İnstitutu



Yüklə 0,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/27
tarix04.02.2018
ölçüsü0,77 Mb.
#24312
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27

 

49 


 

 

III  Qrup:  Ekoloji  problemlərin  canlılara  təsirinin  qarşısını  almaq  üçün  bir 

təşkilat  yaradın.  Təşkilatın adını, emblemini,   fəaliyyət proqramını və  nəticələrini 

müəyyənləşdirin. 

 

 



Təşkilatın adı 

Emblemi 

Fəaliyyət 

proqramı 

Nəticələri 

 

 



 

 

 



 

 

IV Qrup: Məişət tullantılarının ekologiyanın çirklənməsinə bu da insana və 

təbiətə necə təsir etməsini və mümkün həlli yollarını araşdırın.  

  

Məişət 

tullantıları 

Insana təsiri 

Təbiətə təsiri 

Mümkün 

həlli yolları 

 

 



 

 

 



 

 

 



Məlumat müzakirəsi:  

 

Qrup nümayəndələri hazırladıqları cavabları təqdim edirlər. 

 

Nəticə və ümumiləşdirmə: 

 



Sənaye məhsullarının istehsalı gündən günə artır, bu da metallurgiya, kimya, 

neft,  qaz  və  kömür  istehsalı  sənayelərinin  atmosferə  atılan  tullantılarının 

miqdarının  artmasına  gətirib  çıxarır.  Həmçinin  qaz,  kömür  və  mazutla 

işləyən  istilik  energetikasının  tullantılarının  həcmi  də  artıb.  İri  şəhərlərdə 

havanın yüksək çirklənmə dərəcəsi qeydə alınmışdır ki, bu da ümumi ekoloji 

vəziyyətin gərgin olmasını təyin edir 

 

Atmosferin  ümumi  çirklənməsi  bütövlükdə  iqlimin  dəyişməsinə,  bu  isə 



qlobal istiləşməyə gətirib çıxarır. 

 



Hal-hazırda 

Azərbaycan 

ekoloji 

vəziyyətin 

yaxşılaşması 

üzrə 


istiqamətlənmiş  regional  tədbirlərdə  iştirak  edir,  belə  ki,  atmosferə  atılan 

sənaye tullantılarının azalması  üzrə  və iri  şəhərlərin qazla işləyən  nəqliyyat 

vasitələri tərəfindən çirklənməsinə qarşı işlər aparılır. 

 

Qiymətləndirmə meyarları:  

 

 

Qruplar 


Meyarlar 

I qrup 

II qrup 

III qrup 

IV qrup 

Nümunələrlə 

 

 

 



 


 

50 


izah etmə 

Şərh etmə 

 

 

 



 

Təqdim etmə 

 

 

 



 

Tapşırığı tam 

və uyğun 

yerinə yetirmə 

 

 

 



 

Vaxt 


 

 

 



 

Əməkdaşlıq 

 

 

 



 

 

 



 

 

 

 

 




 

51 


 

2.4. Coğrafiya fənninin məzmun standartlarının şərhi

1

 

 

STANDART 

MƏZMUN 

AÇAR SÖZLƏR 

TƏBİƏT 

VI SİNİF 

                                                

1

 Məzmun standartalrının şərhinə aid verilmiş izahlar və aşar sözlər ancaq tövsiyə xarakteri daşıyır. Siniflər üzrə şagirdlərin inkişaf səviyyəsinə və marağına uyğun olaraq 



müvafiq dəyişikliklər və əlavələr etməklə onlara yaradıcı yanaşmaq məqsədəuyğun hesab edilir. 

                                            STANDART 

MƏZMUN 

AÇAR SÖZLƏR 

COĞRAFİ MƏKAN 

VI SİNİF 

1.1.1.Qədim 

insanların 

Yer 


haqqında 

təsəvvürlərini şərh edir  

Yer haqqında ilkin coğrafi biliklər 

  Səyahətlər, mərhələlər 

1.2.1. Kainatdakı səma cisimlərinin hərəkətini  

fərqləndirir 

Səma cisimlərinin əsas xüsusiyyətləri 

Yer planetinin  digər səma cisimlərindən fərqli 

cəhətləri 

Kainat, kosmos, ulduz, günəş, planet,  peyk,  

ritmik proseslər, 

1.2.2.    Yerin    öz  oxu  və  Günəş  ətrafında 

hərəkətini təsvir edir və onun coğrafi nəticələrini 

təqdim edir 

Yerin  Günəş  ətrafında  hərəkəti  və  onun  coğrafi 

nəticələri 

Yerin öz oxu ətrafında hərəkəti və onun   

coğrafi nəticələri 

Gecə-gündüz,  sutka, fəsillər,il 

1.3.1.  Kartoqrafik  təsvirlərdə  istifadə  olunan 

elementləri şərh edir 

 

