35
"Mən Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) "Ya Peyğəmbər, onlar
kimlərdir," deyə soruĢduqda, o həzrət buyurdu: "Sən onların
birincisisən!"
1
Bu ayənin məsum imamlara aid olması ilə əlaqədar Əhli-
beytdən (ə) çoxlu rəvayət nəql olunmuĢ, onların hər birində "əmr
sahibləri"nin məsum imamlardan ibarət olduğu açıqlanmıĢdır.
2
1
"Şəvahidut-tənzil", 1-ci cild, səh. 148, "Beyrut" çapı.
2
Əlavə məlumat əldə etmək istəyənlər "Burhan" təfsirinin 1-ci cildinin 381-
387 və "Kənzüd-dəqaiq" kitabının 3-cü cildinin 437-452-ci səhifələrinə müraciət edə
bilərlər.
36
ĠKĠNCĠ FƏSĠL
RƏVAYƏTLƏRDƏ ÜMUMĠ ĠMAMƏT VƏ VĠLAYƏT
Bu mövzu Peyğəmbəri-əkrəmin (s) sünnə və rəvayətlərinin
böyük bir qismini təĢkil edir. Bu zəmində o həzrətdən ən məĢhur və
mötəbər mənbələrdə çoxlu rəvayət vardır. Onları qərəzsiz və diqqətlə
araĢdıraraq, uzun illər boyu bu məsələyə kölgə salan pərdələri insaf
və ixlasla götürəcək, heç bir təəssübkeĢliyə yol vermədən onun
həqiqi simasını üzə çıxaracaq və Ġslamın bu mühüm əmri qarĢısında
öz ilahi vəzifəmizi yerinə yetirəcəyik.
Hər Ģeydən əvvəl burada ümumi Ģəkildə imamət və vilayət
məsələsi ilə əlaqədar məĢhur hədislərin bir qisminin məfhumunun
qısa Ģərhini məqsədəuyğun görürük. Oxuculardan xahiĢ edirik ki,
verilən hədislərə, onların sənəd və mənbələrinə, məzmununa diqqət
yetirsinlər. Nəticəni onların özünə həvalə edəcəyik.
Bizim əqidəmizə görə, bu qədər aydın hədislərə ötəri yanaĢmaq
və onların üzərindən keçmək olmaz; həqiqətləri ört-basdır etməklə
məsuliyyətimizi artırmaqdan baĢqa bir Ģey qazanmırıq.
1-“SƏQƏLEYN” HƏDĠSĠ
Bu söz (səqəleyn) Peyğəmbəri-əkrəmin (s) buyruğunda gəldiyi
üçün "səqəleyn" hədisi adlanmıĢdır. Belə ki, Həzrət buyurmuĢdur:
لْاِٟاٍَلْاِمدِّضٌا ةُُةُى١ـ ةٌن هبر ّٝٔ ا
ْ
...
"Mən sizi tərk edərək aranızda iki ağır əmanət qoyuram..."
1
Bu hədis Ģiə və sünnilərin mötəbər kitablarında Peyğəmbəri-
əkrəmdən (s) geniĢ Ģəkildə nəql olunmuĢdur. Belə ki, hədisin o
həzrətdən nəql olunmasına heç bir Ģübhə yoxdur. Hədislərin
1
"Səqəleyn" sözünü iki cür oxumaq olar: 1-"Səqəleyn", onun tək forması
"səqəl"dir, qiymətli və dəyərli, eləcə də müsafirin əmtəəsi mənasını daşıyır. 2-
"Siqleyn", onun tək forması "siql"dir, bu da ağır şey mənasını verir. "Ət-təhqiq"
kitabının müəllifinin əqidəsinə əsasən, birinci məna mənəvi baxımdan qiymətli şeyə
deyilir, ikincisi isə ümumi məna kəsb edir. Yeri gəlmişkən, diqqət yetirmək lazımdır
ki, "səqəl" sözü "sifəti-müşəbbəhə", "siql" sözü isə məsdər formasında olan isimdir.
37
məcmusundan açıq-aĢkar baĢa düĢülür ki, Peyğəmbər (s) bu hədisi
bir dəfə bəyan etməmiĢdir. Onu müxtəlif yerlərdə dəfələrlə
buyurmuĢdur və rəvayətlər də tamamilə bir-birindən fərqlənir.
