Microsoft Word Mead Mekarim doc
Yüklə 5,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şəhadətin keyfiyyəti
Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè 140 Sizin hamınızı ilk dəfə O yaradıb və indi (də) Ona tərəf qaytarılırsınız.» 1 5. Yerin şahidliyi: Məhz o gün yer öz xəbərlərini açıb söyləyər. (Köksündəkiləri çıxarıb atmağı onun elə danışmasıdır. Yaxud da o elə dilə gələrək danışar). Ona görə ki, sənin Rəbbin ona vəhy etmişdir. 2 6. Mələklərin şahidliyi: (Həmin gün) hər bir kəs bir sürükləyənlə və (əməllərinə şəhadət verəcək) bir şahidlə gələcəkdir. 3 Şəhadətin keyfiyyəti Yuxarıda deyilən şahidlərin şəhadəti təbii ki, bu dünyadakı kimi deyil. Bu şahidlik heç bir yalanı olmayan əməli şəhadətdir. Məsələn, bəzən deyirik ki, filankəsin ötən gecə yatmaması gözlərinin halından bilinir. Yaxud, bir nəfərin qorxması rənginin qaçmasından və səsinin titrəməsindən məlum olur, ya birinin təzə libaslar geyinib evini səhmana salması qonaq gözlədiyini göstərir. Buna əməli şəhadət deyilir. Sözsüz ki, burada heç bir yalandan söhbət gedə bilməz. Bəzən bir müttəhim şahidlərin onun əleyhinə olan bütün sözlərini inkar etdiyi zaman ittiham olunduğu əməli təsdiq edən bir lent yazısı, ya şəkil sübut kimi ortaya qoyulduqda onu inkar etməyə yer qalmır. Bu ona görədir ki, bu formada müttəhimin əməlinin sübutu təbii və əməli şahidlik yolu ilədir. Bu şahidliyi nə müttəhim, nə də başqası inkar edə bilər. 1 Fussilət surəsi, 21. 2 Zəlzələ surəsi, 4-5. 3 Qaf surəsi, 21. Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò 141 Unutmamalıyıq ki, bizim ruhumuz və cismimiz ömür boyu etdiyimiz əməllərin, dediyimiz sözlərin əsrarəngiz arxividir. Yəni, ömrümüz boyu yediyimiz yeməklər qanımızda, sümüyümüzdə, cismimizdə istisnasız olaraq təsir qoyduğu kimi əməllərimiz də ruh və cismimizdə öz əksini tapır. Bir yalan, bir xəyanət, başqalarının haqqına olan təcavüz, zalımcasına bir şəhadət və bu kimi bütün əməllər bizim ruhumuzda və cismimizdə təsir qoyur ki, qiyamət məhkəməsində həmin təsirləri oxumaq tam sürətdə mümkündür. Əgər bir cəmiyyət belə bir həqiqətə diqqət edib həqiqi mənada iman gətirərsə öz əməl və rəftarlarına hakim olar. Belə bir məada iman gətirmək insanın tərbiyəsində fövqəladə təsirə malikdir. b) Hesab və kitab Yuxarıda deyildiyi kimi, əməllərin hesabatı da bu dünyadakından fərqli şəkildədir. Zalım və saleh olmasından asılı olmayaraq hər kəs başdan ayağa yazılı bir kitabədir. Üzərində gəzilən yer, məskən qərar verilən evin divarları və s. hər biri ayrı ayrılıqda əməl dəftəri hesab olunur. Bunların hamısı salehlərin sağ, zaləmların sol əlinə veriləcək, Quran ayələrinə əsasən əsla inkar oluna bilməyəcək əməl dəftərləridir. Əlbəttə, bunu təsəvvür etmək bu günümüz üçün çox çətindir. Buradan başqa bir müşkül də həll olur. O da Qurani Kərimdə deyilən “Allah tez hesab çəkəndir” 1 ifadəsidir. Çünki orada hamının hesabı aydındır. Bu hesab hər kəsin 1 Bəqərə, 202. Àéÿòóëëàù Ìÿêàðèì Øèðàçè 142 vücudunda yaxşı və pis