Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
38 S O N U N C U FAT E H Yuxu... Yuxuda bəzən susuz səhralardan keçirsən, bəzən su əvəzinə insan qanı axan çaydan. Bəzən dağ- daş üstünə gəlir, yer ayağının altından qaçır, bəzən quş kimi göylərdə qanad açırsan, bəzən də yuxularda yüz ilin ölüsü ilə görüşürsən... Nəhayət, səhər açıldı... Bəli, 1160 -cı ilin füsunkar yazının çox səfalı – insa- nın xəyallarını, düşüncələrini oxşayan, ruhuna həzin mehlə sığal çəkən günəşli bir səhəri idi. Elə bil, gözləri önündə uzanan bu yamyaşıl vadi qərinələr boyu heç qanlı-qadalı müharibələrə şahid olmamışdı... Dünən yaşıl otların üstünə yüzlərlə insanın al qanı axmışdı. Qafqazın böyük hissəsini, İraqı-Əcəmi, Hin- distanı, Orta Asiyanı, Əfqanıstanı zəbt etmiş Şahən- şah – fatehlər fatehi Nadir şah Əfşar on altı minlik qoşunu ilə qiyamçıları pərən-pərən salsa da, taleyin acı istehzasına tuş gəlmişdi. Dünyanı fəth etmək uğ- runda başladığı savaşı indi o öz məmləkətində şahlıq səltənətini qorumaq üçün aparırdı... Bu yaz yorulduğunu, qocaldığını ilk dəfə hiss et- mişdi. Müharibələr aparmaqdan, qiyam yatırmaqdan, insan qanı tökməkdən usanmışdı. Bir də qəlbini sıxan şübhələr, qəribə yuxular onu çox narahat edirdi. Ona görə də, bu gün o öz qəlbində Xorasandakı Kəlat qa- lasına getməyi qərara almışdı. * * *
Yazın son günləri idi. Elə bil, yamyaşıl otlar ucsuz- bucaqsız çöllərə xalı kimi döşənmişdi. Bu zamanlar vadi çox gözəl, əsrarəngiz olurdu. Düz otuz yeddi
39 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R il sərasər Nadir şahla birlikdə at belində olan Əfşar döyüşçüləri bir anlıq nəfəs dərib təbiətin seyrinə dal- mışdılar; indi bu an onlara elə gəlirdi ki, göz oxşayan çöl çiçəkləri dünyanın ən ətirli, ən əlvan çiçəkləridir. Çöl-bayırdan bal ətri gəlirdi. Keşikçilər əl-qolunu uzadıb çəmənlikdə uzanmışdılar. Saysız-hesabsız in- san cəsədləri təpənin o üzündə qalmışdı. Bəri tərəfdə isə, hətta ağır yaralanmış döyüşçülər də zarımaqları- na ara verib, torağayların səsinə qulaq asırdılar. Nadir şah isə, gecə gördüyü dəhşətli yuxunu yoz- maq üçün fikrə getmişdi. Çadırdakı böyük yatağın- da oturub, gah yarıaçıq pərdədən vadinin sübh çağı- nın hüsnünə, gah da hələ də yanında yatan Sitarənin gözəl çöhrəsinə baxırdı. Amma bunların heç biri gör- düyü yuxunun narahatlığını qovub apara bilmirdi. Şahənşahın gözlərindən yorğunluq yağırdı, əhval- ruhiyyəsi çox bərbad, könül xanimanı viran idi. «Görəsən, bu nə yuxudu? Mələklər məni nədən xə- bərdar etmək istəyirlər? Taxt-tacımla, həyatımla bağlı təh lükəmi var? Əmir Teymur mənə nə demək istəyir- di, Şah İsmayıl niyə pəjmürdə idi? Yoxsa, həyatıma sui- qəsd hazırlanır?» Nadir şah düşünürdü ki, axı, bu heç vaxt mümkün ola bilməz. Onu ən etibarlı adamları – əfşar mühafizəçiləri qoruyurdular və onların hamısı onun yolunda hər an canlarından keçməyə hazır idilər. Nadir şah hər gecə gözətçilərini dəyişdirirdi. Növ bəti axşam kimlərin ona keşik çəkəcəyini heç kim bilmirdi. Nadir şah fikirləşirdi ki, məgər elə bu – ehtiyatın özü