Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 24. 07. 2014-cü il tarixli 842 nömrəli əmri ilə təsdiq
Yüklə 0,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Müzakirə edək
- Təsərrüfat sahələri ölkələrin iqtisadi inkişafının əsas mənbəyi olub bir-biri ilə sıx əlaqədardır.
- Kənd təsərrüfatı Sənaye Xidmət sahələri Təsərrüfat
133 132 50. TƏSƏRRÜFAT VƏ İŞ YERLƏRİ İşıqlar nəhəng bir regionun "nəfəs aldığını" əks etdirir. · İstehsalın hansı sahələrinin fəaliyyəti fasiləsiz işləməlidir? Müəssisələrin fəaliyyətindəki uzunmüddətli fasilələrin yarada biləcəyi problemləri müəyyən edin. İstehsal və qeyri-istehsal müəssisələri Elektrik stansiyaları Təhsil müəssisələri Çörək bişirmə zavodları Şəhər təmizləmə xidməti Nəqliyyat Teatr Problemlər Fäaliyyät Fäaliyyät Müzakirə edək: Bir müəssisənin işindəki uzunmüddətli fasilə digərlərinə necə təsir edir? Yada salın. Yada salın. Məhsulun istehsalında xammal, maşın və avadanlıq, işçi qüvvəsi ilə yanaşı, onun istehlakı əsas rol oynayır. İnsanlar öz istək və tələbatlarını ödəmək üçün müxtəlif sahələrdə çalışırlar. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin cəmi təsərrüfat adlanır. Təsərrüfatın quruluşu üç əsas sahə ilə təmsil olunur: 1. Ehtiyatların hasilatı və tədarükü – bu sahə faydalı qazıntıların çıxarıl- masını və kənd təsərrüfatını, yəni əkinçilik və heyvandarlığı əhatə edir. 2. Təbii ehtiyatların emalı, yəni xammalın məhsula çevrilməsinin təşkili sənaye sahələrində həyata keçirilir. 3. Hər iki bölmənin fəaliyyətini tənzimləyən xidmət sahələri: təhsil, mədə- niyyət, ticarət və s. Başlıca xidmət sahələrindən biri nəqliyyat olub, bütün sahələrin əlaqələndiricisi rolunu oynayır. Təsərrüfat sahələri ölkələrin iqtisadi inkişafının əsas mənbəyi olub bir-biri ilə sıx əlaqədardır. Dövlət gəlirlərinin formalaşmasında onların hər birinin öz payı vardır. Sənaye, kənd təsərrüfatı və xidmət sahələrinin faizlə nisbəti təsərrüfat modelini yaradır. Müxtəlif ölkələrdə təsərrüfat modelləri fərqlidir. AВŞ, Fransa, Böyük Britaniya, Almaniya, İsveçrə, Belçika, Yaponiya kimi varlı, inkişaf etmiş ölkələrin təsərrüfat modelində xidmət sahələri üstünlük təşkil edir. Bu ölkələrin əhalisinin əksəriyyəti xidmət sahələrində çalışır. Geri qalmış Anqola, Nigeriya, İordaniya, Mozambik, Banqladeş kimi ölkələrdə isə iqtisadi inkişaf, ölkənin gəlirləri kənd təsərrüfatı hesabına formalaşır. Belə ölkələrdə əhalinin çox hissəsi kənd təsərrüfatında çalışır. Ölkələrin təsərrüfat sahələri bir-biri ilə sıx əlaqəli olub dünya təsərrüfatını yara- dır. Ölkələrin və dünya təsərrüfatının quruluşu sabit deyil, tarixən dəyişkəndir. AÇAR SÖZLÄR Kənd təsərrüfatı Sənaye Xidmət sahələri Təsərrüfat Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Öyrändìklärìnìzì yoxlayın İqtisadiyyat müxtəlif __ sahələrini birləşdirir. Əkinçilik və heyvandarlığı əhatə edən __ məhsullarının emal edilməsi və faydalı qazıntıların çıxarılması, onların emalı __ sahəsi adlanır. Təhsil, səhiyyə, nəqliyyat __ -dir. Nä öyrändìnìz Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn Ölkələri təsərrüfat sahələrinin inkişaf səviyyəsinə görə qruplaşdırın: a) Kənd təsərrüfatı b) Sənaye və xidmət a. ______________... b. ______________... 1. İsveçrə 2. Nigeriya 3. Anqola 4. Fransa 5. Almaniya 6. Mozambik 7. Böyük Britaniya 8. Belçika 9. İordaniya 10. Banqladeş Təsərrüfat modellərinə uyğun olan ölkələri müəyyən edin. İki fərqli ölkə üçün diaqram qurun. Avropanın kosmosdan gecə görüntüsü. Dünya təsərrüfatında sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət sahələrinin payının dəyişməsi 1900-cü il 72% 22% 6% 2012-ci il 64% 32% 4% Xidmət sahələri Kənd təsərrüfatı Sənaye sahələri 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Dünya və inkişaf səviyyəsinə görə ölkələrin qruplaşması Bütün dünyada İnkişaf etmiş ölkələrdə İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə Təsərrüfatın müxtəlif sahələrində çalışanlar Kənd təsərrüfatında (%-ilə) Sənaye və tikintidə (%-ilə) Xidmət sahələrində (%-ilə) 48 7 55 17 26 20 35 67 25 133 132 50. TƏSƏRRÜFAT VƏ İŞ YERLƏRİ İşıqlar nəhəng bir regionun "nəfəs aldığını" əks etdirir. · İstehsalın hansı sahələrinin fəaliyyəti fasiləsiz işləməlidir? Müəssisələrin fəaliyyətindəki uzunmüddətli fasilələrin yarada biləcəyi problemləri müəyyən edin. İstehsal və qeyri-istehsal müəssisələri Elektrik stansiyaları Təhsil müəssisələri Çörək bişirmə zavodları Şəhər təmizləmə xidməti Nəqliyyat Teatr Problemlər Fäaliyyät Fäaliyyät Müzakirə edək: Bir müəssisənin işindəki uzunmüddətli fasilə digərlərinə necə təsir edir? Yada salın. Yada salın. Məhsulun istehsalında xammal, maşın və avadanlıq, işçi qüvvəsi ilə yanaşı, onun istehlakı əsas rol oynayır. İnsanlar öz istək və tələbatlarını ödəmək üçün müxtəlif sahələrdə çalışırlar. İqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin cəmi təsərrüfat adlanır. Təsərrüfatın quruluşu üç əsas sahə ilə təmsil olunur: 1. Ehtiyatların hasilatı və tədarükü – bu sahə faydalı qazıntıların çıxarıl- masını və kənd təsərrüfatını, yəni əkinçilik və heyvandarlığı əhatə edir. 2. Təbii ehtiyatların emalı, yəni xammalın məhsula çevrilməsinin təşkili sənaye sahələrində həyata keçirilir. 3. Hər iki bölmənin fəaliyyətini tənzimləyən xidmət sahələri: təhsil, mədə- niyyət, ticarət və s. Başlıca xidmət sahələrindən biri nəqliyyat olub, bütün sahələrin əlaqələndiricisi rolunu oynayır. Təsərrüfat sahələri ölkələrin iqtisadi inkişafının əsas mənbəyi olub bir-biri ilə sıx əlaqədardır. Dövlət gəlirlərinin formalaşmasında onların hər birinin öz payı vardır. Sənaye, kənd təsərrüfatı və xidmət sahələrinin faizlə nisbəti təsərrüfat modelini yaradır. Müxtəlif ölkələrdə təsərrüfat modelləri fərqlidir. AВŞ, Fransa, Böyük Britaniya, Almaniya, İsveçrə, Belçika, Yaponiya kimi varlı, inkişaf etmiş ölkələrin təsərrüfat modelində xidmət sahələri üstünlük təşkil edir. Bu ölkələrin əhalisinin əksəriyyəti xidmət sahələrində çalışır. Geri qalmış Anqola, Nigeriya, İordaniya, Mozambik, Banqladeş kimi ölkələrdə isə iqtisadi inkişaf, ölkənin gəlirləri kənd təsərrüfatı hesabına formalaşır. Belə ölkələrdə əhalinin çox hissəsi kənd təsərrüfatında çalışır. Ölkələrin təsərrüfat sahələri bir-biri ilə sıx əlaqəli olub dünya təsərrüfatını yara- dır. Ölkələrin və dünya təsərrüfatının quruluşu sabit deyil, tarixən dəyişkəndir. AÇAR SÖZLÄR Kənd təsərrüfatı Sənaye Xidmət sahələri Təsərrüfat Öyrändìklärìnìzì yoxlayın Öyrändìklärìnìzì yoxlayın İqtisadiyyat müxtəlif __ sahələrini birləşdirir. Əkinçilik və heyvandarlığı əhatə edən __ məhsullarının emal edilməsi və faydalı qazıntıların çıxarılması, onların emalı __ sahəsi adlanır. Təhsil, səhiyyə, nəqliyyat __ -dir. Nä öyrändìnìz Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn Ölkələri təsərrüfat sahələrinin inkişaf səviyyəsinə görə qruplaşdırın: a) Kənd təsərrüfatı b) Sənaye və xidmət a. ______________... b. ______________... 1. İsveçrə 2. Nigeriya 3. Anqola 4. Fransa 5. Almaniya 6. Mozambik 7. Böyük Britaniya 8. Belçika 9. İordaniya 10. Banqladeş Təsərrüfat modellərinə uyğun olan ölkələri müəyyən edin. İki fərqli ölkə üçün diaqram qurun. Avropanın kosmosdan gecə görüntüsü. Dünya təsərrüfatında sənaye, kənd təsərrüfatı, xidmət sahələrinin payının dəyişməsi 1900-cü il 72% 22% 6% 2012-ci il 64% 32% 4% Xidmət sahələri Kənd təsərrüfatı Sənaye sahələri 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Dünya və inkişaf səviyyəsinə görə ölkələrin qruplaşması Bütün dünyada İnkişaf etmiş ölkələrdə İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə Təsərrüfatın müxtəlif sahələrində çalışanlar Kənd təsərrüfatında (%-ilə) Sənaye və tikintidə (%-ilə) Xidmət sahələrində (%-ilə) 48 7 55 17 26 20 35 67 25 Yüklə 0,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|