Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ azərbaycan döVLƏT İQTİsad universiteti magistratura məRKƏZİ
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2010 2011 2012 2013 2014 Xidmət göstərilmiş turistlərin sayı
32
Turizmin seqmentləşməsi ayrı-ayrı əlamətlərin turizm məcmununun artımında dominant rolu olmasının qiymətləndirilməsi nəzərdə tutulur. İstehlakçı kimi turist axının xarakteri, onun tənzimlənməsi üçün tədbirlər və mexanizmlərin hazırlanması ilə baş verir. Əgər ölkədən gedən turistlərin əsas vəzifəsi onun məqsədini dəyişməsi ilə baş verirsə, onda onun məhz turizm məqsədi ilə genişlənməsi üçün şəraitin yaradılması ilə baş verməlidir. Belə ki, turizm niyyəti ilə respublikadan gedənlərin qısa müddətli məqsədi mal almaq və onun respublika bazarında satılması üçün gətirilməsidir. Turizm bazarının əsas xüsusiyyətləri onun kontingentlərinin, subyektlərin, regionun və ölkənin maraqlı və bu maraqların uzaqlaşmasına təsir edən obyektiv və tənzimlənən mexanizmlərin hazırlanması və tətbiqi ilə mümkündür. Azərbaycanda turizmin inkişafı onun formalaşması ətaləti daha çox psixoloji seqmentlərdən asılıdır. Turizm sosial-iqtisadi idarəetmə obyekti olmaqla uyğun mahiyyət kəsb edir, məqsəd və mexanizmlərin səmərəli təşkili nəticəsində formalaşır və inkişaf edir. Sxem 2.1.
Turizmin formalaşması xüsusiyyətlərinin əsas istiqamətləri Turizmin əsas fəaliyyət göstəricilər İnfrastruktura Hüquqi və fiziki şəxslər Qiymət
İnformasiya və innovasiya N əql
iyya t O te l tə sə rr üf at ı S ahi bka
rl ıq
m əhs
ul u
F ər di i st ehs al v ə xi dm ət R ekl am
İc ti m ai f iki
r Əmtəə və xidmət çeşidi Turist istehlakı üçün xərclər Turist subyektlərinin özünün istehsal məhsulları Turizmin idarə edilməsi və qərar qəbulu
33
Azərbaycanda yuxarıda göstərilən funksional vəzifələri reallaşdıran, sahibkarlıq fəaliyyətinin və mexanizmlərin regionlarda özünməxsus xüsusiyyətləri formalaşır. Belə ki, hüquqi və fiziki şəxslər kimi sahibkarlıq fəaliyyəti, qeyri-dövlət maliyyə imkanlarını genişləndirmək, trizm məqsədi ilə maliyyə resurslarını təmin etmək üçün kredit ittifaqları yaradır. Xarici şirkətlərlə birbaşa əlaqəyə girib, müştərək yaxud uzunmüddətli kredit qoyuluşu ilə təsərrüfat formaları yaradırlar. Yerli əhali üçün turizmin inkişafında fərdi kapitalın daha çox əhaliyə xidmət edən obyektlərin layihələşdirilməsinə və istifadəsi üçün şəraitin yaradılmasına yönəldilir. Sxemdə göstərilən hər bir fəaliyyət növü dairəsi və mexanizmləri menecment sahəsi kimi və qərar qəbullarının səmərəli təklifi formasında baş verir. Turizm kompleks fəaliyyət göstərən sahibkarlıq fəaliyyəti dairəsinin tərəfi ola bilər. Ona görə də sahibkarlığın özünün turizmi təmin edən digər sahələrin inkişafına komplıeks yanaşması xərclərin azalması və ərazinin bütövlükdə sosial problemlərin həllinə şərait yaradır. Bu kompleksdə daha aparıcı növü nəqliyyat sferası oynayır.Turizm fəaliyyətinin əsas potensial təminatı, daşımaların təhlükəsizliyi, onların komfortu və həmçinin nəqliyyat xidmətində çəkilən xərclər təşkil edir.Respublikada beynəlxalq turist daşımaları, turistlərin nəqliyyat növünün seçilməsində onların seçimini müəyyənləşdirir.
