İlham Əliyevin “Dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin
Yüklə 5,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
yağan bir qadını təsəvvürünüzə gətirin. Markiz de Ronkerol ona “cins at” deyirdi. Çılğın zərifliyi qətiyyən onun gözəlliklərini pozmazdı: dolubədənli idi, lakin onu həddən artıq köklükdə məzəmmət etmək olmazdı. Cins at, cins qadın kimi təbirlər artıq “səma mələkləri”ni, “Ossian sifətləri”ni*, dendizmin rədd etdiyi bütün köhnə eşq mifolojisini əvəz edirdi. Lakin qrafinya de Resto Ras- tinyakın nəzərində sevilən bir qadın kimi idi. Onun yelpazəsində qeyd olunan kavalerlər siyahısında Rastinyak özünə iki rəqs ala bilmiş və birinci kadrildə danışmaq imkanı qazanmışdı. Rastinyak qadınlara xoş gələn bir ehtirasla, açıqcasına soruşdu: -
-
Haradamı... - deyə o cavab verdi, - Bulon meşəsində də olar, Bufonlarda* da olar, öz evimdə də olar, hər yerdə olar. Təşəbbüskar cənublu fürsəti fövtə verməyərək, bu cazibədar qrafinya ilə yaxınlaşmağa tələsdi. Bir kontrdansla üç vals müddətində bir gənc qadına bundan artıq yaxınlaşa bilməzdi. Ejen xanımını “adlı- sanlı” xanım hesab edərək, özünü madam de Boseanın kuzeni 1 kimi təqdim etdi, bundan sonra isə qrafinya onun evinə, sadəcə, gəlməyə icazə verdi. Vidalaşarkən gülümsəməsindən Ejen belə bir nəticə çıxartdı ki, ona mütləq vizit vermək lazımdır. Xoşbəxtlikdən, Ejen, onun sadədilliyinə gülməyən bir şəxsə təsadüf etdi. Halbuki bu dövrün əyyaşları arasında sadədillik ən böyük günah sayılardı. Molenkur, Ronkerol, Maksim de Tray, de Marse, de Ajuda-Pinto, Vandenes kimi dövrün məşhur əyyaşları ledi Brendon, hersoginya de Lanje, qrafinya Kerqaruet, madam de Serizi və madam de Lanti, hersoginya de Karilyano, qrafinya Ferro, markiza d’Eqlemon, madam Firmiani, markiza de Listomer, markiza d’Espar, hersoginya de Mofrinyez və Qranlye bacılan kimi ən ehtişamlı qadınların məclisində dolaşar və öz çılğın modabazlıq- ları ilə göz qamaşdırardılar. Beləliklə, təcrübəsiz tələbə, xoşbəxtlikdən, hersoginya de Lanjenin məşuqu markiz de Monrivoya təsadüf etdi. Markiz general olsa da, uşaq kimi sadəlövh idi. O, qrafinya de Restonun Elder küçəsində yaşadığını Rastinyaka xəbər verdi. Gənc olmaq, bir qadın həsrəti ilə yaşamaq, kübar həyatını arzulamaq, qarşısında iki evin qapılannın açıldığını görmək, Sen- Jermen məhəlləsində möhkəm addımlarla vikontessa de Boseanın
45
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
evinə daxil olmaq və Şose d’Anten* məhəlləsində qrafinya de Res- tonun qarşısında diz çökmək, Paris salonlarının anfiladasını nəzərdən keçirmək və qadın qəlbində himayə və yardım tapmaq üçün özünü kifayət qədər gözəl saymaq, misilsiz bir sıçrayışla bərk çəkilmiş kəndir üzərinə sıçramaq üçün özündə kifayət qədər şöhrət ehtirası duymaq, heç vaxt yıxılmayan bir akrobat cəsarəti ilə bu kəndirin üzərində yerimək və cazibədar bir qadın simasında ən sınanmış bir çiyinlik ağacı tapmaq nə gözəldir! Torf sobası, yoxsulluq və “Qanun məcəlləsi” ilə yanaşı doğan bu fikirlərin və gözləri qarşısında əzəmətlə yüksələn bu qadının təsiri altında, bu dalğın fikirlər arasında, kim Ejen kimi öz gələcəyini yoxlamamış, gələcəyini müvəffəqiyyətə bağlamamışdır?! Coşub-daşan fikirlər gələcək sevinclər üçün o qədər şirin vədlər verirdi ki, Ejen artıq özünü qrafinya de Resto ilə yalqız təsəvvür edirdi. Lakin bu halda Həzrəti Yusifin dərdli ahına bənzəyən bir inilti gecənin sükutunu pozdu. İnilti gəncin qəlbində can verən bir insanın xırıltısı kimi səsləndi. Ejen yavaşca qapını açdı, dəhlizə çıxanda Qorio atanın qapısı altından gələn işığı gördü. Ejen qonşusunun halı pozulmuş olduğunu zənn edərək, gözünü qapının açar dəliyinə dayayıb, otağın içərisinə nəzər saldı. Qoca işləyirdi, lakin tələbənin gördüyü şey o qədər şübhəli idi ki, o, özünü vermişel fabrikantı kimi qələmə verən bu şəxsin gecə fırıldaqlarını yaxşıca aydınlaşdırmaqla cəmiyyətə xidmət göstərmək istədi. Göründüyü kimi, Qorio ata hələ qabaqcadan stolu yıxıb, ayaqlarını yuxarı çevirmişdi; stolun ara taxtasına şorba kasasına bənzəyən bir şey və gümüş bir qab bağlayıb, bu zəngin nəqşlərlə bəzənmiş şeylərin ətrafına kəndirə bənzər nə isə dolayaraq, onları elə bir qüvvətlə sıxırdı ki, hamısı əzik-əzik olurdu. Anlaşıldığına görə, o, bu şeyləri gümüş külçəsinə çevirmək fikrində idi. Rastinyak qızıllanmış gümüş qabları kəndirin köməyi ilə xəmir kimi əzən qocanın damarları görünən əllərinə baxdıqca: “Aha! Kişinin gücünü görürsən! - deyə düşünürdü. Ejen belini düzəldərək, öz-özündən soruşdu: - Bəlkə, bu, özünü zəlil, əbləh göstərən və öz peşəsi ilə sakit məşğul olmaq üçün dilənçi kimi yaşayan bir oğru, yaxud oğurluq mal alıb-satan bir tacirdir?” Tələbə yenə gözünü açar dəliyinə dayadı. Qorio ata kəndiri açdı, bir ovuc gümüş götürüb, yorğanla örtülmüş stolun üstünə 46
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|