İCTİMAİ elmləR 2009
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Döv. XI-XII 5. Dövlətin inkişafı üçün beynəlxalq əlaqələrin əhəmiyyətini
- Son trimestrdə həyata keçiriləcək layihələrin tövsiyyə olunan variantları
İctimai elmlər 2009 Döv.XI-XII 4. Demokratiyanın, qanunun aliliyininvə dövlət idarəçiliyinin qarşılıqlı əlaqəsini araşdırır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Gürcü hüquq abidələrini (yaxud da konkret nizamnamələri) sadalayır, hansılar bu gün də, • konstitusiya, qanun və ya vətəndaş hüququ cəhətindən aktualdır; Müstəqil Gürcüstanın Konstitusiyasını Sovet dövrünün Gürcüstan Konstitusiyaları • ilə müqayisə edir; onlar arasında mövcud fərqləri qeyd edir; vətəndaşların (əhalinin) Konstitusiyalarda rolunun nə dərəcədə nəzərə alınmasını və bəyan olunan nizamnamələrin nə dərəcədə yerinə yetirildiyini qiymətləndirir; Demokratiyanın əsas prinsiplərini xarakterizə edir və onları insan hüquqları və öhdəlikləri • ilə əlaqələndirir; öz fikirlərini onun üçün bəlli olan beynəlxalq sənədlərin nizamnamələrinə əsasən (məs.: İnsan Hüquqlarının Bəyannaməsi, İnsan Hüquqlarının Konvensiyası, Uşaq Hüquqlarının Müdafiə Konvensiyası və sairə) əsaslandırır; ”Cəmiyyətimizin qanunilik mədəniyyəti varmı?” sinif diskusiyasında iştirak edir; bu məsələdə • yaşadığı yerin (yaxud ölkənin) insanlarının münasibətlərini qiymətləndirir; vətəndaşların, qanunverici və hüquq mühafizəedici orqanların qarşılıqlı əlaqəsini müzakirə edir; Vətəndaşların, qanunverici və hüquqmühafizəedici orqanların qarşılıqlı əlaqələrini müzakirə • edir;
Sinif yoldaşları ilə birlikdə bir neçə qanun və Konstitusiya nizamnamələrini seçir, hansının • müdafiə olunması cəmiyyət üçün ictimai asayişi və təhlükəsiz həyat şərtlərini (məs.: məktəb, ailə, küçə, şəhər və s.) təmin edir; qanunun aliliyinin zəruriliyi və qanuniliyinin təminatı haqqında diskusiyada iştirak edir; İnsan hüquqlarının pozulmasının hər hansı bir konkret faktını seçir və simulyativ məhkəmə • müzakirəsində müəyyən rol oynayır (məs. ittihamçı, vəkil, hakim, müqəssir və s.); müzakirə prosesini və nəticələri təhlil edir, bunun əsasında rolundan irəli gələrək, prosesin davam etdirlməsi və ya sona yetirilməsi üçün yekun sənədini hazırlayır (məs. məhkəmənin nəticəsi, apelyasiya, vasitəçilik, protokol, müştəriyə hesabat və s.).
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Qonşu ölkələrin idarəçiliyini müzakirə edir və onların demokratiklik səviyyəsini təhlil edir; • dövlət idarəçilik sisteminin Gürcüstanın və digər ölkələrin münasibətlərinə göstərdiyi təsiri qiymətləndirir; Gürcüstan vətəndaşlarının ictimai-siyasi həyatının və ya iqtisadi fəaliyyətinin müəyyən bir • sahəsini seçir və onun inkişafı üçün beynəlxalq münasibətlərin əhəmiyyətini müzakirə edir; bu cəhətdən prioriteti olan dövlətləri, regionları və yaxud beynəlxalq təşkilatları sadalayır və öz fikirlərini əsaslandırır; Sinif yoldaşları ilə birlikdə Gürcüstanın və ya müəyyən bir ölkənin nümunəsi əsasında • beynəlxalq qanunun effektivliyini müzakirə edir; onun fikirincə, insanlar və dövlətlər arasında əlaqələrin elə bir sahələrini seçir, hansında bu cür normaların fəaliyyəti zəruridir. İ.E.XI-XII. - 11 İctimai elmlər 2009 Müasir dünyanın güclü dövlətinin meyarlarını təsvir edir və onlara uyğun olaraq Gürcüstanın • vəziyyətini qiymətləndirir;sinif yoldaşları ilə birlikdə əldə edilən nəticələri