Microsoft Word Mag dis isi Maliyye net. Shefa Jeferli doc
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- M ənf əətin formala şmasının əsas amili kimi x ərcl ərinin t əhlili
20
kreditinə, təqdim olunan güzəşt məbləği isə “Verilmiş güzəştlər” adlı 603 nömrəli hesabın debetinə yazılır.
Hesablar planının 61-cımaddəsində sair əməliyyat gəlirləri əks etdirilir və bu gəlirlər “Sair əməliyyat gəlirləri” adlı 611 nömrəli hesabda təqdim olunur. Burada, müəssisənin adi fəaliyyətlərindən əldə olunan, lakin “Əsas əməliyyat gəliri” kimi təsnifləşməyən və ya müəssisənin adi fəaliyyətində mütamadi yaranmayan gəlirlər əks olunur.
qiymətləndirməsi üzrə artırılmış məbləğlər, əvəzsiz olaraq alınmış aktivlər, cərimələr, əvvəlki illərin gəliri, silinmiş ümidsiz borcların və silinmiş material ehtiyatların bərpa olunması üzrə məbləğlər, habelə əldə olunmuş bunlara oxşar digər ödənişlər aiddir.
Müəssisənin fəaliyyətinin bir hissəsinin satılması nəticəsində əldə edilən gəlir məbləği “Fəaliyyətin dayandırılmasından mənfəətlər” adlı 621 nömrəli hesabın kreditində göstərilir. Hesabat dövrü ərzində əldə olunmuş maliyyə gəliri “Maliyyə gəlirləri” adlı 631 nömrəli hesabda uçota alınır. Maliyyə gəlirinə faiz gəliri, qiymətdən düşmüş borclar üzrə faiz gəlirləri, əldə olunmuş dividend gəliri, maliyyə iсarəsi üzrə gəlir, maliyyə alətlərinin ədalətli dəyərinin dəyişməsindən gəlir və faiz xərcləri yaradan öhdəliklər üzrə məzənnə gəliri və digər maliyyə gəlirləri daxildir. Müəssisənin xərcləri onların xarakterindən, reallaşma şərtlərindən və müəssisənin fəaliyyət istiqamətindən asılı olaraq aşağıdakı növlərə ayrılır: • satışın maya dəyəri; • kommersiya xərcləri; • inzibati xərclər; • sair əməliyyat xərclər. Müəssisənin xərclərinin təhlilinin qarşısında duran əsas məsələlər hesabat dövründə xərclərin səviyyəsi və strukturunun müəyyən olunmasından, xərclərin strukturunun və səviyyəsinin hesabat və baza dövrləri üzrə müqayisə olunmasından, xərclərin dinamikasının qiymtləndirilməsindən və s. ibarətdir. Təhlil zamanı qeyd olunan məsələlərin həlli üçün analitik cədvəldən istifadə olunur (cədvəl 1.2). Cədvəl 1.2.
21
(min manat)
Müəssisə xərclərinin növləri
Mütləq miqdar Gəlirlərin ümumi həcmi üzrə xüsusi çəkisi (%)
Dəyişikliklər Keçən dövrdə
(keçən ilin analoji dövründə)
Hesabat dövründə Keçən dövrdə
(keçən ilin analoji dövründə)
Hesabat dövründə
miqdarda
Xüsusi çəkidə
1 2 3 4 5 6 7 1.
Satışın maya dəyəri
2. K ommersiya xərcləri
3.
nzibati xərclər
4.Sair əməliyyat xərclər
45.98
0.35
4.14
-
61.45
0.46
5.30
-
91.1
0.7
8.2
-
91.4
0.7
7.9
-
+15.47
+0.11
+1.16
-
+0.3
0
-0.3
-
Yekun 50.47 67.21
100 100
+16.74 0
Cədvəl müəllif tərəfindən tərtib edilmişdir.
Müəssisənin xərclərinin strukturunun təhlili metodikası müəssisənin gəlirlərinin təhlili metodikası ilə analoji xarakter daşıyır. Normal şəraitdə adi fəaliyyətdən olan xərclər müəssisənin xərclərinin tərkibində daha çəx xüsusi çəkiyə malik olur. Əks hal müşahidə olunduqda isə bu təhlil zamanı onu törədən xüsusi fəaliyyət şəraiti ilə izah olunur. Müəssisənin xərclərinin quruluş dinamikasının tiplərinin izahı zamanı aşağıdakı işarələrdən istifadə olunur: S smd – satışın maya dəyəri; S sair –sair xərclər (kommersiya, inzibati və sair əməliyyat xərclər); S ∑
- müəssisə gəlirrlərinin məcmusu (S smd
+ S sair
);
∆ S smd
, ∆ S sair
, ∆ S ∑ - keçən dövrlə( keçən ilin analoji dövrü ilə) müqayisədə xərclərin müvafiq növlərinin xüsusi çəkisində baş verən dəyişikliklər. Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|