İXTİsas: “İstehlak mallarının ekspertizası və marketinqi”
Yüklə 382,9 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kimyəvi üsul
- Məişət rezin ayaqqabıları
32
Formalaşma üsulu ilə hazırlanmış qaloşlar divarının nazikliyinə, kütləsinə və elastikliyinə görə ştamp və yapışqan üsulu ilə istehsal edilən qaloşlardan üstündür. Uzunboğaz çəkmə və qaloşlarla yanaşı formayasalma üsulu ilə cunilər (astarsız, yarımdərin qaloş) botinkalar və üzü parçadan olan tuflilər də istehsal edilir. Bu ayaqqabıların istehsalı başqa avadanlıqların işlədilməsinə baxmayaraq, prinsipcə bərk özəkli formalaşma ilə hazırlanan uzunboğaz çəkmələrdən fərqlənmir. Formalaşma üsulu ilə hazırlanan botinka və tuflilər yapışqan üsulu ilə hazırlananlardan möhkəmdir. Onlar xəttlərinin, altlığın səth naxışının və rezin üzlüyün aydın ifadə olunması sayəsində daha yüksək estetik xassələrə malikdir. Kimyəvi üsul. Rezin ayaqqabıların istehsalında tətbiq edilən kimyəvi üsulların ionlara ayrılma və jelatinləşdirmə daxildir. Bu üsulların mahiyyəti qəlibin və ya pres- formanın səthində lateks qarışığının çökdürülməsi nəticəsində müəyyən qalınlıqda rezin örtüyünün əmələ gətirilməsindən ibarətdir. İonlara ayrılma üsulunda qəlibin səthinə koaqulyatorun nazik təbəqəsi çəkilir. Bunun tərkibinə kalsium xlorid və qatılaşdırıldığı rolunu yerinə yetirən kaolin daxildir. Belə emal olunmuş qəlib lateks qarışığı olan vannaya yerləşdirilir. Lateks qarışığının hissəcikləri məmfi yüklü olaraq, müsbət yüklənmiş koaqulyator maddələrə toxunduqda məhlulda koaqulyasiya edir (pıxtalaşır) və qəlibin səthinə bərabər təbəqə halında çökür. Müəyyən qalınlıqda örtük təbəqəsinin əmələ gəlməsinə lazım olan vaxt keçdikdən sonra qəlib vannadan çıxarılır. Rezin zaqatovka qurudulur, qəlibdən çıxarılır və çevrilir. Çevirmə əməliyyatı qəlibdə olan naxış zaqatovkanın daxili səthində olduğundan aparılır. Sonra isə yarımfabrikat bəzək qəlibinə geydirilir, laklanır və vulkanizasiya edilir. İonlara ayrılma üsulu ilə çimərlik ayaqqabıları və yüngülləşdirilmiş qaloşlar istehsal edilir. Bu məmulatlar divarının eyni qalınlıqda olması,yüngüllüyü, elastikliyi və az möhkəmliyi ilə xarakterizə olunurlar. Jelatinləşdirmə üsulu ayaqqabı istehsalında daha əlverişli sayılır. Bu üsul zamanı rezin məhlulunun jelatinləşdirilməsi pres-formalarda aparılır. Pres-formanın özəyinə parçadan karkas geydirilir ki, bu da məmulatın forma saxlamasını yaxşı- 33
laşdırır. Matrislə pres-formanın özəyi arasında üzlük rezinin formalaşdırılması üçün boşluq yaradılır. Bu boşluq latekslə doldurulur və koaqulyasiya maddələrin təsiri altında üzlük rezin əmələ gəlir. Üzlük rezin zaqatovkası bərkidildikdən sonra özəkdən (qəlibdən) çıxarılır, qurudulur, laklanır və vulkanizasiya edilir. Jelatinləşdirmə üsulu ionlara ayırma üsulundan fərqli olaraq, ayaqqabının istə- nilən sahəsində müxtəlif qalınlıqda təbəqə əmələ gətirməyə imkan verir, hissələrin qalınlığı pres-formanın özəyi