Məhəlin planı və xəritə anlayışı, qlobus 



Miqyas anlayışı 

Miqyasdan istifadə  

Planda istifadə olunan şərti işarələr 

Plandan istifadənin  əhəmiyyəti 

Üfüq, məhəl, miqyas, azimut , şərti işarə, 

plan,xəritə,ekvator,  meridian, paralel, cografi 

qütblər 

1.3.2. Yaşadıqları ərazinin planını tərtib edir 

Miqyasa və cəhətlərə əsasən  planının tərtibi 

 Kompas,  qlobal mövqe etmə sistemi (çps),  

planşet, pərgar 



 

52 


2.1.1.  Yerin  daxili  quruluşunun,  relyefini,    və 

orada baş verən hadisə və prosesləri təsvir edir 

 

Yerin daxili qurluşu 



Litosfer anlayışı. Relyef.  

Yerin daxilində gedən proseslər, zəlzələ və 

vulkanların sxematik təsviri. 

 Palçıq vulkanları, isti bulaqlar, qeyzerlər. 

Yer səthini təşkil edən suxurlar. Aşınma 

Litosfer, Yer qabıgı, suxur, nüvə, mantiya, 

zəlzələ,   episentr, hiposentr, vulkan, krater, 

boğaz, maqma, lava, vulkan ocağı,  qeyzer, fəal 

və sönmüş vulkan, aşınma, relyef,  dağ (zirvə,. 

ətək, suayrıcı), alçaq, orta. yüksək dağlar, 

 düzənlik (ovalıq, yayla, yüksək düzənlik) 

2.1.2.İri relyef formalarını kontur  xəritədə  qeyd 

edir 

Fiziki xəritədə dağ və düzənliklərin müəyyən 



edilməsi  

hündürlük şkalası, aşrım, sıra dağ  

2.1.3.Yerin hava qatını şərh edir 

 

Atmosfer anlayışı 



Atmosferin quruluşu 

Atmosferin əhəmiyyəti 

Tempratur anlayışı 

Külək 


Bulud və yağıntı  

Atmosfer, troposfer, strotosfer,  briz, musson, 

tornado , bulud, qar, yağış, dolu, qırov, şeh  

2.1.4.Hava 

üzərində 

müşahidələr 

aparır, 

nəticələrini təqdim edir 

 

Havanın gün ərzində dəyişməsinin müşahidəsi 



Havanın element və hadisələrinin müqayisəsi 

Havanın sutkalıq tempraturunun hesablanması 

Atmosferin çirklənmə mənbələri 

Sutkalıq tempratur, hava , rütubətlilik, yağıntı, 

termometr, flüger 

2.1.5. Yer səthində suyun paylanmasını şərh edir 

 

Hidrosfer anlayışı 



Suyun dövranı 

Dünya okeanı anlayışı 

Dərinlik  şkalasına  əsasən  dərin  və  dayaz 

əraziləri müəyyən edilməsi 

Sudan istifadə 

Hidrosfer, dünya okeanı,dənizlər, materik,  ada, 

yarımada, dərinlik şkalası 

2.1.6. Təbiətdə su dövranının sxemini tərtib edir  Suyun böyük  dövranı ilə  quru sularını 

əlaqələndirir 

Çaylar, göllər, yeraltı sular, büzlaqlar 

2.1.7.  Canlı  aləmin  müxtəlifliyinin  səbəblərini 

şərh edir 

 

Biosfer anlayışı 



Canlı aləmin müxtəlifyi  

Yer üzrəində canlı aləmin yayılması 

Biosfer, torpaq,  

bitki örtüyü , heyvanat aləmi, meşələr, səhralar 




Yüklə 0,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə