Microsoft Word 191 Azerbaijan Independent Islam and the State azeri doc
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan: Müstəqil İslam və Dövlət Böhran Qrupunun Avropa üzrə Hesabatı N°191, 25 mart 2008 səhifə 16
Cənubda ən azından iki icma, Şeyxülislamın dini hakimiyyətini tanımır, lakin yerli əhalinin əksəriyyəti bu icmaların məscidlərinə getməyə qorxur. “Bu indi böyük problem deyil, lakin hökümətdə korrupsiya olduğu kimi qalsa, insanlar təngə gələ bilər və həmin anda bu problemə çevriləcək” – yerli QHT üzvü belə düşünür.
146 2007-ci ilin dekabrında sözügedən icmalar, müxalifət və insan haqqları üzrə QHT-lər təhsil qanununa təhsil müəssisələrində hicabın və digər dini örtüklərin geyinilməsinə qadağa qoyan əlavəni kəskin tənqid etmişlər. 147 Şiə QHT-ləri bu zaman daha fəallıq göstərmişlər. Mömin şiələrə qarşı ayrıseçkilik davam edərsə, böyük ehtimalla onlar siyasi baxımdan səfərbər olmağa, və hətta sıxışdırılmış sünni icmalarla ya digər icmalarla birləşməyə qadirdir. 148
Nardaran misalı Xəzər dənizin sahilində və Bakıdan 25 km aralıqda yerləşən Nardaran kəndi müqəddəs ziyarətgah sayılır və ölkədə dini müxalifətin mərkəzinə çevrilib. 149
tərəfindən İslamın sərt şiə üslubu ilə idarə olunur. Polis kəndə daxil ola bilmir: 2001-ci ildə “müəyyən təxribat yaratmaq” məqsədilə kəndə girən iki polis nəfərini yerli sakinlər öldürmüşdür. 150 2002-ci ildə sosial narazılıqdan irəli gələn ixtişaşları polis zor gücünə yatırmışdır. 151 Üç həftə ərzində aparılan əməliyyat nəticəsində bir kənd sakini ölmüş və bir neçəsi xəsarət almışdır. Hərəkatın rəhbəri Əlikram Əliyev həbs olunub altı illik azadlıqdan məhrum edilmişdir. Ramizoğlu vəziyyəti belə anladır: “Nardaranda sosial məsələlər dini zəminə keçmişdir. İlk dəfə vəziyyət 2002-ci ildə nəzarətdən çıxdı, lakin hökumət tezliklə nəzarəti bərpa etdi”. 152 Kənddə olan sosial problemlər dini şuarlarla ifadə edilir. “Bizə qalan tək bir İslamdır” –
146 Böhran Qrupunun QHT nümayəndəsi ilə müsahibəsi, Lənkəran, oktyabr 2007. 147
“Parlamentinin üzvləri Azərbaycanda hicab geyinilməsinə qadağanın qoyulması məsələsində razılığa gələ bilmirlər”, Trend xəbərlər agentliyi, 27 dekabr 2007. 148
Hacı İlqar Azərbaycandakı bütün inanclıları, Sünni qrupları və xristiyanları da müdafiə edir, Böhran Qrupunun müxbiri, Hacı İlqar İbrahimoğlu, Cümə Məscidi İcmasının imam- camaatı, Tbilisi, yanvar 2008. 149 Nardaranın hakimiyyətlə ziddiyətinin tarixi Sovet dönəmindən başlayıb. 150
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Əlikrəm Əliyev, ahıllar şurasının üzvü və Azərbaycan İslam Partiyasının sabiq sədri, Nardaran, sentyabr 2007. 151
Etiraz aksiyası hökümətin kəndə qazı kəsməsindən sonra başladı. 152 Böhran Qrupunun müsahibəsi, Hacı Azər Ramizoğlu, DEVAMM-ın sabiq sədri, Tbilisi, avqust 2007. yerli sakinlərdən biri 2006-cı ildə BBC jurnalistinə demişdır. Sakinlərdən biri Böhran Qrupuna ucadan demişdir: “onlar öz hakimiyyətini bura gətirmək istəsələr, biz onları öldürəcəyik. Onlar kəndə daxil olmaq istəsələr, hamını çağırmaq üçün işarəmiz var. Kənd boyu gedən gaz borusunu döyürük. Bununla da kəndin gəncləri mərkəzi meydana toplaşır. Onların bura gəlməsi mümkün deyil”. 153
2006-cı ilin fevralın 7-də “karikatura əhvalatı” 154 100-
dən artıq Nardaranlını küçəyə çıxıb, etirazlarını bildirməyə və Danimarkanın bayrağını yandırmağa təhrik etdi. Fevralın 9-da, Aşura günü, 1000-nə yaxın gənc Bakının mərkəzində dini şuarları səsləndirərək, yürüş etmiş və Fransa mətbuatında karikaturaların təkrar nəşrinə etiraz olaraq öz bəyanatlarını Fransa səfirliyinə çatdırmışdırlar. 155
2006-cı ilin noyabrında “Avropa və biz” məqaləsində jurnalist Rafiq Tağı İslamın Azərbaycanın inkişafını ləngitməsini yazdı. Nardaran sakinləri özlərini dərindən təhqir olunmuş hiss edərək, etiraz aksiyaları təşkil etdilər və İrandan dəstək kimi jurnalistə qarşı fətva aldılar. 156 Hökümət Tağını və qazetin baş redaktoru Samir Sədaqətoğlunu həbs etdi; müvafiq olaraq onlar üç və dörd il müddətinə məhkum olundular, lakin 2007-ci ilin dekabr ayında Prezidentin əfv fərmanı ilə azadlığa çıxdılar. “Rafiq müxalifət jurnalisti deyildi; o ona görə həbs edilmişdi ki, hakimiyyət ölkədəki sabitliyin İranın əli ilə pozulmasından həqiqətən qorxmuşdu”, həmkarlarından biri belə düşünür. 157
hökümət Bakının ətraf kəndlərində olan dini icmaların rəhbərlərini öz tərəfinə çəkməyə nail olmuşdur. 158
qeydiyyatdan keçirtməkdə çətinliyimiz olmayıb”, qonşu Buzovna kəndindəki qızlar üçün yeganə mədrəsəyə rəhbərlik edən Ceyhunə belə deyir. “Nardaranlılar bütövlüklə siyasiləşib. Biz onlar kimi
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Bəhram (əsl adı deyil), Nardaran sakini, Nardaran, sentyabr 20. 154 Peyğəmbər haqqında təhqiredici sayılan və 2005-ci ilin sentyabrında Danimarka qazetində nəşr edilən karikaturalar dünya Müləsmanları arasında hiddətlə qarşılandı, “Müsəlman karikaturaları üzrə hadisələr ardıcıllığı”, BBC News, 19 fevral 2006.
155 Bax “Azərbaycan: Siyasi dəyişiklik deyil, Peyğəmbər naminə etiraz”, EurasiaNet, 17 fevral 2006. 156
Müctəhid Fazil Lənkarani Rafiq Əliyevə qarşı fətva vermiş və ona ölüm hökmü çıxarmışdır. 157 Böhran Qrupunun müsahibəsi, Rafiq Tağının həmkarı, Bakı, sentyabr 2007. 158
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Buzovna kəndi, sentyabr 2007.
Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|