34
Genişlənmə – 1 May 2004-cü ildə Kipr və Maltanı da əhatə edən səkkiz
mərkəz və Şərqi Avropa ölkəsinin Birliyə daxil olması əsrlərdir davam edən ayrılığın
sonunu gətirən tarixi bir uğurdur. Yenidən birləşmiş Avropa; dörd yüz əlli milyon
vətəndaşına iqtisadi maraqlar təmin edən vahid bazarı ilə daha güclü, daha
demokratik və daha müəyyən bir qitə formasında gəlir.
Qida Təhlükəsizliyi – Son illərdə sağlamlıq sektorunda partlayış edən qida
sekrotuyla bağlı böhranlar istehlakçının qida təhlükəsizliyi üzərindəki inamını
sarsıtmışdır. Bu vəziyyətə qarşılıq olaraq AB qlobal bir “tarladan boşqaba” adlı
vətəndaşların qida sektorundakı inamlarını yenidən qazanmağı qarşısına məqsəd
qoyan bir strategiyanı inkişaf etdirmişdir.
darəetmələr – Müvəffəqiyyətli və müasir olmasına baxmayaraq, Avropa iş
və sənaye dünyası bu şöhrəti əldən verə bilər. Texnoloji inkişaflara uyğunlaşmaq və
rəqabəti davam etdirmək qalıcı bir mübarizədir. Bu problemi müvəffəqiyyətli bir
formada qarşılaya bilmək davam edə biləcək böyümə və daha çox rifah üçün
lazımlıdır. AB-nin müdaxilə siyasəti yenilikləri, müdaxiləni və xidmətlər və
istehsalatda rəqabətçiliyi təşviq etməkdə vacib bir rol oynayır.
Vizual siyasət – Günümüzdə televiziya məlumat və əyləncənin əsas
mənbəyidir. Hər insan gündə təqribən üç saatını kino, idman xəbərləri və digər
proqramları izləyərək keçirir. Vizual sektor AB-yə bir milyon iş imkanı yaradır. Bu
sektor böyük ticari məqsədlər və mədəni fərqlilik, cəmiyyət xidmətləri və sosial
cavabdehlik məsələlərini əhatə edir. Birlik ortaq maraqların olduğu yerlərdə qayda və
rəhbərlər yaradarkən, hər bir hökumət öz vizual siyasətini yeridir.
Gömrük – Gömrük Birliyi AB-ni təşkil edən ən əsas amillərdən biridir. Bu
vəziyyət Birlik daxilindəki gömrük vergilərini ləğv etmiş, onun yerinə idxal mallara
aid tək bir vergi sistemi təyin etmişdir. Üzv ölkələr arasında gömrük yoxlamaları ləğv
edilmişdir. Gömrük vəzifəliləri artıq sadəcə AB-nin xarici sərhədlərində yerləşirlər.
Bunlar sadəcə ticarətin davamını təmin etməklə yetinməyib, eyni zamanda ətraf-
mühitin və mədəni mirasın qorunmasını təmin edir.
Təhlükəsizlik və xarici siyasət – Avropa Birliyinin beynəlxalq
münasibətlərdə tək səs olaraq hərəkət etməsi fikri Avropanın bütünləşmə müddəti
35
qədər köhnədir. Ancaq birlik ortaq təhlükəsizlik və xarici siyasət mövzusunda əldə
etdiyi uğuru vahid bazar və ortaq pul toplusu sahəsində göstərə bilməmişdir.
Kommunizmin çöküşünü izləyən geopolik dəyişikliklər və Balkanlar və qalan hissədə
meydana gələn böhranlar AB üzvlərinin tək bir səslə danışma və hərəkət etmə
cəhdlərini artırmışdır.
Ümumi sağlamlıq – Ölkələr və qitələr arasında sistemli olaraq səyahət edən
insanların olduğu bir dünyada milli sərhəd daxilinə girən xəstəliklərin qarşısı alına
bilmir və bu AB vətəndaşlarını hədələyir. Siqaretdən asılılıq, az qidalanma və ya
çirklənmədən qaynaqlanan xəstəliklər bütün Avropa Birliyi üzvləri üçün narahatçılıq
mövzusudur. Vahid bazarda tibbi və qan məhsullarının təhlükəsizliyi paylaşılan bir
cavabdehlikdir. Sağlamlıq sahəsinin üzv ölkələrin ən əsas problemi olduğuna görə
AB bu mövzudakı çətinliklərin fəal həllində yönləndirici rol oynaya bilər.
Daxili bazar – 10 ildir Avropa vahid bazarını təbii qəbul edirik. Sərhədlərin
açılması ilə insanlar, mallar, xidmətlər və sərmayə tək ölkə içərisində hərəkət
edərcəsinə Avropa səviyyəsində sərbəstcə hərəkət edirlər. AB vətəndaşları Birliyin
daxili sərhədləri içərisində iş və zövq üçün hərəkət edir və ya istəklərinə görə öz
ölkələrinin sərhədləri daxilində qalıb bütün AB məhsul növlərindən faydalana
bilirlər. 1993-cü ildə yaradılan vahid Bazar AB-nin ən böyük uğuru və ən çətin
mübarizəsi olmuşdur.
nsan Haqları – nsan haqları, demokratiya və hüququn üstünlüyü AB-nin
ə
sas şərtlərindəndir. Qurumun nizamnaməsində yer alan bu dəyərlər, əsas haqlar
şə
rtinin qəbulu ilə möhkəmləndirilmişdir. nsan haqlarına hörmət sadəcə birliyə
qatılmaq istəyən ölkələr üçün deyil, eyni zamanda birliklə ticari və digər anlaşmalara
sahib olan ölkələr üçün də bir əsas şərtdir.
nsani Yardım – Hər həftə televiziyalarda və qəzetlərin ilk səhifələrində
fəlakət xəbərləri və görüntüləri yayımlanır. AB təbii, ya da insanların səhvindən
qaynaqlanan fəlakətlərdə din, dil, irq və siyasi fikir ayrılığı da daxil olmaqla yardıma
möhtac olan xalqa mümkün olan ən sürətli formada çatmağı qarşısına məqsəd qoyan
bir insanı yardım mərkəzidir.
36
Məşğulluq siyasəti – Avropa məşğulluq və sosial siyasətinin şüarı daha çox
və daha yaxşı iş təklifləri ilə fürsət bərabərliyidir. AB dünyanın rəqabət nisbəti ən
yüksək və ən dinamik olan iqtisadiyyatına sahib olma iddiasındadır. Sosial siyasət
gündəmi iqtisadiyyat, məşğulluq və sosial siyasətlər çərçivəsində ələ alınır.
nkişaf – AB və üzv ölkələrdən gələn sərmayənin təxminən yarısı kasıb
ölkələrə yardım etmək üçün istifadə olunur ki, bu da Birliyi dünyanın ən böyük
yardım qurumu vəziyyətinə gətirir. Ancaq inkişaf siyasəti yalnızca təmiz su və yol
çəkilməsi ilə öz işini bitmiş hesab etmir. Birlik ticarəti də; bazarını kasıb ölkələrə
açaraq və onları bir-biriləri ilə daha çox ticarət etməyə təşviq edərək, bir inkişaf
vasitəsi olaraq istifadə edir.
Mədəniyyət – Dil, ədəbiyyat, plastik sənətlər, vizual sənətlər, əl sənətlərı,
memarlıq abidələri, film və radio verlişlərinin yayımı Avropanın mədəni fərqliliyinin
bütün sahələridir. Fərqli region və ölkələri təmsil etmələrinə baxmayaraq hər biri
Avropanın ortaq mədəni mirasına aiddir. Avropa Birliyinin əsas 2 məqsədi vardır: bu
fərqliliyi qorumaq və dəstəkləmək, eyni zamanda digərlərinə də əlçatan hala
gətirməyə çalışmaq.
Ortaq Kənd təsərrüfatı Siyasəti – Ortaq Kənd təsərrüfatı Siyasətinin
məqsədi əkinçilərə aydın həyat standartları yaratmaq və istehlakçılara ədalətli
qiymətlə keyfiyyətli ərzaq təqdim etməkdir. Bu ehtiyacların qarşısının alınma forması
illər boyunca dəyişilmişdir. Indiki açar sözlər ərzaq təhlükəsizliyi, çöllüklərin
qorunması və pul üçün dəyərdir.
Rəqabət – Təsirli rəqabət açıq bazar iqtisadiyyatı üçün çox lazımlıdır.
Rəqabət qiymətləri aşağı salır, keyfiyyəti qaldırır və islehlakçıya geniş seçim imkanı
verir. Rəqabət texnoloji yeniliklərə imkan yaradır. Bunun həyata keçməsi üçün özəl
sektor və hökumətlərdə dürüstlük və ədalətlilik çox vacibdir. Avropa Komissiyası
özəl sektor və hökumətlərin mal və xidmətlərin ədalətli ticarəti haqqındakı Avropa
Birliyi qanunlarına əməl etmələrini təmin etmək üçün çox geniş imkanlara sahibdir.
stehlakçılar – AB içərisindəki hər vətəndaş bir istehlakçıdır və Avropa
Birliyi onların sağlamlığını qoruma, təhlükəsizliyini təmin etmə və iqtisadi
standartlarını yaxşı səviyyədə tutma məsələlərinə olduqca böyük diqqət yetirir.
Dostları ilə paylaş: |