Microsoft Word zohrabov hatam doc
Yüklə 0,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
31
gəlirlərinin və cari transfertlərin qarşılıqlı hərəkətinin mənfi saldosunun yüksək məb- ləğləri ilə şərtlənmiş və 1999-cu ildə ÜDM-in 0,1%-indən 2000-ci ildə 0,4%-inə qədər artmışdır. Ümumilikdə, Avropa Birliyinin dünya maliyyə-kredit münasibətləri sistemində rolu və yeri AB-nin ayrı- ayrı ölkələri tərəfindən vahid pul vahidi - avronun tətbiqindən sonra əsaslı şəkildə dəyişdi. Avropa Birliyi dövlətlərinin atdığı və presedenti olmayan bu addım Avropada iqtisadi inteqrasiya prosesinin son məqsədlərindən biridir. Hələ birliyin özündən də əvvəl yaranmış Avropa Biriliyi pul sisteminin əsas hissəsi avrodur. Avropa Birliyinin əsas fəaliyyət prinsiplərini tətqiqatçılar aşağıdakı kimi qruplaşdırırlar: 1. Milli və ümumi maraqlar arasında balans yaradan dövlətlərarası və dövlətüstü qurumların mövcudluğu; 2. Avropa Birliyi institutu ilə milli dövlətlər arasında dəqiq səlahiyyət bölgüsü; 3. Qəbul olunan qəraraların müxtəlif təsnifatı (məcburi və tövsiyyəvi qərarlar, qərarların icrası vasitəsinin dövlətlər tərəfindən azad seçimi və s.); 4. Birlik qərarlarının üstünlüyü prinsipi (bu hər sahə üzrə dövlətlərərarası müqavilələrlə təsdiqlənir); 5. nteqrasiya proseslərinin ölkələrin ictimaiyyəti tərəfindən dəstəklənməsi. AB-nin əsas fəaliyyət istiqamətləri bunlardır:
Ə dalət və Daxili işlər – Azad AB vətəndaşlarının AB sərhədləri daxilində hər hansı bir yerdə səyahət etmə, işləmə, yaşama haqlarına təminat verilmişdir. Bu haqdan tam olaraq istifadə edə bilmək üçün insanların öz həyatlarını yönləndirmələri və iş təhlükəsizliklərini təmin etmələri lazımdır. nsanlar beynəlxalq qanun pozuntusuna qarşı qorunmalı və Birlik səviyyəsində təməl haqlarına hörmət etməli və ə dalətdən eyni bərabərdə faydalanmalıdırlar. Bu vəziyyət Avropa Birliyinin təhlükəsizlik, ədalət və azadlıq sahəsi yaratması üçün lazımdır.
Araşdırma və Yenilik – AB dünyanın bütün elmi məlumat qabiliyyətinin hardasa üçdə birini istehsal edir. Araşdırma və yenilik AB xalqlarının gözlədiyi rifah 32
və həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədinə xidmət edir. Ortaq proqramlar AB ölkələrinin işlərini birləşdirir. Əsas vasitə altıncı çərçivə proqramıdır. Bu program üzv ölkələr və digər bəzi ölkələr və Avropa Birliyinin öz Ortaq Araşdırma Mərkəzindəki araşdırmalar üçün fond yaradır.
Balıqçılıq – AB balıqçılıq sənayesi cəmiyyətin ən vacib ərzaq və məşğulluq qaynaqlarından biridir. Bu səbəblə balıq ovlanmasının məhdudlaşdırılması lazımdır. AB balıqçılıq sektoruna və istehlakçılara xeyir vermək məqsədi güdən ortaq bir balıqçılıq siyasətinə sahibdir.
Məlumat cəmiyyəti – On beş il əvvəl mövcud olmayan mobil telefonlar bugün həyatımızın ən vacib parçalarından biri halına gəlmişdir. nternet müddətsiz məlumat axışını təmin edir. Yüksək qabiliyyətli digital sistemlər kimi xidmətlər və proqramlar təqdim edilərək əvvəllər ayrı olan yayım və telekommunikasiya dünyası bir yerə toplanır. Məlumat texnologiyasındakı bu inqilab evdə, işdə və məktəb və ya universitetlərdə məlumat cəmiyyətini təşkil edir. AB siyasətləri və fəaliyyətləri bu inkişafı əvvəlcədən dəstəkləyir və yönləndirir.