Burada hədisin ravilərinə və onu nəql edən mötəbər kitablara
iĢarə edirik:
1. Əhli-sünnənin ən məĢhur kitabı sayılan, eləcə də altı səhih
kitabdan biri olan "Səhihi-Müslim"də Zeyd ibn Ərqəmdən belə nəql
edilir:
الله يةٍُٛاَه اََبل
(
ٓ
)
ؾ ًبِ لْاِٛاَ٠
ٜ اَف بٕ٠
لْاِلةُ٠ ءٍابّ ث ًبج٠
،ًبّّةُف ٝ
لْاِٟاَث
، خإَ٠لاَّلْاٌِااَٚ خمَّىاَِ اَْ
لْاِساَااَٚ اَاللهاَلاَّاَؾاَـ
يبل مَُّةُص ،اَواَواَماَٚ اَظاَ اَٚاَٚ ، ٗلْاِ١اٍَاَ ٝٔ
:
ةٌواَْاَث بأَاَا بّمَّٔ باَـ ةًُبٌّٕا بُّٙ٠اَا لااَا ةُللْاِعاَث بِّاَا
ةُٞ
دِّةاَه ةُيٛةٍُاَه اَٝ رتاَ٠ لْاِْاَا ةُهاَّٚ
طةُباَـ ٜ
دِّْ ااَٚ ، ةُت٠
ٓلْاِ١اٍَلْاِم ص لْاُِةُى١ ـ ةٌن هبر ٜ
:
ؾ ، الله ةُةبز و بّةُٙةٌُمَّٚاَا
ٗ٠
لْاًِااَٚ الله ةبز ى ثاٚةُنةُقاَـ ،ةُهٌُّٕٛااَٚ ٜلةٌُٙا
ن ٍٝاَ مَّشاَؾاَـ ، ٗ ث اٛةُى َلْاِّاَر
ؾ اَتمَّؼاَهاَٚ الله ةبر
، ٗ٠
ذلْاِ١اَج ٍلْاِ٘اَااَٚ اَيبل مَُّةُص
ةُودِّواَمةُا ،ٜ
ؾ اَالله ةُُةُو
ؾ اَالله ةُُةُوةُودِّواَمةُا ،ٝزلْاِ١اَج ٍلْاِ٘اَا ٜ
ؾ اَالله ةُُةُوةُودِّواَمةُا ،ٝزلْاِ١اَج ٍلْاِ٘اَا ٜ
ٜ
ٝزلْاِ١اَج ٍلْاِ٘اَا
...
"Bir gün Allahın Rəsulu (s) bizimlə birgə olarkən, Məkkə ilə
Mədinə arasında yerləĢən rütubətli "Xum" (Qədir-Xum)
1
adlı
məntəqədə ayağa qalxıb, Allaha həmd-səna edəndən, moizə və öyüd-
nəsihətdən sonra buyurdu: "Ey camaat! Mən də insanam, Allahın
elçisinin gəlişi və onun dəvətini qəbul etməyimin vaxtı
yaxınlaşmışdır. Mən sizin aranızda iki ağır və qiymətli əmanət
qoyuram: Birincisi hidayət və nurla dolu Allahın kitabıdır. Ondan
bərk yapışın.” Peyğəmbər (s) Quranla bağlı çoxlu tapĢırıq verəndən
sonra buyurdu: "(İkincisi) Əhli-beytimdir. Sizə tövsiyə edirəm ki,
Allaha xatir Əhli-beytimi unutmayın! Sizə tövsiyə edirəm ki, Əhli-
beytimi unutmayın. Sizə tövsiyə edirəm ki, Əhli-beytimi unutmayın!"
Peyğəmbəri-əkrəmin (s) Əhli-beyti (ə) iki ağır və qiymətli
əmanətdən biri kimi Qurani-kərimlə yanaĢı bəyan etməsi və onlara
qarĢı ilahi məsuliyyətin unudulmaması ilə bağlı bunu üç dəfə
təkrarlaması göstərir ki, bu iĢ müsəlmanların müqəddəratı, hidayəti
və Ġslamın əsasları ilə sıx əlaqəlidir. Bu isə onların Qurani-kərimlə
yanaĢı qeyd edilməsindən baĢa düĢülür.
2. Yenə həmin kitabda Zeyd ibn Ərqəmdən azacıq fərqlə baĢqa
bir rəvayət nəql olunmuĢdur.
1
Su yığılıb qalan bir torpağın yerləşdiyi məntəqəyə deyilir. (“Fərhəngi-
muin.” (Müt.)
Dostları ilə paylaş: |
