Aztermoizol asc-əMƏk resurslarindan səMƏRƏLİ İSTİfadəNİn təKMİLLƏŞDİRİLMƏSİ Mövzusunda d I ssertas I y a I Ş İ Kafedra: «Menecment və marketinq»

3.1 Aztermoizol ASC-də personalın təkmilləşdirilməsi üzrə kadr
siyasətinin səmərələliyi məsələləri.
İqtisadiyyatın bazar şərtlərinə keçməsi ilə kadr seçimi və yerləşdirilməsi
məsələləri müstəsna əhəmiyyət qazanır. İşçilərin düzgün yerləşdirilməsi,
istehsal təcrübələrindən və keyfiyyətlərindən məharətlə istifadə edilməsi
əmək məhsuldarlığını artırmağa və sosial problemləri uğurla həll etməyə
imkan verir. Məlumdur ki, müəssisələrdə, təşkilatlarda kadr şöbələrinin 30-
cu illərində yaradılması əsasən bir funksiyaya - işçilərin işə götürülməsinə
və işdən azad edilməsinə tabe idi.
Sonra kəmiyyət göstəriciləri üstünlük təşkil etdi: filankəs qəbul edildi, filan işdən çıxarıldı. Bütün insan resursları işlərinə texniki fəaliyyət kimi baxıldı. Təəssüf ki, Aztermoizol ASC-də kadr xidmətinin təşkili çox irəli getməyib. İş təsvirlərinə uyğun olaraq Aztermoizol ASC kadrlar şöbəsinin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
- İşçilərin şəxsi işlərinin formalaşdırılması və aparılması, onlarda işlə bağlı dəyişikliklər edilməsi;
- işçilərə məzuniyyətlərin verilməsinin uçotunun aparılması, əmək məzuniyyətləri cədvəllərinin hazırlanmasına və riayət olunmasına nəzarət;
- pensiya sığortası üçün sənədlərin qeydiyyatı;
- işçilərin kəmiyyət və keyfiyyət tərkibi və onların hərəkəti barədə məlumatları şirkətin işçilərinin məlumat bankına daxil etmək;
- şirkətin bölmələrində işçilərin qəbulu və işdən çıxarılması, işçilər üçün iş dəftərləri və kadrlara dair digər sənədlərin saxlanılması və doldurulmasına metodiki rəhbərliyin və nəzarətin həyata keçirilməsi;
- müəyyən edilmiş hesabatların hazırlanması.

Beləliklə, yuxarıda göstərilənlərə əsaslanaraq deyə bilərik ki, Aztermoizol ASC kadrlar şöbəsinin əsas funksiyası müxtəlif mühasibat və hesabat növlərini özündə cəmləşdirən ofis işidir: zaman saxlama, əmək və istehsal intizamını pozanların uçotu, işə qəbul, köçürmələr, köçürmələr və işdən çıxarılmaların qeydiyyatı ...

Ancaq kadr xidməti işçiləri kadr dəyişikliyinin səbəblərini, gənc mütəxəssislərin və peşə məktəbi məzunlarının uyğunlaşma problemlərini tapmaqda daha az iştirak edirlər.
Üstəlik, özlərini komandanın formalaşmasından məsul hesab etmirlər. Hesab edirik ki, belə bir yanaşma dövlətimizdə aparılan kadr siyasətinin tələblərinə cavab vermir, müəssisələrin yüksək ixtisaslı işçilərlə təmin olunmasında kadr xidmətinin rolunu və əhəmiyyətini artırır, rəhbər kadr seçimində tez-tez səhvlərə yol açır və müəssisəyə böyük iqtisadi ziyan vurur.
Dəfələrlə qeyd olunduğu kimi, Aztermoizol ASC-də əmək məhsuldarlığı əmək səmərəliliyinin artırılmasında həlledici rol oynayır. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsi və dinamikası istehsalın və ticarətin inkişafı üçün təşkilati, texniki və iqtisadi şərtlərlə müəyyən edilən bir çox amillərdən asılıdır. Əmək məhsuldarlığını təsir edən bütün amillər xarici və daxili (sektoral) amillərə bölünə bilər.
Bu amillərin təsnifat ehtiyatları və məhsuldarlığı artırma yollarını müəyyənləşdirmək üçün vacibdir. Xarici amillər müəssisə tərəfindən idarə oluna bilməz, baxmayaraq ki, bu, əmək xərclərinin səviyyəsi də daxil olmaqla fəaliyyətinin nəticələrinə dolayı təsir göstərir.
Bunlara məhsul istehsalının inkişaf səviyyəsi və malların kütləsi ilə bazarın doyması, əhalinin nağd gəlirlərinin dinamikası və malların pərakəndə qiymətləri, bazar şərtlərindəki dəyişikliklər, bazarda rəqabət və s.
Aztermoizol ASC-nin vəzifəsi bu amilləri obyektiv proqnozların və ya inkişaf strategiyalarının hazırlanmasında fəaliyyət şərtlərini nəzərə almaqdır.
Aztermoizol ASC daxili (sənaye) amillərə aktiv təsir göstərə bilər, xüsusən müvafiq dövrdə qarşıya qoyulmuş məqsəd və buna çatmaq üçün mövcud imkanlar əsasında əmək məhsuldarlığına təsirlərini dəyişdirə bilər.
Daxili amillərə aşağıdakılar daxildir:
• ticarət müəssisəsinin maddi-texniki bazasının vəziyyəti və texniki təchizatının səviyyəsi;
• əməyin mexanizasiyasının təşkili və səviyyəsi;
• ticarət və texnoloji prosesin təşkili və malların satış formaları;
• işçilərin ixtisası, iş şəraiti, kadr dəyişikliyi; əməyin təşviqi sistemi və s.
Əməyin təşkili istehsalın təşkili ilə sıx əlaqəlidir.
O istehsalın təşkilinin ayrılmaz hissəsidir. Bazar münasibətlərinin inkişafı ilə
daha çox istehsal xarakterli əməliyyatlar ( qablaşdırma) istehsal sahələrinə
ötürülür. Bununla birlikdə, bəzi istehsal əməliyyatları (məsələn, malların
mağazadakı hərəkəti), istehsal əməliyyatlarının üzvi bir hissəsi olaraq
ticarətdə qalır.
Aztermoizol ASC işçilərinin əmək təşkilatının məhsuldarlıq səviyyəsinə təsirinin hesablanması hesabat dövründə əvvəlki illərlə müqayisədə əmək təşkilatının məhsuldarlığın + 1,49% və + 0,1% artmasına kömək etdiyini göstərir. Artıq qeyd olunduğu kimi kadrlar şöbəsi kadr dəyişikliyini izləməli, azaldılması üçün tədbirlərin hazırlanmasında fəal iştirak etməlidir.
Əldə edilən məlumatlardan da göründüyü kimi Aztermoizol ASC-də aktiv işçi heyyəti var. Sosioloji tədqiqatlar göstərir ki, işçini işdən çıxarmaq qərarından sonra işə maraq azalır və əmək məhsuldarlığı azalır. Yeni bir yerdə işin ilk ayı, eyni ixtisas üzrə olsa da, işçinin məhsulu əvvəlki iş yerindən 25-30% azdır; işin sonrakı aylarında əmək məhsuldarlığını xeyli aşağı düşür.

