İCTİMAİ elmləR 2009

İctimai elmlər

2009

gürcü kult və milli dəyərli abidələri seçir və başqa ölkələrin analoji dəyərli abidə memarlığı 

•

ilə paralellər aparır; 

Gürcüstanın şəhərlərindən birini şərqi və ya qərbi Avropa şəhəri ilə müqayisə edir və onun 

•

memarlıq və məişətinə başqa-başqa mədəniyyətlərin göstərdiyi təsiri adlandırır; 

Sinif diskussiyası zamanı Avropa və Şərq mədəniyyətlərinin qarşılıqlı münasibətlərini  və 

•

onlardan  hər birinin gürcü xalqının incəsənət və məişətinə göstərdiyi təsirini müzakirə 

edir;  

Tövsiyyə olunan məzmun: 

1. Tarixdən əvvəlki dövr 

2. Qədim Şərq və Gürcüstan 

3. Gürcüstan və dünya antik dövrdə  

4. Gürcüstan və onun qonşuları IV-VII əsrlərdə  

5. Ərəblər; ərəblərin Gürcüstanda hökmranlığı 

6. Gürcüstan, Yaxın Şərq və Avropa X-XV əsrlərdə 

7. XV-XVIII əsrlər:

a) Gürcüstan və qonşuları (İran, Türkiyə, Rusiya)

b) Vizantiyanın süqutu, Qərbi Avropa və ABŞ-ın yaranması 

8. XIX əsr

a) Gürcüstan Rusiya imperiyasının tərkibində

b) Avropa və ABŞ

                             

         

İ.E.XI. - 4

---

İctimai elmlər

2009

Dünya coğrafiyası  

XI sinif 

Nəticələrə əsasən istiqamətlər  

Coğ. XI  İstiqamətlər  

Zaman və məkan 

Dövlət idarəçiliyi və siyasət 

Mühit və sosial sistemlər 

1.Siyasi xəritənin 

formalaşmasını 

dünyada baş 

verən proseslərlə 

əlaqələndirir. 

2.Bir sıra sosial və iqtisadi 

ölçülərə əsasən ölkələrin yerini 

təhlil edir.

3. Ərazi və geosiyasi amillərin 

ictimai inkişafa göstərdiyi təsiri 

təhlil edir.   

4. Dünya əhalisinin 

yaşayış məskənlərinin 

xüsusiyyətlərini araşdırır və 

demoqrafik vəziyyəti təhlil 

edir.  

5.Ölkələrin təsnifatı 

əsasında onların inkişaf 

perspektivlərini təhlil edir.  

6. Ölkələri başqa-başqa 

xüsusiyyətlərinə əsasən 

müqayisə edir və oxşarlıq-

fərqlərin səbəblərini 

müqayisə edir.  

   Nəticə və indikatorlar  Zaman və məkan 

Coğ. XI 1.  Siyasi xəritənin formalaşmasını dünyada baş verən proseslərlə  

 

   

əlaqələndirir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

Dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşmasının əsas mərhələlərini ayırır, siyasi xəritədə əks 

•

olunan say və xassə dəyişikliklərini müzakirə edir; nəticələri istədiyi formada təsvir edir; 

Qrup  işi  zamanı  XX  əsrin  90-cı  illərində  baş  verən  proseslər  haqqında  əldə  edilən 

•

informasiyanı təhlil edir və onları müasir siyasi xəritənin formalaşması ilə əlaqələndirir; 

səbəb-nəticə əlaqələrini istədiyi formada təsvir edir; 

Dövrlərə əsasən dünyanın siyasi xəritəsinin dəyişikliklərini kontur xəritəsinə köçürür və 

•

tematik atlas hazırlayır; 

İ.E.XI. - 5

---

İctimai elmlər

2009

  Dövlət idarəçiliyi və siyasət 

Coğ. XI 2. Bir sıra sosial və iqtisadi ölçülərə əsasən ölkələrin yerini təhlil edir. 

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: 

Ölkələrin inkişafına mane olan və imkan yaradan (coğrafi yerləşmə, sosial, iqtisadi və siyasi) 

•

amilləri sadalayır və qruplaşdırır; qeyd olunan amillərin ölkələrin inkişafına göstərdiyi təsiri 

təhlil edir və öz münasibətini bildirir; 

Ölkənin inkişaf səviyyəsini göstərən meyarları hazırlayır (iş yerləri, ticarət obyektləri, orta 

•

maaş, nəqliyyat, yaşayış) və öz düşüncələrini əsaslandırır; 

Ölkənin şimal-cənub (iqtisadi inkişaf səviyyəsinin göstəricisi) bölgü xəritəsinə diqqət yetirir 

•

və cədvəldə ölkələri qitə və inkişaf səviyyələrinə əsasən qruplaşdırır;  

Zəngin və kasıb ölkələrin təsərrüfatında istifadə olunan resursları (tikinti materialı, isidici 

•

vasitələr, nəqliyyat və yollar, elektrik enerjisinin istehsalı və istifadəsi və s.) tərtib edir və 

müqayisə edir; resurslar və iqtisadi inkişaf səviyyəsinin arasında mövcud olan əlaqələri 

müzakirə edir; 

İqtisadi ölçüləri və human inkişaf indeksinə əsasən ölkələrin göstəricilərini  müqayisə edir; 

•

onların mükəmməlliyi və ya nöqsanları barədə fikirlərini söyləyir.    

Coğ. XI 3.  Ərazi və geosiyasi amillərin ictimai inkişafa göstərdiyi təsiri təhlil  

      

edir.   

Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:

Coğrafi yerləşmə səviyyələrini xarakterizə edir (regional, kontinental, dənizkənarı, zonal, 

•

inkişaf etmiş və inkişaf edən ölkələrlə qonşuluq və əlaqə); qeyd olunan göstəricilərə əsasən 

müxtəlif ölkələri cədvəldə qruplaşdırır; 

Başqa-başqa ölkələrin idarəçilik forması, ərazi təşkilatı, beynəlxalq statusu və xarici siyasət 

•

kursuna əsasən misallar gətirir və müqayisə edir

Dünyanın regional differensiyasını müzakirə edir və regionları tarixi-mədəni və geosiyasi 

•

əlamətə əsasən müqayisə edir; 

Qrup işi zamanı geosiyasəti təşkil edən əhəmiyyətli komponentləri (iqtisadi, demoqrafik, 

•

sosial və hərbi siyasət) təhlil edir və qeyd edilən meyarlara geosiyasi kursa əsasən ölkələri 

qruplaşdırır;    

Uyğun termin və anlayışlardan istifadə edərək Gürcüstanın geosiyasi problemlərini və vahid 

•

Avropa Evinin (Avropa Şurasının) konsepsiyalarını müzakirə edir; qeyd olunan məsələ ilə 

əlaqədar öz fikirlərini formalaşdırır;  

Müxtəlif sahələrdə Gürcüstanın strateji müttəfiq ölkələri ilə münasibətinin perspektivləri 

•

haqqında müzakirə aparır və nəticələri istədiyi formada ifadə edir;  

Mühüm beynəlxalq hərbi-siyasi, maliyyə və iqtisadi təşkilatların onlara üzv olan ölkələrin 

•

inkişaflarında rolunu təhlil edir. Təşkilatları ölkələrə əsasən ayırır; onların genişlənməsi 

perspektivlərini müzakirə edir və uyğun xəritələr yaradır. 

İ.E.XI. - 6

---