nından tikilmiş on səkkiz dəst köynəyi məftuniyyətlə seyr edirdi.
Köynəklərin bu keyfiyyətli maldan tikilməsi daha bir şeylə diqqəti
cəlb edərdi: sabiq vermişel fabrikantı bu köynəklərin yumşaq
yaxalığına nazik zəncirlə birləşdirilmiş bir cüt sancaq taxar, hər
sancağın başında isə iri brilyant görünərdi. O, adətən, bənövşəyi frak
geyər, hər gün pikedən tikilmiş ağ jiletini dəyişər, bu jiletin altında isə
breloklarla bəzənilmiş ağır, qızıl zənciri tərpədən yoğun, armuda
oxşayan qarnı yırğalanardı. Yenə qızıldan düzəldilmiş tütün qabının
üstünə bir medalyon qondarılmışdı. Medalyonun içində hansı bir
qadınınsa saçları saxlanırdı. Bu da Qorionun aşiqanə macəralarda
günahkar olduğunu göstərirdi. Bir dəfə ev sahibəsi ona “qoca
arvadbaz” dediyi zaman Qorionun dodaqlarında öz ehtirasından
məmnun qalan bir şəhərlinin şən təbəssümü görünmüşdü. Onun
“şkafları” (Qorio bu sözü loru dildə söyləyirdi) başdan-başa gümüş
qablarla dolu idi. Dul arvad Qorioya lütfkarlıq göstərib bu qablan açıb
şkaflara düzdükcə mat-mat baxır, gözləri alışıb-yanırdı. Burada hər
şey: çığırtma və şorba tökmək üçün qızıllanmış gümüş qaşıqlar,
ədviyyat qablan, qab-qacaq, sous qabları, buludlar, qəlyanaltı
servizləri, bir sözlə, Qorionun ayrılmaq istəmədiyi az-çox qəşəng,
bahalı şeylər vardı. Bu hədiyyələr ona ailə həyatının təntənəli
hadisələrini xatırladırdı. Qorio bir boşqab və qapağı bir-biri ilə
öpüşən iki qumru quşu şəklində düzəldilmiş xörək kasasını
çıxararkən, madam Vokeyə: “Görürsünüzmü, - deyərdi, - bu,
toyumuzun ildönümü münasibətilə arvadımın bağışladığı ilk
hədiyyədir. Zavallı arvadım! O, qızlığında qənaət edib yığdığı pulları
bu qaba vermişdi. Odur ki hörmətli xanım, mən öz dırnağımla yer
qazmağa razı olaram, ancaq bundan heç bir zaman ayrılmaram.
Allaha şükür olsun ki, ömrümün son günlərində də səhərlər bu
kasadan qəhvə içəcəyəm. Şikayət etmək üçün heç bir əsasım yoxdur:
bir parça çörəyim var, həm də uzun müddət üçün mənə kifayət edər”.
Bu şeylərdən başqa, madam Voke öz sağsağan gözləri ilə Qorioda
dövlət xəzinəsinin istiqrazlarını belə görmüşdü. Ancaq təxmini
hesabla bu istiqrazlar Qorioya ildə səkkiz min, on min gəlir verə
bilərdi. Bu gündən etibarən, həqiqətdə qırx səkkiz yaşı olduğu halda,
yalnız otuz doqquzunu boynuna alan, qız familiyası de Konflan olan
dul madam Voke özü üçün bir plan tərtib etmişdi. Qorionun üst göz
qapaqlarının çevrilib şişməsinə
31
downloaded from KitabYurdu.org
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
və yaşarmasına, buna görə də gözlərini tez-tez silməyə məcbur
olmasına baxmayaraq, madam Voke Qorionun sifətinin xoş və
tamamilə abırlı olduğunu etiraf edirdi. Bundan başqa, onun ətli,
uzunsov baldırlarında və uzun, iri burnunda dul arvadın, görünür, çox
əziz tutduğu gizli məziyyətlər də hiss olunurdu. Qorionun bu gizli
məziyyətlərini onun ay kimi girdə üzü də isbat edirdi. Qorio ata
madam Vokenin nəzərində bütün varlığını hissə çevirə biləcək
möhkəm əzələli bir heyvana bənzəyirdi. Qanad kimi iki tərəfə daran-
mış və səhər tezdən evə gələn politexnik məktəbin dəlləyi tərəfindən
pudralanmış saçları alçaq alnı üzərində beş çiçək hörüyü kimi
sallanaraq, üzünü qəşəng bir çərçivə arasına alırdı. Qorio bir az kobud
olsa da, özünü o qədər ciddi tutur, tütün qabından tütünü o qədər
səxavətlə götürür və ürəyi istədiyi qədər
makuba
doldura biləcəyinə
elə əmin görünürdü ki, madam Voke Qorionun bu mənzilə köçdüyü
günün axşamı, yatağına uzanarkən, duzlu donuz piyində bişən kəklik
kimi, kəfənindən ayrılmaq və Qorionun arvadı kimi yenidən dirilmək
arzuları atəşində qıvrılırdı. Ərə getmək, pansionu atmaq, varlı şəhər
əhalisinin bu ən yaxşı nümayəndəsi ilə qol-qola verib gəzmək, öz
məhəlləsində şöhrətli bir qadın olmaq, yoxsullara sədəqə toplamaq,
bazar günləri Şuaziyə, Suaziyə və Jan- tilyiyə* gəzməyə getmək,
pansionerlərdən birinin iyul ayında bağışlaya biləcəyi kontramarkanın
intizarındansa, kefi istədiyi zaman teatra getmək, lojaya bilet almaq
kimi bayağı Paris ailə həyatının Eldoradosu* artıq onun üçün bir
xülya oldu. O, su-su
1
topladığı qırx min franka malik olduğunu
kimsəyə açıb söyləməzdi. Heç şübhəsiz, sərvət etibarilə o, özünü
tamamilə əlverişli bir gəlin hesab edirdi.
Madam Voke öz-özünə:
- Başqa xüsusiyyətlərə gəlincə, mən tamamilə qocaya layiqəm, -
dedi və qu tükü döşəyi üstündə dərin iz buraxan gözəlliklərini, sanki,
bir daha etiraf edərək, o biri böyrü üstə çevrildi. Yoğun Silviya hər
səhər bu izləri döşəyin üzərində görərdi.
Madam Voke bu gündən sonra, tamam üç ayın ərzində daim
cənab Qorionun dəlləyinə müraciət edərdi. O, pansionu ziyarət edən
ehtiramlı şəxslərə uyğun olaraq, evdə müəyyən bir görkəm yaratmaq
bəhanəsi ilə özünə bəraət qazandıraraq, bəzək üçün bəzi xərclərə belə
yol vermişdi. O, var gücü ilə pansionerlərin tərkibini
1
Su -
Fransada frankın iyirmidəbirinə bərabər qədim pul vahidi
32
downloaded from KitabYurdu.org