Cədvəl 2.1.
Nəqliyyat növləri üzrə xidmət göstərilmiş turistlərin sayı
nəfər 2010 2011 2012 2013 2014 Xidmət göstərilmiş turistlərin sayı 69923 83620 101431 91 961 92 305 o cümlədən:
Avtobus 10665 22073
30240 14868
13 529 dəmir yolu 102 184
244 340
57 hava nəqliyyatı 49594 48669
61991 68046
70 272 su nəqliyyatı 16 16
- - 58 minik avtomobilləri 4357
5934 4956
8707 7 782
bir neçə nəqliyyat növü - - - - - digər nəqliyyat növləri - - - - 607 Mənbəə:www.stat.qov.az.-2015 34
Cədvəldən göründüyü kimi, turist daşımaları üçün daha çox güc hava nəqliyyatının payına düşür. Hava nəqliyyatının əlverişliliyi respublikada hava nəqliyyatının formalaşan bazası ilə əlaqəlidir. Respublikada beynəlxalq standartlara uyğun h ava limanının olması, hava nəqliyyatı üçün yaradılan beynəlxalq prinsiplərə uyğun xidmət sferası, sərnişinlərin qəbulu və onların uçuşu üçün təhlükəsizlik öhdəlikləri hava nəqliyyatının turizm üçün istehlakçı seçimi kimi əhəmiyyətini artırır. Beynəlxalq turist daşımaları üçün Azərbaycan hava məkanı, həmçinin tranzit rolunu da oynaya bilər. Belə ki, Azərbaycanın beynəlxalq hava limanı Avropadan uçan turistlərin qəbulu, şərqə gedən və gələn turistlərin Avropaya ötürülməsi yolu ilə əlavə tranzit haqqları ala bilər. Turizmin inkişafı xarıcı turistlərin istifadəsi üçün layihələndirilməsi və proqnozlaşdırılması daha əməli və tez başa gələn transformasiya modeli olsa da, əhalinin turist xidməti üçün hazırlanması və onun şəraitinin yaxşılaşdırılması ədalətli və əhali arasında təbliğat işinin yeniləşməsi ilə baş verə bilər. Əhalinin turizm tələbatı, respublikada daimi yaşayanların və respublikaya gələnlərinehtiyaclarını nəzərə almaqla reallaşır. Turizmin Azərbaycan respublikası əhalisi üçün genişlənməsi, əhalinin məşğulluğu, maddi rifahı və sosial-demoqrafik tərkibi ilə respublikada işləyən vətəndaşların ümumi sayı onların həyat tərzinə uyğun turist elementlərinin seçilməsi ilə mümkündür. Turizmin respublikada spesifik xüsusiyyəti, ölkədə olan təbii vəsaitlərin iqtisadi dövriyyəyə cəlb edilməsi dərəcəsi və onların marketinq quruluşunun dəyişilməsi ilə həmçinin, respublikada ənənəvi olan turist sənayesinin, milli nemətlərə olan arxitektura, əyləncə və mədəniyyət obyektlərinin milli xərclərinin və Avropa ilə şərq sistemində formalaşmış xidmət və ictimai iaşə müəssisələrinin mövcud vəziyyəti və perspektivi ilə bağlı olaraq dərinləşir.Onagörə də miras qalmış ənənəvi teatr, mədəniyyət, incəsənət əsərlərinin yeni sərgidə qurulması, mənzil və məişət şəraitinin yüksək standartlara uyğunluöu və turist zövqünə uyğun dəyişdirilməsi psixoloji amil olaraq, onun inkişafına şərait yaradır. Yüklə 0,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|