69
itkilərin qarşısının alınmasına səbəb olur. Belə ki, isti vaxtlarda lazımi şərait
olmadıqda konfetin şokolad örtüyünün, içlik yağlarının əriməsi, kakao yağ qarışı-
ğ
ında yağların ağarması, krem və yağın ayrılması müşahidə olunur.
Xammalın hazırlanması, hazır məhsulun bişirilməsi, soyudulması, ambalaj
edilməsi zamanı konfet məmulatları, aşağı temperaturda nisbətən yüksək dayanıqlığı
ilə, yüksək temperaturda isə tərkib komponentlərinin biokimyəvi dəyişkənlikləri ilə
nəticələnir. Ona görə də konfet məmulatları bişirilmə zamanı yüksək temperaturun
təsirinə dayanıqlığı aşağıdır. Bişirilmə, qızdırılma zamanı konfet kütləsinin tərkib
komponentləri parçalanır. Bunlara əsasən vitanimlər aiddir. Karamel şərbətinin
bişirilməsi zamanı C vitamini qızdırılmaya az dözümlü olub, tez parçalanır və
miqdarı kəskin sürətdə aşağı düşür.
Konfet kütləsinin bişirilməsi, gövdələrin şokoladla minalanması, hazır
məhsulun keçdiyi bütün mərhələlərdə temperatur rejiminin seçilməsində qızdırılma,
ə
rimə və bərkimə temperaturlarının nəzərə alınması çox vacibdir. Bu, hazır məhsulun
keyfiyyətinin aşağı düşməməsinə, qüsurların yaranmamasına və itkilərin qarşısının
alınmasına təsir göstərir.
Beləliklə, yüksək keyfiyyətli xammaldan texnoloji temperatur rejimlərinin
pozulması nəticəsində keyfiyyətsiz konfet kütləsi alınır. Bu konfet kütlələrinin
temperatur rejimlərindən asılı olaraq istehsalda rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənliklərinə nəzər yetirək.
Pomadalı, südlü konfet kütlələrinin istehsalında rast gəlinən keyfiyyət
dəyişkənlikləri:
1. Şəkərli, şəkər-patka siroplarının hazırlanmasında şərbətlərin kristallaşması
prosesi baş verir. Buna səbəb, şərbətin nəmliyinin kütlə payının və temperaturunun
aşağı olması, həmçinin şərbətinuzun müddət saxlanmasıdır.
2. Şəkərli, şəkərli-patkalı və südlü karamel şərbətlərinin hazırlanması zamanı
onların qaralması hadisəsi baş verir. Səbəb: uzun müddətli qaynadılma və yüksək
temperaturdur.
3. Pomadalı konfetlər üçün şərbətin bişirilməsi zamanı pomada çalan qurğudan
70
pomada deyil, hissə-hissə kristallaşmış sirop çıxır. Bunun səbəbi, daxil olan pomada
şə
rbətinun temperaturunun (və soyuducu sistemdəki suyun) yüksək olmasıdır.
4. Pomadalı kütlənin şərbətinun bişirilməsi zamanı pomada çalan maşından
bəzən kobud dispersiyalı pomada çıxır. Bu prosesin əsas səbəbi, pomada şərbətinun
temperaturunun yüksək, soyudulmanın temperaturunun optimal həddən aşağı
olmasıdır ki, bu da şərbətdə olan saxarozanın bir anda iri kristallar şəklində (20
mkm) kütləvi kristallaşmasına səbəb olur.
5. Pomada kütləsinin termoisidilməsi zamanı dad və ətir maddələrinin əlavə
olunmasından özlülüyün qəfil yüksəlməsi baş verir. Bu zaman kütlə qatılaşır və
qarışdırmaq çətinləşir. Bu prosesin başlıca səbəbi kütlənin temperaturunun soyuq
ə
lavələrin daxil edilməsi hesabına qəfil dəyişməsidir.
6. “Südlü” konfetlər üçün karamel şərbətinin qaynadılması zamanı qurğudakı
kütlələrin kristallaşması prosesi baş verir. Səbəb budur ki, qaynadılmanın yüksək
temperaturunda qurğuda qaynayan kütlə onun daxili səthlərinə sıçrayaraq qurğunun
səthində kristallaşır və saxarozanın kristalları bütün karamel şərbətini kristallaşdırır.
7. “Südlü” konfet üçün karamel şərbətinin qurğunun sütunlarında qaynadılması
zamanı onun kristallaşması baş verir. Bu prosesə səbəb, nəmliyin, kütlə payının və ya
reduksiya olunan maddələrin aşağı olması və qaynadılmanın yüksək temperaturudur.
8. Südlü kütlənin qaynadılması zamanı onun qəfil tündləşməsi baş verir. Buna
səbəb qaynadılmanın yüksək temperaturu və ya qaynadılmanın uzun müddət davam
etməsidir. Tündləşməyə digər bir səbəb isə resept komponentlərindən müəyyən
miqdar təşkil edən zülallar və şəkərlər yüksək istilik şəraitində qarşılıqlı təsirdə olub
“melanoidlərin” əmələ gəlməsidir. Nəticədə rəngli maddələr əmələ gəlir ki, karamel
şə
rbətinin xarakterik rəngi və dadı tündləşir.
Meyvəli - jeleli konfet kütlələrinin istehsalı zamanı aşağıdakı keyfiyyət
dəyişkənliklərinə rast gəlinir:
1. Meyvəli kütlənin termoisidilməsi zamanı həlməşik əmələ gətirmə prosesi
baş verir. Bunun səbəbi, temperaturun qəfil aşağı düşməsi və ya davamlı
qarışdırmadır.