13
31. Müsəlmanların Quran ilə əlaqələri onu, mənasını başa düşmədən oxuma və gözəl səsli
hafizlərin ağzından dinləmə səviyəsinə endirildiyi üçün təriqət şeyxlərini belə bir məqama
gətirmək çətin olmamışdır.
ndi nümunə olaraq onların bu sözlərini diqqətlə izləyək:
Haqlı belə görünsə müridin ustadına etirazı haramdır.
15
Ş
eyx müridə bir şey yeritsə davamlı onunla məşğul olmalı və qəlbinə xeyir və şər deyə bir
ş
ey gətirməməlidir
16
.
Müridə lazım olan şərtlərdən biridə şeyxin əmr etdiyi şeyləri təvil etməyərək və
gecikdirməyərək yerinə gətirməsidir. Çünki, təvil və gecikdirmə böyük kəsintiyə səbəbdir.
17
Mürid şeyxinin tərbiyəsində ölü yıxayanın əlindəki meyyit kimi olmalıdır ki, şeyx, müridə
istədiyi kimi davrana bilsin.
18
Yəni qısaca mürid şeyxinin əsiri olmalıdır. Hətta əsirindən də möhkəm bir bağlılığı
olmalıdır. Çünki əsir əfəndisinə bəzən baş qaldırır və ya içindən mırıldanır, amma mürid həm
içi ilə həm də çölü ilə şeyxinə tam boyun əyər.
32. Təriqətlər, insanı passifləşdirməkdə, özünə olan güvəni ortadan qaldırmaqda və onu
cahil şəxsiyyətsiz hala gətirməkdədir. Türkiyədə təkkə və zaviyələr rəsmi şəkildə bağlıdır
amma feli çox təriqət vardır. nsanları bu mövzuda məlumatlandırmaq üçün ciddi çalışmalar
aparmaq lazımdır. Ancaq dövlət, bu mövzuda da tərəfkeş olmamalıdır ki, görülən çalışmalara
duyğular qarışmasın, məsələ rahat bir mühitdə müzakirə edilsin və istənilən sağlam və qalıcı
nəticələrə çatmaq mümkün olsun.
5-D N TƏ
HS L
Din hürriyətinə dini öyrənmə hürriyəti də daxildir. Din təhsili; inanc, ibadət və əxlaq təhsili
deyə üçə ayrılır.
A- NANC TƏHS L
33. Dinə inanmaq istəyən insan, hansı səviyədə təhsil alır alsın və nə vəziyyətdə olur olsun,
Allaha inanır və inandığı kimi davranmağa çalışır. Əgər inancını doğru öyrənməmişsə o
boşluğu xürafələrlə doldurur. Dövrümüzdə necə elm adamı, yüksək bürokrat, fabrikaçı və iş
adamı səmimi olaraq dinini yaşamağa səy göstərmiş amma inancı ilə əlaqəli kifayət qədər
məlumatı olmadığı üçün xürafəçilərin, istismarçıların əsiri halına gəlmişdir.
34. Bir müsəlman, ilk əvvəl xürafələrdən uzaq bir imana sahib olmalıdır. Bunun ən etibarlı
yolu, inancını Qurandan öyrənməsidir. Quran bütün insanlığı yaradan Allahın kitabı olduğu
üçün, inancını Qurandan öyrənənlər, bütün insanlığı qucaqlayan və hər kəsə dərrakəli davrana
bilən üfqü açıq insanlar olurlar. Allah Təala belə buyurur:
15
Qotku, Təsəvvüfi Əxlaq, c.II,s.5, 2.paraqraf.
16
Qotku, Təsəvvüfi Əxlaq, c.II,s. 248.
17
Qotku, Təsəvvüfi Əxlaq, c.II,s. 246,paraqraf 5.
18
Qotku, Təsəvvüfi Əxlaq, c.II,s. 245,paraqraf 3.
14
De ki: ” Doğru olan Rəbbinizdən gələndir. ” Artıq diləyən inansın, diləyən inanmasın.
(Kəhf 18/29)
“ Kim yola gəlirsə ancaq özü üçün gəlir. Kim də yolunu azarsa ancaq öz əleyhinə azmışdır.
