12
Balığı porsiyalaşdırılmış tikələrlə, bölmələrlə və yaxud bütöv cəmdəklər
halında qızardırlar. Bu zaman qızardılmanın müxtəlif üsulları tətbiq olunur:
yağda, yağda –früterdə, qızartma şkaflarında ( nərə balığı ), məhəccərdə və şişdə
qızardılmış balıq. Iri balığı qabaqcadan istənilən üsulla doğrayırlar ( müxtəlif
şə
kildə file ), 30
0
bucaq altında porsiyalaşdırılmış tikələrə ayırırlar və dərisini
kəsirlər. Daha sonra onları duzlayır, istiotlayır, unda urvalayır və 160
0
C
temperatura qədər qızdırılmış bitki yağında və digər yağlarda tavada qızardırlar.
Hər iki tərəfi qızardılmış balığı 5 dəqiqə müddətində 250
0
C temperaturlu
qızdırıcı şkafda qızardılmanı tamamlayırlar.
Qızardılmış balığa qarnir kimi bir çox hallarda qızardılmış kartof verilir.
Bununla yanaşı həmçinin kartof püresi və qaynadılmış kartof da verilə bilər.
Ə
lavə qarnir kimi duzlu xiyar və pomidor istifadə oluna bilər. Karasya, linya, leş
və çay xanı balıqlarını səpilən qarabaşaq sıyığı ilə verirlər. Süfrəyə verilərkən
balığın üzəri yağla, əridilmiş yağla aşqarlanır yaxud da balığın üzərinə bir tikə
kərə yağı və digər bitki yağları qoyulur. Bəzən qızardılmış balığı souslarlada
verirlər: tomat sousu, tərəvəzli tomat sousu. Karasya, linya, çay xanı balığı xama
sousu ilə verirlər,qızardılmış nərə balığı üçün isə ayrıca turşuya qoyulmuş xırda
xiyarlı mayonez verilir.
Leninqrad sayağ ı qızardılmış balıq.
Balığı əsas üsulla qızardır və porsiyalı
tavalarda verirlər : balığın ətrafına dairəvi şəkildə doğranmış və əsas üsulla
qızardılmış kartof düzülür üzərinə isə halqavari şəkildə doğranmış və früterdə
qızardılmış soğan əlavə olunur.[35]
Fritürdə yağ da qızardılmış balıqdan xörə klə r.
Fritürdə qızartmaq üçün dərisi və qabırğa sümükləri təmizlənmiş balıqdan
istifadə olunur. Porsiyalaşdırılmış tikələrə duz, istiot səpir, unda urvalayır, süddən
və yumurtadan hazırlanmış lezyonda ( termin, linqvistika ) isladır və yenidən
urvalayırlar. Urvalanma bu dəfə unda deyil ağ urvada ( yəni boyat çörəyin ağ
qırıntılarında) aparılır. Daha sonra yarımfabrikatları 160-170
0
C temperatura qədər
13
qızdırılmış yağda qızardır, yağını süzür və qızardıcı şkafda qızartmanı
tamamlayırlar. Balığı xırdalanmış cəfəri və tumları və qabığından təmizlənmiş
limon dilimləri və fritürdə qızardılmış kartofla qarnirləyirlər. Xörəyin yanına
ayrıca olaraq turşuya qoyulmuş xırda xiyarlı mayonez yaxud şərablı tomat sousu
verilir.
Xəmirdə qızardılmış balıq (orli).
Bu xörəyin hazırlanması üçün sudak,naxa,
çay xanı balığı və nərəkimilər fəsiləsinə aid olan balıqlardan istifadə olunur. Balığı
təmiz filelərə ayırır, uzununa kəsilir və marinadlaşdırırlar. Marinadlaşmadan sonra
balığın tikələri cəfəridən təmizlənir, xəmirə batırılır və yağda qızardılır. Xəmir
üçün suya yaxud südə bir qədər şəkər tozu, bitki yağı əlavə olunur, un ələnir və
qarışdırılır. Balığı qızartmazdan əvvəl xəmirə yaxşı çalınmış yumurta ağı əlavə
olunur.
Qızardılmış balıqları kağız salfetlə örtülmüş porsiyalaşdırılmış qablara
qoyurlar, yanına cəfəri, qızardılmış fri və limon dilimi qoyulur. Sous qabında
ayrıca olaraq tomat sousu və ya turşuya qoyulmuş xırda xiyarlı mayonez verilir.
Açıq odda qızardılmış balıq.
