işlerin üstesinden gelen köylüler ve işçiler, biri kırsal kesimlerde diğeri ise kentlerde olmak üzere toplumun büyük bir çoğunluğunu oluşturur. Sâbir için de halk dendiği zaman bu iki emektar sınıf akla gelmektedir. Fakat çoğunlukta olmalarına rağmen sıkıntıları hiç bitmemektedir. Yaşam koşullarının elverişsizliği, hak ettiklerini alamayışları gibi konular onun bu grupları sahiplenmesine sebep olmuştur.
80 “Bilmem Ne Görübdür Bizim Oğlan Ohumagdan” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 7. 81 “Terpenme, Amandır” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 18. 82 “Bir Bele” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 99. 83 “Olmur Olmasın” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 113. 124 Lokman TAŞKESENLİOĞLU ______________________________________________ Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı: 2/3 2013 s. 96-132, TÜRKİYE International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 2/3 2013 p. 96-132, TURKEY İşçileri ve köylüleri öylesine sahiplenmiş, onların haklarını öylesine savunmuş, onlara zulmedenleri öylesine eleştirmiştir ki bu durum daha sonraları sosyalist yazarlar ve araştırmacılar tarafından Sâbir’in tam bir sosyalist gibi değerlendirilmesine dahi neden olmuştur. Fakat o sadece halkının tarafını tutan, onları seven, onlar gibi sıkıntılar içerisinde yaşayan ve ölen bir büyük sanatçıdan başka bir şey değildir, hele bir sosyalist hiç değildir. İşçilerin o dönemde zenginlerin gözünde insan bile sayılmadığı “Fe’le, Özünü Sen de Bir İnsan mı Sanırsan” şiirinde: Fe’le özünü sen de bir insan mı sanırsan? Pulsuz kişi, insanlığı asan mı sanırsan? Her meclis-i âlide sohulma tez araye, Sen dur ayag üste, deme bir söz ümeraye, Caiz değil insanca danışmag fügeraye, Dövletlilere kendini yeksan mı sanırsan? Ahmag kişi, insanlığı asan mı sanırsan? 84
diyerek fukaraya insan gibi konuşmanın bile çok görüldüğünü anlatıyor. “Bakü Fe’lelerine” şiirinde de aynı durum söz konusudur, işçilerin bırakın eşitliği, haklarını almalarını; bir rahat nefes almaya bile zamanları yoktur:
Aynı büyük adaletsizlik köylerde de çiftçilerin başındadır. Yokluk, açlık, sefalet içinde kıvranan köylülerin haklarını alabilmek için yakarışlarına, ya da borçlarını ödeyemeyen köylülerin yalvarmalarına, servet sahiplerinin yerine onların ağzından Sâbir “Ekinci” şiirinde onlar gibi cevap veriyor:
84 “Fe’le Özünü Sen de Bir İnsan mı Sanırsan” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 59. 85 “Bakü Fe’lelerine” - SABİR, M. E. (1962). Hophopname. Bakü. hz. Abbas ZAMANOV. s. 12. Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|