müzakirə edir və onların qiymətləndirilməsini nəzərə alaraq Gürcüstanın və ətraf aləmin qarşılıqlı münasibətləri haqqında esse yazır. Son trimestrdə həyata keçiriləcək layihələrin tövsiyyə olunan variantları: Gürcüstan Konstitusiyasında Gürcüstanın vətəndaşlarının seçki hüquqlarına aid olunan • informasiyanı axtarır; onların təhlili əsasında demokratik və ədalətli seçki prinsipləri ilə (məs: ümumilik, düzlük, səsvermənin məxfiliyi, bərabərlik) onların müvafiqliyini müzakirə edir; öz məktəbinin, yaşadığı yerin və ya regionun nümunəsində vətəndaş hüquqlarının müdafiəsi mövqeyindən müxtəlif seçki (məs: majoritar, proporsional və s.) sistemlərini qiymətləndirir. İctimai-siyasi həyatdan mühüm hadisəni seçir və sinif yoldaşları ilə birlikdə həmin hadisədə • insanların iştiraklarının motivasiya, imkanları və səviyyəsini müzakirə edir; uyğun hüquqi sənədlərin təhlili əsasında ictimai həmiştirakı həvəsləndirmək üçün tövsiyyələr yazır. Gürcü ədalətinin (dini və ya milli) abidələrinin yaranma əsaslarını öyrənir; həm uyğun • dövr, eləcə də müasirlər üçün onların aktuallığı və humanlığını qiymətləndirir; Gürcüstanda hüquqi asayişin inkişafı haqqında mövzu yazır; Sinif yoldaşları ilə birlikdə onlar üçün aktual məsələni seçir, hansının həlli idarəedici orqanın • preroqativi hesab olunur; bu məsələnin həlli üçün lazımi resursları müzakirə edir və öz iştirakı imkanlarını müəyyən edir; hazırlanmış tövsiyyələri qrupla razılaşdırır və uyğun idarəedici orqanlarla tanış edir. Gürcüstanın dövlətçilik və idarəçiliyi ilə əlaqədar termin və toponimlərin lüğətini tərtib edir • (məs: Hereti, Şavşeti, salon, vəzirlik, abidəçilik, eristavi, mazra, milli şura, qala-ehkam, qamqebeli); onları dövrlərinə əsasən qruplaşdırır və sinif yoldaşları ilə birlikdə təqdimat üçün müəyyən dövrə uyğun əyani vəsait hazırlayır (məs.: xəritə, plakat, sxem, stend və s.); qədim dövrlərdən müasir dövrə qədər gürcü dövlətçiliyinin inkişafını müzakirə edir. Sinif yoldaşları ilə birlikdə hüquqi dövlətin əsas xarakterik əlamətini seçir (məs. qanunun • aliliyi, qanunun ədalətliliyi, hakimiyyətin bölgüsü, insan hüquqlarının müdafiəsi), hansına əsasən kütləvi mediya vasitəsilə son zamanlar dərc olunan materialları seçir və təhlil edir; Gürcüstan mövcud vəziyyətini qiymətləndirir, əldə edilən nəticələri sinif müzakirəsində təqdim etmək üçün qiymətləndirir; müzakirə nəticələrinin yekunlaşdırılmasında iştirak edir;
Məhdud olunan və məhdud olunmayan idarəçiliyin siyasi əsaslarını öyrənir; ”Gürcüstan • üçün hansı idarəçilik yaxşı olardı?” sinif debatlarında iştirak edir; nəticələri əldə edir və məqalə yazır. Müəyyən bir dövrün dövlətini seçir və onun hakimiyyətini uyğun siyasi nəzəriyyə ilə • əlaqələndirir; bu nəzəriyyənin dini və ya tarixi-mədəni əsaslarını müzakirə edir; müasir dünyada analoqlarını axtarır və qeyd olunan siyasi nəzəriyyənin yayılma səbəblərini təhlil edir.
Dövlət idarəçiliyinin müxtəlif formalarını bu və ya digər idarəçiliyin əsası olan ideyası və ya • ideyaları ilə əlaqələndirir; onları ədalət və insanların bərabərliyi cəhətindən qiymətləndirir; ən yaxşı idarəçilik haqqında esse yazır. Sinif yoldaşları ilə birlikdə Gürcüstanda fəaliyyət göstərən müəyyən bir ictimai-siyasi • institutlarının (məs.: siyasi partiyaları, qeyri-hökümət təşkilatlarını və ya kütləvi mediya İ.E.XI-XII. - 12 Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|