Qrildə balıq
. Təzə seld, ağ qızılbalıq , siqa, nelma yaxud ağ balıq filelərini
30
0
lik bucaq altında porsiyalara ayırır və duz, istiot səpib, bitki yağı və sirkə
yaxud limon şirəsi çiləyib 25-30 dəqiqə ərzində soyuqda marinadlaşdırırlar.
Marinadlaşmış balığı pörtlətmədən qızardırlar. Sudakı, siqanı, kapitan balığını,
paltusu porsiyalara ayırır, duzlayıb 10-15 dəqiqə saxlayırlar, qurudub, əridilmiş
yağla yağlayıb, ağ urvada urvalayırlar.
Hazırlanmış balığı donuz şpiqi sürtülmüş məhəccərin üzərinə qoyurlar.
Balıq tikələrinin əvvəlcə bir tərəfini sonra isə digər tərəfini o vaxta qədər
qızardırlar ki, onun içərisi tam bişmiş olsun. Amma bu zaman balığın səthində
tünd, yanmış xəttlər əmələ gələcək. Qarnir kimi bütöv pomidor,
marinadlaşdırlmış xiyar, baş soğan, yaşıl soğan, 4-5 sm-lik dilimlərə ayrılmış
limon verilir. Xörəyi fritürdə qızardılmış kartof ilə qarnirləmək olar.
14
Soğanı marinadlaşdırmaq üçün qazana sirkə və bitki yağı tökülür, elə
orayada baş soğan , şəkər tozu, duz , dəfnə yarpağı, mixək və ya darçın əlavə
olunur, qarışdırılır, 75-80
0
C temperatura qədər qızdırılır və dərhal soyudulur.
Ş
işdə qızardılmış balıq. Şişdə nərə balığı, kapitan balığı, paltus balığı
qızardılır. Balığı porsiyalara ayırır ( dərisiz və sümüksüz ), marinadlaşdırır, şişlərə
keçirilir və açıq odun üzərində qızardırlar ( kəbab peçlərində). Qızardılma zamanı
balığı bitki yağında isladırlar. Balığı maye bitki yağları yaxud marinadlaşdırılmış
baş soğan, limon dilimi və yaxud fritürdə qızardılmış kartofla qarnirləyirlər.[35,39]
Bişirilmiş balıqdan xörəklər.
Balığı sousla yaxud soussuz bişirirlər. Soussuz adətən bütöv balıq bişirilir.
Bunun üçün balıq təmizlənir, duz, istiot səpilir, qızardıcı şkaflarda bişirilir. Bir
çox hallarda balığı sousla bişirirlər. Bunun üçün porsiya tavalarına yağ yaxılır,
bir az sous tökülür, qarnir, hazırlanmış balıq qoyulur, hamısı sousla aşqarlanır,
üzərinə süzgəcdən keçirilmiş pendir səpilir, yağ tökülür və bişirilir. Sous altında
porsiyalaşdırlmış tikələrə bölünmüş balığı qabırğa sümükləri çıxarılmış balıq
fileləri ( dəri ilə yaxud dərisiz ) bişirilir. Balığı çiy halda, pörtlədilmiş halda
yaxud qızardılmış halda da bişirmək olar.
Rus sayağı bişirilmiş balıq
. Sümüksüz dəri ilə birlikdə çiy balıq tikələrini
(sudak, çay xanı balığı , treska, zubatka, amur və s.) yağ yaxılmış tavalara
düzülür, duzlanır, istiotlanır, ətrafına təmizlənmiş halda qaynadılmış kartof
dilimləri düzülür, ağ sousla aşqarlanır, üzərinə sürtgəcdən keçirilmiş pendir və
yaxud üyüdülmüş suxari səpilir və bişirilir. Daha sonra tavanı peçin üzərinə qoyub
sousu qaynama həddinə qədər çatdırırlar yoxsa balıq çiy qala bilər. Süfrəyə
verilərkən balığın üzərinə əridilmiş yağ gəzdirilir və doğranmış göyərti səpilir.
Xama sousu altında göbələklə bişirilmiş balıq ( Moskva sayağı ).
Naxanın,
sudakın, nərə balığının porsiyalaşdırlımış tikələri yağda qızardılır və içərisinə sous
ə
lavə edilmiş porsiyalı tavalara yerləşdirilir. Balığın üzərinə yağda pörtlədilmiş
soğan, yağda pörtlədilmiş ağ göbələk yaxud da şampinyon göbələyi və
Dostları ilə paylaş: |