təhlükənin gözlənildiyinə dəlalət et- mirmi? Görünür, yuxumda gördüklərim ayıq-sayıq 40 S O N U N C U FAT E H olmağıma bir işarədir. Yuxuda qılıncını əlindən al- mışdılar… Yaxşı ki, Sitarə yuxudan oyandı. O, Nadir şahın fikirli halda oturduğunu görüb, tələsik zər-zibalı pal- tarını geyindi, saçlarını arxaya yığaraq, örpəyini ba- şına bağladı, sonra üz-gözünə gülab vurub yerindən qalxdı: – Sabahınız xeyir, qibleyi-aləm, – dedi. Nadir şah susqun baxışlarla gənc qadını sakitcə salamladı. Başını yırğalayıb, qəlbində: «Sabahınız xeyir... Təzə gün başlayır demək... Allah üzümüzə açılan hər sabahımızı qoy xeyrə calasın! Bəndəyə qalsa, bu işıqlı sabahları zülmətə döndərər, gen dün yanı da başımıza dar edər… Əgər o bəndə sənin doğma əqrəbandırsa, onu öz əllərinlə bəsləyib, boya-başa, şan-şövkətə çatdırıbsansa, onda, daha pis…» – deyə düşündü və qalxıb ağır addımlarla çadırdan çıxdı. Gözətçilər onu görən kimi əmrə müntəzir dayan- dılar. Gözətçilər və onlara başçılıq edən Qoçu bəy Əfşar yenicə özlərindən əvvəlki mühafizəçiləri əvəz etmişdilər. Nadir şah onlarla salamlaşıb dayandı və istər-istəməz, vadidə yazın son növrağına tamaşa etməyə başladı. Çobanlar sürüləri düzəngaha – yaşıl otlaqlara yaymışdılar. Vadinin kənarında balaca bir çoban heybəsini çiyninə aşırıb, böyük adamlar kimi çomağına söykənmişdi. Nadir şahın uşaq vaxtı at ilxı- sı güddüyü günlər yadına düşdü... İstər şah olsun, istər çoban – insan oğlu heç vaxt öz keçmişini yaddan çıxara bilmir. Xatirələr qarşı- 41 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R sıalınmaz hisslər kimi oyanıb adamı çulğalayır, onu məsumanə yaşadığı çağlara aparır... Hə, axı, bir vaxt- lar o da eynilə bu balaca çoban kimi otlaqda beləcə dayanıb yerə-göyə, dağa-daşa, ota, suya maraqla ta- maşa etmişdi... Atası İmamqulu kişi cavanlığında kürktikən kimi ad çıxarmışdı, canı sulu olan vaxtlarında çarvadar- lıq da eləmişdi. Nadir atasının gözlərinin nuru azal- mağa başlayan gündən ailəsinin ruzisini qazanmaq üçün ilxı saxlamağa başladığı vədələrı xatırlayırdı. Bu, o vədələr idi ki, ara-sıra balaca Nadir də ilxını ot- lağa aparan atasına qoşulardı. Bir dəfə dağların qoynunda isti yay günü qəfildən şimşək çaxdı... Nadir şah həmin günü xəyalında canlandırmağa macal tapmamış, qulluqçular dərhal səndəl gətirdilər. Nadir şah əyləşdi. O, fikirlərin-xəyalların qoynunda ar tıq ötən çağlara dönmüşdü… Nə barədə düşünməsi keşikçilərin başçısı Qoçu bəy Əfşarı əməlli-başlı xof- landırmışdı. Alaçığın kənarında dayanıb, saqqalına tu- mar çəkə-çəkə Nadir şahı altdan-altdan xeyli süzdü... Nadir şahın isə yaddaşında bu günəcən unuda bilmədiyi xatirələr dil açmışdı. Ona güc verən, cə- sarətini artıran əhvalatlar gözlərinin önündə bir-bir canlanırdı. O günlər Nadir şahı əbədi şan-şöhrət pil- ləsinə qaldıran tarixi günlər idi! Buna görə də Mün- şi əl-Məmalikə 1 və eyni zamanda şəxsi səlnaməçisi Mirzə Mehdi xan Astarabadiyə göstəriş vermişdi ki, «Tarixi-Nadir» yazsın. 1 Yəni dövlət katibinə. Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|