Heç bir günahkar başqasının günahını yüklənməz. Biz də bir elçi göndərməyənə qədər əzab
etmərik.’’( sra 17/15)
Müsəlmanlığı doğru öyrətmək üçün, Quran məalı məktəblərdə dərs olaraq oxudulmalıdır.
Bu, eyni zamanda xürafələrə qarşı etibarlı və təsirli bir mübarizə olur.
B- BADƏ
T TƏ
HS L
35. Namaz, oruc, hac və zəkat mövzusunda əsas qaydaları doğru bilmək lazımdır.
Namaz qılan hər kəsin Fatiha sürəsini, namaz sürələrini, Ayət əl-kürsini doğru oxuması
lazımdır. Namaz duaları ilə gündəlik həyatda tez-tez qarşılaşılan mövzularla əlaqəli əmrləri və
öyüdləri əhatə edən ayələri də öyrənməlidir. Bunların sayı azdır. Onları doğru oxumaq, öz
hərfləri ilə öyrənməyə və o hərifləri doğru səsləndirməyə bağlıdır. Bu günümüz insanların
çoxu kəlimə-i şəhadəti belə əslinə uyğun olaraq səsləndirməyi bacarmırlar. Bu vəziyyət,
yüksək səviyyədə bilik və görüş sahibi özünü müsəlman görən insanın kiçik düşürülməsinə
yol açmaqdadır.
36. Quranı, öz hərfləri ilə doğru oxumaq da hər müsəlmanın arzu və ehtiyacıdır. *Şəxsi
yorum və təvillərdən çəkinərək, Quranı məzhəbinə və arzusuna uymadan, sırf Allahın
bildirdiyi şəkildə izah edib çatdırmaq məsuliyyət daşıyan hər müsəlmanın vəzifəsi olmalıdır.
Təhsil bu şəkildə aparılarsa, insanlar həm fərqli məzhəb və məqsədlərə xidmət edən dini
qruplaşmalardan xilas olar, həm də dövlət və millət arasında birlik və bərabərlik saxlanmış
olar. Dini arzusunu normal yollarla, yaxşı yetişmiş müəllimlər nəzarətində öyrənməyənlərin,
başqalarına alət olmaları, oyuna gəlmələri çıxılmaz olur. Sonra da bunlar bu ümmətə qarşı
yönləndirilmiş canlı bombaya çevrilirlər. Bu da dinin istismarına və xoşa gəlməz mənzərələrə
yol açmaqdadır. Tariximiz bunun ibrətli səhnələri ilə doludur. Onun üçün ibtidai sinifdən
başlayaraq istəyən hər tələbəyə Quran öyrətmək lazımdır.
*37. Müsəlmanlıq bu ölkə xalqının rəsmi dini olduğu üçün, bu dini öyrənmək də xalqın ən
təbii haqqı və tələbatıdır. Onu əngəlləmək nə dövlətin, nə də xalqın xeyrinə deyildir. Tam
tərsinə zərərinədir. Bu səbəblə həm dövlətin, həm xalqın rəfahı, inkişafı və mənafeyi üçün
dinin təhsilinə ehtiyac vardır. Çox təəssüf ki, bir əsrə yaxındır dindən və din təshilindən
qorxmuş və qorxudulmuş bir idarə və xalq kütləsi vardır ki, bu səbəblə müsəlmanların və
Quranın aydınlanması, tərəqqisi əngəllənməkdədir. Buna görə də hər kəsə Qurana və
müsəlmanlığa yenidən nəzər salmasını tövsiyə edərik.*
C-Ə
XLAQ TƏ
HS L
38. nsanın özünə, ailəsinə, yaşadığı cəmiyyətə, ölkəsinə və bütün insanlığa qarşı haqq və
vəzifələri vardır. Bir müsəlman bu mövzudakı vəzifələrini; fərzləri, halal və haramları doğru
öyrənməlidir. Belə olmazsa nümunəvi bir insan və yaxşı bir müsəlman olması mümkün
olmaz...* Məhz müsəlmanların terorist və pis insanlar kimi göstərildiyi bu çağımızda buna çox
ehtiyac vardır. Əslində müsəlmanlar bunu kimlərəsə xoş görünmələri üçün də etməzlər. Çünki
bu Allahın onlara yüklədiyi bir məsuliyyətdir və Allah rizası üçün edilir.