Hujayra biologiyasi I. A. AbduIov X. U. X albekova

2. 
Fanning mazmuni va asosiy vazifalari. 
Hujayra biologiyasi 
- hujayralaming taraqqiyoti, tuzilishi va faoliyatini o ‘rganadi. Bu fan­
ning predmeti tirik organizmlardagi hujayralardir. Hujayra - barcha 
tirik organizmlaming takomillashishi, rivojlanishi, tuzilishi va yas- 
hash jarayonining asosi boMib hisoblanadi.
Hujayra biologiyasi fanining asosiy vazifasi - hujayraning tuz­
ilishi, organoidlar, kiritmalaming vazifasi, moddalar almashinuvi 
jarayonini, rivojlanishi, ko‘payishi va kelib chiqishini tashqi muhit 
munosabatiga bogMangan holda o'rganishdan iborat.
Hujayra biologiyasi usullari asosida olingan natijalar tibbiyotda, 
qishloq x o ‘jaligida, fannokologiya va veterinariya sohalarida keng 
ko‘lamda qoMIaniladi.
Odam organizmi ham hujayralardan tuzilgan ekan, barcha 
fiziologik, patologik jarayonlarni o'rganish sitologik asosda olib bo- 
riladi. Masalan, kasalliklarni aniqlashda, har bir hujayraning faoli­
yatini hisobga olish zarur. Qishloq xo ‘jalik ekinlari va hayvonlami 
o ‘rganishda yoki ulardan samarali foydalanishda, yangi nav va zot- 
lami yaratishda bevosita hujayralardagi jarayonlar asos boMib hisob­
lanadi. Shu bois, Hujayra biologiyasi fani xalq xo‘jaligi tarmoqlarini 
rivojlantirishda ahamiyati kattadir. Bu fan asosida molekulyar biologi­
ya, biotexnologiya, gen injeneriyasi, genomika kabi yangi zamonaviy 
fanlar taraqqiy etmoqda.
Hujayra biologiyasi fani o ‘z oldiga quyidagi asosiy vazifalarni 
qo‘yadi:
1 - hujayralaming ultrastrukturaviy tuzlishi, vazifasi va rivojlan- 
ish qonuniyatlarini o'rgatiish;
2 — o'sim lik, hayvon va odam organizmining sitologik tuzilishi- 
dagi ekologik sharoitga va yoshga bogMiq o'zgarishlam i o'rganish;
6

---

3 — hujayralardagi morfogenez jarayonlarini boshqarishda nerv, 
endokrin va immun tizimlarining ahamiyatini aniqlash;
4 - turli xil biologik, fizik, kimyoviy va boshqa omillar ta’sirida 
tirik organizm hujayralarining moslanishuvini, o ‘zgarishlami taxlil 
qilish;
5 
-
hujayralarning 
differentsiyalanish 
va 
regeneratsiya 
qo‘nuniyatlarini o‘rganadi.
3.