Regional Siyasət – AB dünyanın ən zəngin bölgələrindən biri olmasına baxmayaraq regionlararası gəlir paylaşılması və fürsət qeyri-bərabərliyi mövcuddur. Gəlirləri AB ortalamasından aşağı olan və 2004-cü ilin Mayında üzv olan ölkələr bu fərqliliyi daha da dərinləşdirəcək. Regional siyasətlər vasitəsilə mənbələr varlı regionlardan kasıb regionlara yönləndirilirlər. Beləliklə həm maliyyə həmrəyliyi, həm də güclü iqtisadi inteqrasiya təmin olunmuş olur.
Büdcə – Berlinin Charlottenburg səmtindəki kiçik bir çörəkbişirmə zavodu ilə Sloveniyanın Jozef Stefan nstitutundakı dil müəllimləri və Krakow Texnoloji Universitetindəki araşdırma mühəndisləri ilə Lissabonun qatar stansiyasının ortaq hansı nöqtəsi ola bilər ki? Bunların hamısı AB büdcəsində fond təşkil ediblər. AB-nin illik büdcəsinin böyük bir qismi Avropa cəmiyyətinin xeyrinə istifadə edilir. AB büdcəsi ətraf-mühitin təmizliyi, ərzaq təhlükəsizliyi və xərçəng araşdırmaları kimi sahələrə tətbiq edilir.
Ə
həyat səviyyəsi üçün əsas şərtdir. Ancaq çətin olan bunu iqtisadi inkişaf ilə paralel 33
olaraq uzun müddətdə davam etdirə bilməkdir. AB ətraf-mühit siyasəti yenilik və iş fürsətlərini təşviq edən yüksək ətraf-mühit standartları üzərində qurulmuşdur.
Xarici əlaqələr – AB-nin ticari, iqtisadi və maliyyə mövzularındakı uğurları onu bir dünya gücü vəziyyətinə gətirir. AB qlobal formada bir çox ölkə və regionu ə hatə edən ikili və çoxtərəfli anlaşmalar silsiləsinə sahibdir. Dünyanın ən böyük ticarət həcminə sahib və dünyanın ikinci ən güclü pul toplusuna sahib olan AB beş qitədəki yardım layihələrinə də ayda bir milyard Euro xəcləyir. Avropa Birliyinin xarici siyasətdə söz sahibi olan bir vəziyyətə gəlməsi Birliyə vacib qlobal öhdəlik qazandırır.
Xarici ticarət – AB dünyanın birinci ticari gücüdür və dünya idxalat və ixracat həcminin 20%-ini həyata keçirir. Varlı və kasıb ölkələrin qarşılıqlı maraqları çərçivəsində AB üzv ölkələr arasındakı sərbəst ticarəti 50 ilə yaxın bir müddətdir ki, uğurla öz üzərinə götürmüşdür.
Tərbiyə, Təhsil və Gənclər – Başqa ölkələrdə tərbiyə, təhsil və iş mədəniyyətlərarası anlayışa böyük xeyir verir. Hər il yüz mindən çox Avropa Birliyi vətəndaşı fərqli mədəniyyətləri tanımaq imkanı verən və AB vətəndaşı olmağın verdiyi üstünlüklərdən faydalanmağı asanlaşdıran AB mənbəli sərhədxarici proqramdan faydalana bilir. Avropa Birliyi, eyni zamanda, milli tərbiyə və təhsil səviyyəsinin yüksəlməsini təşviq edir, çünki bu sahələr iş və inkişaf üçün çox lazımlıdır.
Enerji – Neft qıtlığı və enerji çatışmazlığı az-az meydana gəlir, lakin bu vəziyyət də enerjiyə həyatın hər sahəsində ehiyac duyulduğunun xatırladıcısıdır; nəqliyyat üçün, mənzilləri qış mövsümündə isitmək, yay mövsümündə soyutmaq üçün, fabrikləri, şirkətləri, mülkləri işlətmək üçün enerjiyə ehtiyac vardır. Ancaq bir çox enerji mənbəyi tükənmişdir. Ancaq enerji istifadəsi çirklənmə mənbələrindən biridir. Yeridilə bilən inkişaf neftin daha az və ağıllı istifadəsi zamanı baş verə bilər.
qtisadi və Pul əlaqələri – Davam edə biləcək bir böyümə və Avropa Birliyində yaşam yarada bilmək üçün üzv ölkə hökumətləri iqtisadiyyatlarını sağlam iqtisadi idarəetmə təməllərində qurmalıdırlar. Ortaq pul siyasəti bu müddətin bir parçasıdır.
Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|