və matrisi arasından boşluğun böyüklüyü ilə tənzimləndirilir. İonlara ayırma və jelatinləşdirmə üsulları rezin ayaqqabıların kütləvi istehsa- lında lazımi qədər geniş tətbiq edilmir. Bu bir sıra texnoloji çətinliklərlə izah olunur. Təzyiqlə tökmə üsulu ilə ayaqqabı istehsalı A-12-4-4Q avtomat maşınlarda aparılır. Maşının iş prinsipi “Svitdə” olduğu kimidir və vulkanizasiyası eyni vaxtda aparılır. Bu üsulun məhsuldarlığı yapışqan üsuluna nisbətən çoxdur. Məmulatların istehsalı aşağıdakı qaydada həyata keçirilir. Əvvəlcə pres-formanın özəyinə ayaqqabının parça zaqatovkası geydirilir. Sonra isə formanın boşluğuna yüksək təzyiq altında qabaqcadan hazırlanmış rezin qarışığı vurulur. Bu əməliyyat 10 saniyə davam etdirilir. Məmulatın formaya salınması və vulkanizasiyası 6 dəqiqə aparılır. İstehsal olunan ayaqqabının keyfiyyəti pres-formanın qızdırılma müddətinin rezin qarışığının tərkibinə uyğun gəlməsindən asılıdır. Təzyiqlə tökmə üsulu ilə kişi və idman ayaqqabıları və ağ rezin üzlük çəkilmiş botinkalar istehsal olunur. Formayasalma üsulundan fərqli olaraq təzyiqlə tökmə üsulu az zəhmət tələb edir, rezin qarışığı itkisini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır. Formanın qızdırılması üçün elektrik enerjisinə qənaət edir və eyni zamanda istehsal mədəniyyətinin yüksəlməsinə səbəb olur.
34
2.1. İstehlak bazarına daxil olan məişət rezin ayaqqabıların təsnifatı və çeşidinin ekspertizası
Rezin ayaqqabılar bir sıra istehsal və texnoloji nişanələrinə görə təsnifləşirlər: təyinatına, istehlakçının yaş-cins xüsusiyyətinə, növünə, işlədilmə xarakterinə, ölçüsünə, üz materialına, rənginə, fasonuna, istehsal üsuluna və s. Rezin ayaqqabılar təyinatına görə məişət, idman və istehsalat ayaqqabılarına bölünürlər. İstehlakçının yaş-cins xüsusiyyətinə görə - kişi, qadın, oğlan, qız və uşaqlar üçün olurlar. Növ çeşidinə görə rezin ayaqqabılar – qaloş, botik, uzunboğaz, yarımboğaz çəkmə, botinka, yarımbotinka, tuflilərə bölünürlər. İşlədilmə xarakterinə görə ayaqqabı üstündən geyilən və bilavasitə ayağa geyilən olurlar. Üz materialına görə rezin ayaqqabılar bütöv və rezin-parça ayaqqabılarına bölünürlər. Rənginə görə qara, ağ rəngli olurlar. Rezin ayaqqabının fasonuna görə dabanın hündürlüyündən, formasından və burun hissənin formasından asılı olaraq: dabansız, alçaq, orta, hündürdabanlı, ensiz, girdə və yarımgirdə burunlu ayaqqabılara bölünürlər. Ölçüsünə görə kişilər üçün 39-47, qadınlar üçün 34-41, qızlar üçün 31-33, uşaqlar üçün isə 20-30.
əsasını təşkil edir. Onlar idman və istehsalat ayaqqabılarından forma və konstruk- siyasına görə fərqlənirlər. Hazırda rezin ayaqqabılaırn çeşidinin modanın müasir tələblərinə uyğun olaraq yeniləşdirilməsi üçün daimi iş aparılır. Lakin işlədilən materialların özünəməxsus xüsusiyyətləri, rezin ayaqqabıların istifadəsi onların çeşidinin yeniləşdirilməsi və artırılması imkanını məhdudlaşdırır. Yüklə 382,9 Kb. Dostları ilə paylaş:
|