Азярбайъан Республикасынын Дювлят рямзляри
25
“
Azərbaycan” qəzetinin baş redaktoru vəzifəsində
işləyən dahi jurnalist-bəstəkarımız Üzeyir bəy Hacıbəyli bu
barədə belə yazırdı:
“Məmməd Əmin nitqi-iftitahiyyəsində bu üç rəngin:
türkləşmək
, islamlaşmaq və müasirləşmək amalı əlamətindən
ibarət olduğuna işarə ilə –
bu bayraq endiriləməz! dedikdə
bütün məclis ayağa qalxıb, əl çala-çala bayraqları salamlarkən
təəssürati-fövqəladəmdən başımın tükləri biz-biz durdu”.
2
Göründüyü kimi, burada kainat, ənginlik, böyüklük,
əzəmət bildirən mavi rəng türk hürriyyətini, azadlığını və
ucalığını təmsil edir.
Yaşıl rəng islam sivilizasiyasını və ondan
bəhrələnməyi əks etdirir. Yuxarıda işlədilən
“əhraranə” (“əhrar”
ərəbcə “hürr” sözünün cəmidir) ifadəsi “azadlıqlara xas”
deməkdir; XVIII əsrin sonlarından Avropada demokratiya və
hürriyyət uğrunda qaldırılan qırmızı bayraqlara işarədir.
Beləliklə, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin çox gözəl
təsvirdə olan
Dövlət bayrağı həm də çox böyük mənalar kəsb
edir.
1990-cı il noyabrın 29-da Azərbaycanda müstəqilliyin
bərpası uğrunda xalq hərəkatının gücləndiyi bir dövrdə
respublika Prezidenti tərəfindən “Azərbaycan SSR-in adının və
Dövlət bayrağının dəyişdirilməsi haqqında” fərman verilmişdir.
Həmin fərman 1991-ci il fevralın 5-də Azərbaycan Respublikası
Ali Sovetinin növbəti çağırışının ilk sessiyasında təsdiq
olunmuşdur.
Fərmana müvafiq olaraq “Azərbaycan Respublikasının
Dövlət bayrağı haqqında Əsasnamə” də tərtib və təsdiq olundu.
Bayrağın ölçüləri dəqiqləşdirildi, ucaldılması nəzərdə tutulan
yerlər müəyyən edildi.
3
1
Azərbaycan, 1918, 9 dekabr.
2
Yenə orada.
3
Xalq qəzeti, 1991, 8 fevral.
Азярбайъан Республикасынын Дювлят рямзляри
26
Azərbaycan Respublikasının
Dövlət bayrağı haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASININ
QANUNU
Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti qərara alır:
1. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağının təsviri
təsdiq edilsin.
2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı haqqında
Əsasnamə təsdiq edilsin.
3. “Azərbaycan SSR-in Dövlət bayrağı haqqında
Əsasnamənin təsdiq edilməsi barəsində” Azərbaycan SSR Ali
Soveti Rəyasət Heyətinin 1966-cı il 5 may tarixli Fərmanı
(Azərbaycan SSR qanunları toplusu. 1938-1966-cı illər, c. I,
səh. 221; Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Məlumatı, 1981-ci il,
№5-6, maddə 71, №12, maddə 161) qüvvəsini itirmiş hesab
edilsin.
Azərbaycan Respublikası Prezidenti
A.Mütəllibov.
Bakı şəhəri, 5 fevral 1991-ci il.
№ 17-XII.
* *
*
Азярбайъан Республикасынын Дювлят рямзляри
27
Azərbaycan Respublikasının
Dövlət bayrağı haqqında
ƏSASNAMƏ
∗
1. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı
Azərbaycan dövlətinin suverenliyi rəmzidir.
2. Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı eni
bərabər olan rəngli üç üfqi zolaqdan ibarət düzbucaqlı parça
şəklindədir; üst zolaq mavi rəngdə, orta zolaq qırmızı rəngdə,
aşağı zolaq yaşıl rəngdədir. Bayrağın hər iki üzündə qırmızı
zolağın ortasında ağ rəngli aypara və səkkizguşəli ulduz təsviri
vardır. Bayrağın eninin uzununa nisbəti 1:2-dir.
Ayparanın və səkkizguşəli ulduzun təsvirləri tərəflərinin
nisbəti 3:4 olan düzbucaqlının içərisində yerləşir; düzbucaqlının
diaqonalı bayrağın eninin
1
/
2
-nə bərabərdir.
Ayparanın təsviri konsentrik (eyni mərkəzli) olmayan iki
dairənin hissələri şəklindədir; böyük dairənin diametri xarici
düzbucaqlının eninə, kiçik dairənin diametri isə bayrağın eninin
1
/
4
-ə bərabərdir. Kiçik dairənin mərkəzi bayrağın həndəsi
mərkəzindən sol tərəfdə, bayrağın eninin
1
/
60
-nə bərabər olan
məsafədə yerləşir.
Səkkizguşəli ulduzun təsviri ayparadan sağda yerləşir,
ulduzun xarici dairəsinin diametri bayrağın eninin
1
/
6
-ni, daxili
dairəsinin diametri isə
1
/
12
-ni təşkil edir.
Qeyd:
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 8 iyun 2004-cü il
tarixdə imzaladığı Qanuna (683-IIQ) əsasən bu Əsasnamənin 3, 4, 6 və 7-ci
bəndləri qüvvədən düşmüşdür. Yalnız mövzu ilə bağlı gələcək tədqiqatların
asanlaşdırılması məqsədilə həmin bəndlərin mətnini burada saxlamağı lazım
bildik – müəllif.