34
Dövlət idarəçiliyik orqanlarının vəzifələri bir sıra qanunverici normalar
şə
klində bərkitmək məqsədəuyğundur:
onların səlahiyyətinə uyğun olaraq informasiya resurslarının formalaşması;
dövlət resursları olan başqa orqanlara, təşkilatlara və fiziki şəxslərə məlumat
verilməsi;
idarəetmə prosesində milli informasiya resurslarından istifadə;
aktual vəziyyətdə dövlət informasiya resurslarının saxlanılması;
informasiya resurslarından istifadə vaxtı dövlətin xidmətiməxvi sirrinin
qorunmasına təminat.
Müxtəlif dövrlərdə böyük dövlətlərin informasiya təminatına nəzər salaq.
Aşağıdakı cədvəldə (2.1.2.) keçmiş SSR dövlətinin informasiya təminatının
görünüşünü göstərə bilərik.
Cə
dvə
ldə
2.1.2.
SSR hakimiyyəti dövründə
idarəetmə orqanlarının
informasiya təminatı
SSR -nin dövlət orqanlarının Nazirlər
ş
urasının informasiya təminatı
SSR -ninAli sovetinin
informasiya təminatı
Sahələr və subsahələr üzrə
fəaliyyət növlərinin
informasiya təminatı
Müəssisələrin və
təşkilatların
informasiya təminatı
Müttəfiq respublikaların,
muxtar respublikalar, kənar
sahələrininformasiya təminatı
35
Hal-hazırda Rusiya dövlətində informasiya təminatının şaxələnmiş formada
aşağıdakı cədvəldə (2.1.3.) təsvirini göstərmək olar.
Cə
dvə
ldə
2.1.3.
Dövlət idarəçiliyində informasiya təminatına olan tələblər aşağıdakı kimi
qruplaş
dırmaq olar:
qoyulmuş məsələlərin reallaşdırması və informasiyanın yığımına, saxlamaya,
axtarışına, emalına və ötürülməsinə xərclərin minimumlaşdırıması ilə idarəetmə
qərarlarının qəbulunun prosesləri üçün tam, etibarlı və vaxtında informasiyanı
təqdim etmək;
funksional altsistemdən vəzifələrin qarşılıqlı əlaqəsini təmin edəcək
səviyyədə göstəricilər və sənədlər əsasında təsvirin birmənalı formallaşdırılmış
girişlərin və çıxışların formalaşdırılması;
Rusiya Federasiyası dövlət idarəetmə
orqanlarının informasiya təminatı
RF Federal Məclisinin
informasiya təminatı
Rusiya Prezidentinin
informasiya təminatı
Təhlükəsizlik
orqanlarının informasiya
təminatı
Hesab palatasının
informasiya təminatı
Ali məhkəmə, Ən yüksək
Arbitraj məhkəməsi,
Rusiya Federasiyası Baş
prokurorluqları,
Konstitusiya
məhkəməsinin informasiya
təminatı
Rusiya Federasiyası
komitələrinin, Federal
nazirliklərinin
informasiya təminatı
,
yerli hakimiyyət
orqanların
informasiya
təminatı
36
məlumatların saxlanmasını icazə verən orqanın tənzimlənmiş məsələləri
altında işçi massivlərində məlumatları formalaşdırmaq və informasiya-sorğu
xidməti rejimində işləməyəimkan verən effektiv təşkilatını qurmaq;
dialoq rejimində qarşıya qoyulmuş vəzifələrin həlli prosesində
ə
məkdaşlarının işini təmin etmək.
Dövlət idarəçiliyində üç rejimlərdə informasiya istifadəçilərə verilməsi təmin
edilməlidir:
reqlament, yəni onlar tərəfindən bildirilmiş məlumatların təqdim etməsinin
vaxtaşırılığına uyğun olaraq;
sorğular üzrə, yəni tələb edilən informasiyanın verilməsi sorğuların
məzmununa uyğun olaraq;
təcili rejim, operativ qərarların istifadəçilər tərəfindən qəbulunu tələb edən
informasiya haqqında söhbət gedir.
Müasir dövrdə informasiya təminatı dövlətin cəmiyyətlə qarşılıqlı
yaxınlaşmasına əsas olaraq bir sıra yeni idarəetmə tiplərindən istifadə edilir. Buna
elektron imza, elektron hökümət mərkəzinin yaradılmasını aid etmək olar. Bu tip
xidmətlər vaxta qənaət etməklə yanaşı şəffaflığın təmin edilməsi, əlavə vəsaitlərdən
azad olmaq imkanı yaradır.
Elektron imza - Elektron dünyada şəxsiyyəti müəyyənləşdirmə vasitəsidir.
Elektron imza anlayışı ümumi xarakter daşıyır. nsanların əl imzalarının rəqəmli
çeviricilərdən keçirilmiş, barmaq izləri, səs kimi bioloji əlamətlərinin və s. elektron
halda kimliklərinin doğrulanmasını təmin edən vasitədir. Elektron imza elektron
sistemdə imzanın malik olduğu bütün işləri yerinə yetirən, elektron sertifikat
vasitəsilə bir elektron məlumata əlavə edilən və məlumatı göndərəni təyin edən bir
ə
dədi koddur
27
.
Elektron imzanın dövlət idarəçiliyi sahəsində istifadəsi:
27
http://www.e-imza.az/index.php?lang=az