İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QORİO ATA
- Qorio ata (roman) Əsərlərinə və dühasına heyran qaldığım üçün böyük və məşhur Joffrua de Sent-İlerə
- * Üzərində ulduz (*) işarəsi olan sözlərin izahı kitabın «şərhlər» bölümündə verilmişdir. 1 Şəhər divarlarının hər iki tərəfində
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
lazımdır ki, maneələr, məhrumiyyətlər qarşısında davam gətirə və sənətini qoruya biləsən. “Qulaıı dərisi”ııdən sonra Balzak gələcəkdə qələmə alacağı romanlarında Mişel, Kretyən, David Sezar, Horas Byanşon kimi obrazlar haqqında danışacaqdır. Hələ- liksə Rafael qabağa düşüb... Ancaq bunlar burjua cəmiyyətinin “qəhrəmanları” deyillər, çünki onlar, hər şeydən əvvəl, şöhrətpərəstliyi təbliğ edənlər, hansı yolla olursa olsun var-dövlətə can atanlardır. Onlardan bəziləri müvəffəqiyyətsizliyə uğrayır, həyata keçirə bilmədikləri arzularının ağrılarını dərk edirlər. Başqalarının payına isə mənəviyyatının eybəcərləşməsi, daxili aləminin boşluğu, çirkinlik- murdarlıq müqabilində müvəffəqiyyət düşür. Buıjua cəmiyyətində cavan oğlanın taleyindəki təzadlı faciə bir antikvar satan qocanın diliylə ifadə olunmuşdur; bu qoca qüdrətli, hər şeyə qadir olan, sehrli qulan dərisinə sahibdir. O deyir: “İki fel ölümün səbəbinin bütün formalarını yox edə bilir: bunlar “ istəmək ” və
“ bacarmaq ” felləridir. İnsan fəaliyyətinin bu iki termini arasındakı düsturunu müdriklər əldə edə bilirlər. Mən uzunömürlülüyüm və bədbəxtliyim üçün həmin o düstura borcluyam. İstəmək bizi yandırır, bacarmaq isə dağıdır, ancaq bilmək zəif varlığımıza əbədi olaraq sakit vəziyyətdə qalmaq imkanı bəxş edir...” “Qulan dərisi”nm qəhrəmanı Rafaelin taleyində müxtəlif həyat yolları çarpazlaşır. Romanın ilk səhifələrində Rafael xeyirxah, istedadlı, təmiz, coşqun ehtiraslı və məqsədli bir insandır. O, insanlığa xidmət edə biləcək bir əsər yazmaq istəyir və öz ömrünü “İradə nəzəriyyəsi” adlı bir fəlsəfi əsərə həsr edir. Öz fikirlərini həyata keçirmək üçün Rafael bütün məhrumiyyətlərə hazırdır. Ancaq çox çəkmir ki, cəmiyyətin ona qarşı dəhşətli və qəddarcasına biganə olduğu qənaətinə gəlir. Onun əsərindən faydalanmaq imkanının mümkünlüyünü heç kim görmür və buna görə də heç kəs onunla maraqlanmır. Rafaelin taleyi - ümidlərin və xülyaların, öz istedadını göstərə bilmək üçün hər şeydən məhrum olan insanın faciəli məhvi yollarından, variantlarından biridir; Rafaeldə dözüm, iradə və mətanət çatmır ki, elmin yollarındakı çətinliklərə sinə gərsin, öz gənclik idealına axıra kimi sadiq qala bilsin. Rafaelin taleyi haqqında danışarkən Balzak insanın özünün xudbin arzularını həyata keçirməyə cəhd göstərməsinin hansı ıo downloaded from KitabYurdu.org formada olursa olsun, axır nəticədə onun özü üçün təhlükəli olduğunu göstərir; bu cəhd onu ya məhvə, ya da ruhen ölümcül vəziyyətə sürükləyir. Həqiqətən də, Rafaelin həyat eneıjisi boş- boş arzuların yerinə yetirilməsinə sərf olunur, bu isə rəmzi olaraq bir parça qulan dərisinin getdikcə həcmcə kiçilməsində özünü göstərir.
downloaded from KitabYurdu.org Oııore de Balzak DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
downloaded from KitabYurdu.org QORİO ATA downloaded from KitabYurdu.org Oııore de Balzak DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
downloaded from KitabYurdu.org Qorio ata (roman) Əsərlərinə və dühasına heyran qaldığım üçün böyük və məşhur Joffrua de Sent-İlerə' ithaf edirəm. De Balzak Qız vaxtı de Konflan familiyasını daşıyan qocalmış dul arvad Voke qırx ildən bəridir Parisdə Latın məhəlləsi* ilə Sen-Marso qəsə- bəsi* arasındakı Nev-Sent-Jenevyev küçəsində bir ailə pansionu saxlayır. Pansion “Vokenin evi” adlanır və onun qapısı hamı üçün - gənclər və qocalar, qadınlar və kişilər üçün açıqdır; buna baxmayaraq, bu mötəbər pansiondakı adətlər heç bir dedi-qoduya səbəb olmurdu. Ancaq düzünü desək, son otuz ildə buraya bir nəfər belə gənc qadının ayağı dəyməmişdi. Yalnız ata-anasından çox az kömək alan bir gənc burada məskən sala bilərdi. Lakin 1819-cu ildə, yəni bu faciə başlandığı zaman pansionda yoxsul gənc bir qız yerləşmişdi. Zəmanəmizin kədərli ədəbiyyatında bu “faciə” sözü yanlış, yersiz və həddən artıq işləndiyindən öz dəyərini itirsə də, burada bu söz, doğrudan da, münasibdir: bunun münasib olmasına səbəb hekayətimizin həqiqi mənada faciəli olması deyil, başqa bir şeydir: bəlkə də, oxucularımızdan biri mütaliəni qurtardıqdan sonra bu faciənin üzərinə
və
extra miros * 1
bir damcı göz yaşı tökdü. Bu faciəni Parisin xaricində də başa düşəcəklərmi? Bu, şübhəli məsələdir. Yerli müşahidələr və yerli boyalarla dolu olan bu faciənin təfsilatı ancaq Monmartr təpələri ilə Monruj* yüksəklikləri arasında yerləşmiş, malası tökülən, hər an
15
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|