Microsoft Word ulker dissertasiya docx

37 

 

  Dövlət  hakimiyyəti  və  yerli    özünüidarəetmə  orqanlarının  informasiya 

sistemlərində elektron sənəd mübadiləsi üçün ancaq gücləndirilmiş imzadan və 

sertifikatlaşdırılmış imza vasitələrindən istifadə edilir; 

  Dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanları sahə üzrə akkreditə 

edilmiş mərkəzin xidmətlərindən istifadə etməlidir; 

  Dövlət  hakımiyyəti  və  ya  yerli  özünüidarəetmə  orqanlarına  fiziki  və  ya 

hüquqi  şəxsin  göndərdiyi  məlumat  bildirişi  onun  gücləndirilmiş  imzası  ilə 

təsdiqlənməlidir; 

  Dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanları tərəfindən elektron 

imzadan  istifadə  qaydası  müvaftq  icra  hakimiyyəti  orqarını  tərəfindən 

müəyyənləşdirilir

28

. 

Elektron  Hökumət  Mərkəzi.  Bu  Mərkəzin  funksiyalarına  hakimiyyət 

orqanları  ilə  münasibətləri  təmin  etmək  üçün  təsərrüfat  subyektlərinə  və 

vətəndaşlara  gücləndirilimiş  sertifikatların  verilməsi  daxildir.  “Elektron  imza  və 

elektron  sənəd”  haqqında  Azərbaycan  Respublikasının  qanununda  göstərilir  ki, 

dövlət hakimiyyəti və ya yerli özünüidarəetmə orqanlarına vətəndaşın, fiziki və ya 

hüquqi  şəxsin  göndərdiyi  məlumat  bildirişi  onun  gücləndirilmiş  imzası  ilə 

təsdiqlənməlidir

29

. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                            

28

  nformasiya iqtisadiyyati (Dərslik) G.I.Ismayılov, Bakı 2010, səh 202 

29

http://www.e-imza.az/index.php?lang=az 

---

38 

 

2.2. Dövlət idarəetmə fəaliyyətinin təşkilati strukturu 

 

Dövlət  bütövlükdə  dövlət  idarəçiliyinin  subyektidir,  amma  bu  o  demək 

deyildir  ki,  bütün  onun  orqanları,  dövlət  müəssisələri  və  təşkilatlarıidarəetmədə 

iştirak  edir.  Dövlət  idarəçiliyi  təşkilati  strukturu  müəyyən  tərkibdə  insanların 

möhkəm  qarşılıqlı  əlaqəsini  təşkil  edir,  idarəetmənin  subyektinin  özünün  həyat 

fəaliyyətinin  saxlanılmasında  cəmiyyətlə  əlaqədə  başqa  vasitələrlə  dövlət  təsirinin 

reallaşdırmasını həyata keçirir.  

Dövlət  idarəçiliyinin  təşkilati  strukturu  sistem  təşkil  edən  elementi  kimi 

dövlət-idarəedən təsirin reallaşdırması ilə bağlı dövlət orqanı çıxış edir. 

Müxtəliflər xarakterli dövlət orqanları mövcuddur: 

1.

 

Funksional - dövlətin müəyyən funksiyalarını yerinə yetirən struktur kimi 

orqan; 

2.

 

Hüquq  -  müəyyən  səriştəsi  (səlahiyyətlər  məcmusu)olan  dövlət-

hakimiyyət səlahiyyətli qurum kimi; 

3.

 

Sosioloji - dövlət idarəçiliyi fəaliyyəti sahəsində məsələlərin icrası üçün 

ictimai  əmək  bölgüsü  cəmiyyətdən  seçilmiş  insanların  kollektiv  dövlət 

orqanı kimi.Bu, o deməkdir ki, sosioloji idarəetmə siyasi xarakter daşıyır 

və 

onun 

ə

sas 

məqsədi 

ali 

dövlət 

orqanları 

tərəfindən 

müəyyənləşdirilir. ctimai  münasibətlərə  aşağıdakı  münasibət  qrupları 

daxildir: a) Sosial – iqtisadi və bölgü münasibətləri (əməyə, mülkiyyətə, 

istehsala,  mübadiləyə,  maddi  və  mənəvi  sərvətlərin  bölüşdürülməsinə 

olan münasibətlərin və s.) ifadəsi; b) Sosial – sinfi münasibətlər (siniflər, 

ictimai təbəqə və qruplar arasında münasibətlərin və s. ifadəsi); v) Sosial 

– siyasi münasibətlər (cəmiyyət üzvlərinin dövlətə qanunvericilik və icarə 

hakimiyyətinə,  hüquq  və  vəzifələrə,  ictimai  –  siyasi  təşkilatlara  və 

partiyalara  və  i.a.  olan  münasibətlərin  ifadəsi);  q)  Sosial  –  demoqrafik 

münasibətlər  (əhali  qrupları:  şəhər  və  kənd  əhalisi,  qadın  –  kişi,  qoca, 

---

39 

 

gənc,  yeniyetmə,  müxtəlif  peşə  qrupları  və  s.  arasındakı  münasibətlərin 

ifadəsi);  d)  Sosial  –  etnik  və  ya  mənəvi münasibətlər  (millətlər,  xalqlar, 

etnik qruplar və s. arasındakı münasibətlərin ifadəsi). 

4.

 

Təşkilati  -  dövlət  aparatının  müəyyən  struktur  elementləri  təşkilatının 

mövqeyinə    baxaraq  onların  qarşılıqlı  əlaqələri  ilə  prioritet  məsələlərin 

həllini  özündə  birləşdirir.  Bu  tipli  dövlət  orqanlar  daha  icra  strukturunu 

özündə birləşdirir. 

Dövlət  orqanı  rəsmi  yaradılmış  hakimiyyət  strukturunu  təşkil  edir.Dövlətin 

müəyyən  funksiyalarının  həyata  keçirilməsi  üçün  hökmlü  səlahiyyətləriylə 

bölgüsünə  malik  olmalıdır.  Bununla  əlaqədar  olaraq  dövlət  orqanını  ayırmaq 

lazımdır, hansı ki, idarəetmə qərarlarını yaradan və reallaşdıran, həyata keçirən və 

yaradanları maddi, sosial, mənəvi məhsulları və xidmətləri ilə təchiz etsin. 

qtisadiyyatda  dövlət  strukturu  çox  komponentli,  çox  səviyyəli  və 

çoxfunksionallı  kompleksləri  əks  etdirir.  Həll  olunası  vəzifələrin  xarakterindən, 

maliyyələşmə  mənbələrindən  asılı  olaraq  dövlət  bölməsinin  strukturunu  aşağıdakı 

kimi təsnifləşdirmək olar

30

: 

1. 

Dövlət  mülkiyyətli  müəssisələr  və  ona  daxil  olan  subyektlərin 

mülkiyyətləri: 

a)  dövlət əmlaklı rəsmi müəssisələr 

b)  mərkəzi bank və infrastruktur xarakterli institutlar. 

2.  Büdcə bölməsi: 

a)  müdafiə 

b)  təhsil, mədəniyyət və incəsənət 

v)   səhiyyə, bədən tərbiyəsi və sosial təminat  

q)   elm və elmi xidmət 

d)  dövlət idarələri (idarəedici orqanlar) 

e)  məhkəmə və hüquq mühafizə orqanları 

j)   mənzil-kommunal təsərrüfatı, qeyri istehsal təyinatlı məişət xidməti. 

                                                            

30

Milli iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsinin əsasları, Bakı 2006, səh 590. 

---