Bundan əlavə, yeni bir işə düzəlmək üçün 20-25 gün, hətta bazar şəraitində

daha çox vaxt lazımdır. Beləliklə, kadr dövriyyəsinin əmək məhsuldarlığına
mənfi təsiri aşağıdakılarla əlaqədardır:
- işdən çıxarılmadan əvvəl işçinin əmək məhsuldarlığı azalır;
- ticarət müəssisəsi əmtəə dəyərlərini qəbul edərkən boş dayanır;
- yeni gələn işçinin texnoloji iş prosesləri üzrə bacarıq və məlumatları yoxdur.
Əmək ehtiyatlarından istifadənin səmərəliliyi dövriyyə və paylama xərcləri kimi göstəricilər vasitəsilə ticarət müəssisəsinin iqtisadi fəaliyyətinin son nəticələrinə böyük təsir göstərir. Əmək haqqı ticarət müəssisəsinin ümumi paylama xərclərinin 40% -ə qədərini təşkil edir.
Buna görə işçilərin sayında mütləq və nisbi qənaət və iş vaxtı itkilərinin azaldılması, ticarət xidmətinin mütərəqqi formalarının tətbiqi, əmək tələb edən proseslərin mexanikləşdirilməsi, iş şəraitinin yaxşılaşdırılması və əməyin təşkili və ödənişinin yaxşılaşdırılması üçün digər tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar əmək məhsuldarlığının artması əmək haqqı xərclərinin və müvafiq olaraq xərclərin azalmasını təmin edir.
Bundan əlavə, əmək məhsuldarlığındakı artım ticarət həcminin artmasına və dövriyyənin sürətlənməsinə və bunun əsasında şərti olaraq sabit maddələr üzrə paylama xərcləri səviyyəsinin azalmasına kömək edir. Dağıtım xərclərindəki azalma ilə bir müəssisənin xidmətlərinin satışından əldə etdiyi mənfəət artır və gəlirlilik artır.
Buna görə də əmək göstəricilərinin təhlilinin nəticələrinə əsasən ehtiyatlar və əmək ehtiyatlarından istifadənin səmərəliliyinin artırılması yolları müəyyənləşdirilməli və müəyyən edilmiş ehtiyatların istifadəsi üçün konkret təşkilati, texniki və digər tədbirlər hazırlanmalıdır.
Yuxarıda göstərilən səbəblər öz növbəsində ticarət həcminin azalmasına, paylama xərcləri səviyyəsinin artmasına və dolayısı ilə Aztermoizol ASC-nin məhsuldarlıq və gəlirlilik səviyyəsindəki azalmaya təsir göstərir. Əmək ehtiyatlarından istifadənin səmərəliliyi dövriyyə və paylama xərcləri kimi göstəricilər vasitəsilə müəssisənin iqtisadi fəaliyyətinin son nəticələrinə böyük təsir göstərir.
İşçilərin ehtiyaclarını ödəmək insanları işə həvəsləndirmək və bununla da məhsuldarlığını artırmaq üçün əsas məqamdır.Aztermoizol ASC -də əsas motivasiya metodu əmək haqqı və mükafatlandırma sistemidir. Şübhəsiz ki, hər bir işçi işə götürdüyü işə görə əmək haqqı almalıdır, yəni işçi qüvvəsinin təkrar istehsalını təmin etməsinə və həyat keyfiyyətini yüksəltmək üçün ehtiyaclarını ödəməsinə imkan verən müəyyən miqdarda pul almalıdır.
Ancaq yaş, cinsiyyət, xasiyyət, sağlamlıq - bütün bu şəxsi keyfiyyətlərin işin motivasiyasına təsir etdiyini unutmamalıyıq. Hər şey bərabər olduqda, ən yüksək əmək məhsuldarlığı işçilərin fərdi motivlərini müəyyənləşdirmək və onların məmnuniyyət mexanizmini uyğunlaşdırmaq vəziyyətində əldə edilir.
Yalnız maddi rifah səviyyəsində bir artım deyil, eyni zamanda hər bir işçiyə əməyinin nəticələrinə və xərclərinə uyğun olaraq maksimum diqqət, hörmət, sosial nüfuzda davamlı bir artım təmin etmək motivasiya modelini daha təsirli hala gətirə və bununla da Aztermoizol ASC-dəki vəziyyəti düzəldə biləcəyindən irəli gəlir.Kadrların uğurlu və effektiv istifadəsinin şərtlərindən biri də müəssisənin rasional kadr təminatıdır.


Kadrların seçilməsi, yerləşdirilməsi və təhsili kimi incə bir məsələ bir
insanda təşkilati qabiliyyətləri vaxtında nəzərdən keçirmək, həqiqi bir lider
üçün lazım olan xüsusiyyətləri görmək qabiliyyətini tələb edir. İnsan
resursları işçiləri, kadr şöbələri müvafiq ixtisas mütəxəssisləri:
hüquqşünaslar, psixoloqlar, iqtisadçılar, sosioloqlar və s.
Sənədlərin (əmrlər, sərəncamlar, şəxsi sənədlər, iş dəftərləri və s.) icrası
üçün ümumi sənədləşmə işlərinin aparılması ilə yanaşı kadr xidmətləri iş
vaxtının əhəmiyyətli bir hissəsini doldurulma mənbələrinin öyrənilməsinə,
yüksək keyfiyyətli kadr seçiminin təkmilləşdirilməsinə sərf etməlidir.
Xatırladaq ki, bu proses namizədin müəyyən bir iş (vəzifə) vəzifələrinə uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsinə qədər azalır. Namizədlərin iş keyfiyyətlərinin qiymətləndirilməsi, müəyyən bir vəzifə üçün vəzifələrin yerinə yetirilməsi üçün tələb olunan tələblərə uyğunluğunun müəyyənləşdirilməsi, müəssisə rəhbərinə məruzə üçün müvafiq tövsiyələrin verilməsi kimi mərhələləri əhatə edir.
İşçilərin seçilməsindən fərqli olaraq yerləşdirilməsi, işçilərin ixtisas və vərdişləri ilə işləməsidir. Bu, əmək məhsuldarlığını artırmaq üçün ən vacib şərtdir. Kadrların seçilməsi və yerləşdirilməsinin elmi əsaslandırılmış forma və metodlarını tətbiq edərək rəhbər və mütəxəssislərin keyfiyyət tərkibinin yaxşılaşdırılmasında yüksək nəticələr əldə etmək və bu əsasda onların effektiv ehtiyatlarını formalaşdırmaq mümkündür.
Məhz bu səbəbdən Aztermoizol ASC-nin kadr xidməti kadrlarla iş sistemini davamlı olaraq yaxşılaşdırmaq, şöbə müdirləri, həmkarlar ittifaqları və ictimai təşkilatlarla rasional əlaqələr axtarmağa məcburdur.