əməllərin təsirlərindən yaranan əlamətlərdən ibarətdir. Bəzən bu həqiqəti daha aydın başa düşmək üçün sadə bir misala ehtiyac olur. Məsələn, adi avtomobillər istehlak zamanı boyunca uzun uzadı yollar qət edir. Bu zaman sürücü indiyədək qət etdiyi məsafəni bilmir. Lakin avtomobilin kilometr sayğacına baxdığımız zaman onun qət etdiyi məsafə dəqiqliklə məlum olur. Buna əsasən deyirik ki, adi hesablamalarda səhv ehtimalı vardır. Bu hesablamalar barmaq sayı ilə, ya elektron hesablayıcılarla da ola bilər. Lakin bu dünyada heç bir səhvə yol verməyən bir hesablama da mövcuddur. Məsələn, ağac gövdəsinin qatlarının, eləcə də buz təbəqələrinin hər biri onun yaşını göstərən dəqiq hesabdır. Qiyamət hesabı isə bunlardan da daha dəqiqdir. c) Əməllərin çəkilməsi İslami mətnlərdə əməllərin çəkilməsi mövzusu çox qeyd olunmuşdur. Bəziləri belə fikirləşirlər ki, mizan və tərəzi mövzusu orada da bu dünyadakı kimidir. Elə ona görə də bu tərəzidə nəyin çəkilməsi barədə söhbət açıb fərdlərin özləri, əməl dəftərləri, yoxsa əməllərin təcəssüm tapıb çəkiləcəyi mövzusunda müzakirələr aparıblar. Halbuki biz Quranda mizan və çəki barədə daha geniş bir mənanın olduğunu görürük: “Göyü. O ucaltdı, tərəzini (ədalət tərəzisini) O qoydu!” 1 “Biz peyğəmbərlərimizi açıq-aşkar dəlillərlə göndərdik. Biz onlara birlikdə kitab və ədalət tərəzisi nazil etdik.” 1 1 Rəhman surəsi, 7. Ìÿàä - þëöìäÿí ñîíðàêû ùÿéàò 143 Hər bir millət içində dəyərlərin ölçülməsi və müəyyənləşməsi üçün miqyas və ölçülər mövcuddur və belə demək olar ki, həmin millətlərin taleyini bu miqyas və ölçülər təyin edir. Məsələn, “elm və alim” məfhumu maddi texnologiya dünyasında bir cürdür, peyğəmbər və vəhy insanları arasında başqa cür. Bu gün alim o kəsə deyilir ki, onun beyin fəzası daha geniş, təbiət və onun sirlərindən daha çox məlumatlı, bu məlumatlardan daha faydalı istifadə bacarığı vardır, uzun müddət ömrünü elm ocaqlarında keçirmiş və çoxlu imtahanların öhdəsindən gəlmişdir. Bu surətdə onun elminin nəyə xidmət etdiyinin də fərqi yoxdur. İstər insanların xidmətində olsun, istər onların məhvinə səbəb olacaq silahların. İstər heroin istehsalına xidmət etsin, istər insan hüquqlarını müdafiə edən vəkillik karyerasına. Lakin bu kəlmə İlahi rəhbərlərə (Həzrət Əli (ə) kimi) aid olan məktəblərdə tamam başqa bir məna kəsb edir. Əli (ə) buyurur: “Alim o kəsdir ki, insanların himayəçisi olsun, elmi onların nicatı yolunda işlətsin. İnsanların dərd- qəmini tanıyan, lakin onlara sirdaş olmayan kəs alim adına layiq deyil.” Başqa bir yerdə buyurur: “Allah təala alimlərdən əhd-peyman almışdır ki, zalımların zülmü və məzlumların məzlumiyyəti qarşısında sükut etməsinlər.” 2 Əsas mövzudan uzaq düşməyək. Dedik ki, millətlər içində ölçü miqyasları müxtəlif sahələrdə bir-birindən fərqlənir. Onların xpşbəxtlik və bədbəxtlik yolları da həmin bu miqyaslara görə dəyişir. İlahi peyğəmbərlərin 1 Hədid surəsi, 25. 2 Nəhcül-bəlağə, 3-cü xütbə. Yüklə 5,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|