71
Qrilyajlı konfet kütlələrinin istehsalı zamanı rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Kütlənin tünd - qəhvəyi rəngdə olmasına başlıca səbəb, yüksək temperaturda
bişirilmənin şəkər tozuna davamlı müddətdə təsiri və melanoidlərin əmələ gəlməsidir.
Kremli konfet kütlələrin istehsalı zamanı rast gəlinən əsas keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Çalınmadan sonra krem kütləsinin yarımduru halda qalmasının səbəbi
çalınmanın yüksək temperaturda aparılmasıdır.
2. Çalınmadan sonra krem kütləsinin tez soyumasının səbəbi isə çalınma
temperaturunun aşağı olması və ya kakao yağının yüksək kütlə payıdır.
3.1.1. Texnoloji rejimlərin hazır konfet məmulatlarının keyfiyyət
göstə
ricilə
rinə
tə
siri
Konfet kütlələrində, istehsal mərhələlərinin texnoloji rejimlərindən asılı olaraq
müəyyən kənaraçıxmalar olur. Bu kənaraçıxmalar, aşağı keyfiyyətli xammalın daxil
olması, resepturada baş verən ayrı-ayrı xətalar, texnoloji parametrlərin düzgün
qoyulmaması, həmçinin avadanlıqlardakı nasazlıq halları ola bilər. Texnoloji
normalardan kənaraçıxmalar bir çox hallarda alınmış yarımfabrikatlarda qüsurların
olmasına səbəb olur. Beləliklə yüksək keyfiyyətli xammaldan texnoloji rejimlərin
pozulması nəticəsində keyfiyyətsiz konfet kütləsi alınır ki, bunları da gövdələrin
formalaşmasına yönəltmək olmaz.
Buna görə də aşağıda, konfet kütlələrinin istehsalda rast gəlinən və aşağı
keyfiyyətliliyinə səbəb olan amillər tədqiq olunmuşdur.
Pomadalı, südlü konfet kütlələrinin istehsalında rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Karamel şərbətinin hazırlanması zamanı süd zülallarının kaoqulyasiyası baş
verir. Səbəb odur ki, istifadə olunan südün turşuluğunun yüksək və ya resepturada
72
patkanın olmamasına görə karamelin özlülüyünün normadan aşağı olmasıdır.
2. Karamel şərbətlərinin bişirmə aparatının qaynadıcı sütunlardaqaynadılması
zamanı karamel nəmliyin yüksək kütlə payı ilə çıxır və tünd ləkələrə malik olur.
Buna səbəb, borunun daxili səthində südün zülali maddələrdən ibarət yanığının əmələ
gəlməsidir. Bu halla rastlaşdıqda dərhal sütunları dayandırmaq, zülalı 20 % - li
natrium karbonat (Na
2
CO
3
) ilə yumaq və bir neçə dəfə su ilə yaxalamaq lazımdır.
Meyvəli – jeleli konfet kütlələrinin istehsalı zamanı aşağıdakı keyfiyyət
dəyişkənliklərinə rast gəlinir.
1. Meyvəli kütlələrin qaynadılması zamanı qaynadıcı aparatda onun struktur
yaratma, yəni həlməşik əmələgətirmə prosesi baş verir. Bu prosesə səbəb, nəmliyin
kütlə payının aşağı olması və ya davamlı qaynadılmadır.
2. Zəif turşulu-meyvəli pure kütləsinin patka əlavə edilmədən qaynadılması
zamanı onun kristallaşması baş verir. Buna səbəb, tərkibdə olan reduksiyaedici
maddələrin və ya nəmliyin kütlə payının az olmasıdır.
3. Meyvəli - jeleli kütlələrin qaynadılması zamanı kütlənin kristallaşması baş
verir. Səbəb odur ki, nəmlik və reduksiyaedici maddələrin kütlə payı azdır.
Çalınma konfet kütlələrin istehsalı zamanı yaranan keyfiyyət dəyişkənlikləri:
1. Kütlənin bişirilməsi zamanı onun kristallaşması baş verir. Səbəb odur ki,
karamel şərbəti qurğuda qaynama həddinə çatan vaxt və kütlənin intensiv
qarışdırılması hallarında qurğunun divarlarında şəkər kristalları yaranır.
2. Çalınma zamanı iri hava qovuqları və yüksək sıxlıqlı kütlələrin yaranması
baş verir. Bunun başlıca səbəbi, şəkərli-patkalı karamel şərbətinin nəmliyinin kütlə
payının 18 % - dən aşağı olması və ya kütlənin uzun müddət çalınmasıdır.
3. Çalınma konfet kütlələrində nuqa bəzən həddən artıq yumşaq, axıcı olur.
Bunun səbəbi, nuqanın nəmliyinin yüksək və pektinin aşağı keyfiyyətli olmasıdır.
4. Konfetin gövdələrinın minalanmasından sonra şokoladlı örtük korpusdan
ayrılır. Bu prosesin səbəbi, kütlədə nəmliyin kütlə payının normadan yəni, 25 % - dən
yüksək olmasıdır. Digər bir səbəb isə şokolad şirəsinin termoisidilməsinin düzgün
aparılmamasıdır.
73
Qrilyajlı konfet kütlələrinin istehsalı zamanı rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Qrilyaj kütləsinin kristallaşmasına əsas səbəb, nəmliyin kütlə payının çox
olmasıdır.
2. Kəsmə sahəsində doğranma zamanı kütlə normadan artıq bərk olur. Buna
səbəb qovrulmuş və doğranmış qərzəkli meyvənin unluluq faizinin yüksək olmasıdır
( normalda unluluq 8 – 9 %).
Pralinle və marsipanlı kütlələrin istehsalında rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Praline konfet kütlələrinin özlülüyünün yüksək olur. Buna səbəb, istifadə
olunmuş qoz, fındıq, yerfındığı kimi qərzəkli meyvələrin nəmliyinin kütlə payının
çox olması və ya yağın kütlə payının az olmasıdır.
2. Praline hazır konfet məmulatı bəzən kobud struktura malik olur. Bu
nəticənin səbəbi, kütlənin pis xırdalanmasıdır.
3. Marsipanlı kütlədə tünd rəngli ləkələrin olmasına səbəb isə qozun qabığının
yaxşı təmizlənməməsidir.
3.2. Emal edilmiş qida məhsullarının Beynəlxalq SO standartlarının tələblərinə
uyğ
unluğ
unu ə
ks etdirə
n amillə
r
Beynəlхalq standartlar - dünya dövlətlərinin əksəriyyətinin qəbul və istifadə
etdiyi standartlar, norma, qayda və tövsiyyələrdir.
Emal edilmiş hazır qida məhsullarının keyfiyyət göstəricilərinin
yüksəldilməsini təmin edən normativ sənədlər sistemində standartlar əsas yerlərdən
birini tutur. Standartlarda keyfiyyətin əsas göstəriciləri və bu göstəricilərin
ölçülərinin хarakteristikası verilir. Standartlaşdırma məsələləri ilə məşğul olan
beynəlхalq təşkilatlar içərisində ən iri təşkilat SO adlanır. Bu təşkilat
standartlaşdırma sahəsində əsas terminləri işləyib hazırlamış və qəbul etmişdir.