Microsoft Word 191 Azerbaijan Independent Islam and the State azeri doc
Yüklə 0,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
Azərbaycan: Müstəqil İslam və Dövlət Böhran Qrupunun Avropa üzrə Hesabatı N°191, 25 mart 2008 səhifə 13
deyir: “Bilirsiniz, İslama döndükdən bir neçə il sonra insanları ayırd etməyi öyrənirsən. Danışığından bəzi insanların vəhhabiliyə qoşulduğunu hiss edirik. Onlar öldürməyə hazırdır. Onlar dindən kənar insanlardır”. 119
Ramil daha radikal inanclıdır və münasibəti belədir: “hər kəsin psixologiyasından asılıdır. Bəzi insanlar silah tutmaqda digərlərindən daha bacarıqlıdır”. 120
xəvaric olanları tanıyır və onları təhlükəli sayırlar. Buna səbəblərdən biri də, odur ki, polis dinc sələfiləri xəvariclərdən çox vaxt ayıra bilmir və nəticədə hər iki qrupu sıxışdırır. Xəvariclər açıq bəyan edir ki, Allah yeganə hakimdir və onlar kafir hökümətə hörmət bəsləyə bilməzlər. Onlar istəyir ki, Azərbaycan Şəriəti (İslam qanunu) qəbul etsin və bir qismi torpaq vergisi verməkdən imtina edir. 121
DQİDK-nın sədr müavininin dediyinə əsasən, “Bir-birlərini Qardaş adlandıran bu şəxslər İslam dövləti qurmaq istəyir. Onlarla razılaşmayanları pis müsəlman sayırlar”. 122 Böyük ehtimalla, onların dünyagörüşləri satqın saydıqları Süleymanov vasitəsilə deyil, Dağıstandan və ya İnternet vasitəsilə gələn təsirlər altında formalaşır. Onların Böhran Qrupuna dediklərinə görə, yaşam modeli kimi Dağıstanın Çabanmaxi, Karamaxi və Kadar kəndləri ola bilər. Bu kəndlərdə birinci və ikinci Çeçen müharibəsi arasında kiçik İslam dövləti qurmaq cəhdləri olmuşdur. Şimal bölgəsindən olan Kamran adlı xəvaric üçün “İslam sülh dini deyil, ədalət və qanun dinidir. Biz Qamət Süleymanova hörmət edirdik, lakin o,
onu tanımırıq. Biz bu hökümətə rüşvət vermək istəmirik”. 123
Şimal bölgələrində yaşayan digər Sələfilərin terrorçuluğun yanlış olaraq İslamla bağlanması narahat etdiyi vaxtda, Kamranı 11 sentyabr hücumları barəsində soruşanda o, belə bir cavab vermişdir: “terror hücumları günahsız qurbanlarla nəticələnibsə belə, bu insanların günahkar olub-olmamasına bir tək Allah qərar verə bilər”. Eyni zamanda o, müsəlman döyüşçülərlə həmrəyliyini ifadə edir: “Səhhətimə görə, mən Əfgənistanda döyüşlərə qoşula bilmirəm, lakin digər tərzdə kömək edirəm”. Əliyev hakimiyyəti
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Ayaz (əsl adı deyil), Sələfi, Azərbaycanın şimal bölgəsi, sentyabr 2007. 120 Böhran Qrupunun müsahibəsi, Ramil (əsl adı deyil), Sələfi, Azərbaycanın şimal bölgəsi, sentyabr 2007. 121
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Süleymanovun əleyhdarı, Şəki, oktyabr 2007. 122 Böhran Qrupunun müsahibəsi, Elçin Əsgərov, DQİDK- nın sədr müavini, Bakı, avqust 2007. 123
Böhran Qrupunun müsahibəsi, Kamran, xəvaric, Azərbaycanın şimal bölgəsi, noyabr 2007. barəsində o, belə deyir: “bü gün bir şey etməyin məqamı deyil. Onlar bizi çox fəal izləyir, indi biz heç nə edə bilmərik”. Xəvariclərin gələcəkdə tədricən radikal İslamçı qrupa çevrilməsi ehtimalı digər qruplara nisbətən daha böyükdür. Yuxarıda sözügedən Ceyşullah kimi kiçik radikal qruplaşmalar vaxtaşırı üzə çıxır və dövlət tərəfindən tərksilah edilir. Bununla belə, xəvaric sayıla bilən şəxslərin sayı 100 nəfərə çatmır. Onların özləri arasında böyük fərqlər mövcuddur və təşkilatlanmış vəziyyətdə deyillər. Bəzi icmalar digərlərindən daha radikaldır: Bəzi qruplar yalnız yerli əhalidən ibarətdir və Azərbaycan dövlətinin quruluş tərzini dəyişmək məqsədini qüdür. Bəzi qruplar xaricdən maliyyə yardımı ala bilər. İstifadə etmək istədikləri üsullar vahid deyil: bəzi üzvlər cihada hazırdır, əksəriyyəti isə daha dinc görsənir. B. M ÜSTƏQİL Ş İƏ Q RUPLARI QMİ-nin dini hakimiyyətini tanımayan müstəqil Şiə icmalar Bakıda və bir sıra digər şəhərlərdə fəaldır. 124
Onların arasında üç iri müstəqil icma QHT yaradaraq, dini etiqad azadlığı və insan haqları standarlarının yaxşılaşdırılması naminə açıq şəkildə iş aparır. 1. Müstəqil icmalar 1990-cı illər ərzində Cümə Məscidi Bakıda ən nüfuzlu müstəqil Şiə icmasına çevrilmişdir. İçəri Şəhərdə daşdan tikilmiş yaraşıqlı məscid cümə namazında 3,000-nə yaxın dindarın toplaşdığı yer idi. Lakin, 2004-cü ilin iyunun 30-da hökumət məscidi bağladı və onun yerində xalça muzeyi yaratmağa və icmaya yeni imam təyin etməyə cəhd etdi. 125 Çox
güman ki, hökümətin bu hərəkətinə səbəb icmanın imamı Hacı İlgar İbrahimoğlunun hökumətin tənqidçisi olması, və 2003-ci il prezident seçkilərində müxalifətdən olan namizəd İsa Gəmbəri dəstəkləməsi
Məlumatlara görə, digər müstəqil şiə icmaları Gəncə, Xaçmaz, Quba və Bakının ətraf kəndlərində mövcuddur, Böhran Qrupunun müsahibəsi, müstəqil Şiə imamı, Bakı, oktyabr 2007. İran dini rəhbərlərinə yaxın olan digər müstəqil icmalar ölkənin cənub kəndlərində yerləşir, Böhran Qrupunun müsahibəsi, Azərbaycanın cənubu, oktyabr 2007. 125 İki dəfə polis güclə yüzlərlə dindarı qovmuş və 80-nə yaxın dindarı həbs etmişdir, “Polisin Məscidə Hücumu: Müsəlmanların Qovulması və Döyülməsi”, Forum 18, 30 iyun 2004; və “Cümə Məscidinin iyirmi yeddi üzvü saxlanılıb, bir çoxu cərimələnib, dörd nəfər döyülüb”, Forum 18, 7 iyul 2004. Cümə Məscidi 1996-ci ildəki qəbul edilən dini etiqad azadlığı haqqında qanuna əsasən QMİ-nin dini hakimiyyətini tanımaqdan imtina etmişdir.
Yüklə 0,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|