Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova

Fanning rivojianishiga hissa qo‘shgan olimlar. 
Hujayra 
biologiyasi fanining rivojlanishi hujayraning o ‘rganilishi, mikros- 
kopning kashf etilishi bilan bogMiqdir. Kattalashtiruvchi oynalar 
XVII asr oxiriga kelib ilmiy tadqiqot ishlari uchun qoMlanila bosh- 
langan. Keyinchalik eng sodda tuzilishga ega boMgan mikroskoplar 
yaratilgan. Birinchi mikroskop 1590 - yilda gollandiyalik ko‘zoynak 
ustalari aka-uka Gans va Zaxarius Yanssenlar tomonidan yigMlgan. 
Takomillashtirilgan mikroskop 1609 -1610 yillarda italiyalik olim 
Galileo Galiley tomonidan loyixalashtirildi. Galileyning birinchi mi- 
kroskopi uzun naydan iborat boMib, uni ishlatish ancha noqulay edi. 
Bir qancha vaqtlardan keyin esa fizik Kornelius va astrolog Drebbel 
yana bir mikroskopni loyihalashtiradilar. Biroq, bu mikroskoplar ham 
ilmiy ishlarga xizmat qilmadi.
1624 - yilda Galiley o ‘zining mikroskopini qayta loyihalashtirdi 
va endi undan amaliy ishlarda foydalanish mumkin edi.
Mikroskopga boMgan qiziqish Angliyadan ко‘гд Italiyada 
ko‘proq, e ’tibor berildi. 1624 - yilda 
Galiley 
o‘z mikroskopini Rim- 
dagi “Bilimdonlar Akademiyasi”ga hadya etadi. 1625 - yilda Stelluti 
mikroskop yordamida asalari ko‘zining fasetkali (mozaika) tuzilishini 
ifodalab berdi. F.Chezi 1628 - yili 
Galileyning 
mikroskopidan foy- 
dalanib o ‘simliklaming sporangiyasini o ‘rgandi. “M ikroskop” ibora- 
sini birinchi boMib 1625 - yilda logan Faber tavsiya qilgan.
Germaniyada esa mikroskoplar o ‘yinchoq tayyorlanadigan ustax- 
onalarda yasalar edi.
Angliyada XX-asr boshlarida sifatliroq mikroskoplar ishlab 
chiqarila boshlandi, uning tuzilishiga o ‘zgartirishlar kiritildi. Bunday 
mikroskoplar buyumlami 150 martagacha katgalashtirish imkoniyat- 
iga ega boMgan.
7

---