Adrenalgonad indb
Yüklə 0,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tedavi Tedavide yaklaşım, eksik olan glukokortikoid, mineralokortikoid ve gerekirse
- ADRENAL İNSİDENTALOMALAR
- Benign non fonksiyone adenomlar
19 ADRENAL VE GONADAL HASTALIKLAR KILAVUZU 2011 Tablo 2. Primer adrenal yetmezlikte görülen belirti, bulgu ve laboratuar anormallikleri ve görülme sıklıkları Belirti, bulgu ve laboratuar anormallikleri Sıklık ( % ) Güçsüzlük, çabuk yorulma, halsizlik 100 İştahsızlık 100 Mide-bağırsak sistemi belirtileri 92 Bulantı 86 Kusma 75 Kabızlık 33 Karın ağrısı 31 İshal 16 Tuz açlığı 16 Baş dönmesi 12 Kas ve eklem ağrısı 6-13 Kilo kaybı 100 Hiperpigmentasyon 94 Hipotansiyon (sistolik kan basıncı < 110 mm Hg) 88-94 Vitiligo 10-20 Auriküler kalsifi kasyon 5 Elektrolit bozuklukları 92 Hiponatremi 88 Hiperkalemi 64 Hiperkalsemi 6 Azotemi 55 Anemi 40 Eozinofi li 17 20 ADRENAL VE GONADAL HASTALIKLAR ÇALIŞMA GRUBU Tedavi Tedavide yaklaşım, eksik olan glukokortikoid, mineralokortikoid ve gerekirse androjenleri yerine koymaktır. Primer AKY tedavisinde ideal bir glukokortikoid tedavisi; - endojen kortizol ritmini taklit edebilmeli, - metabolizması esnasında, bireyler arası değişkenlik az olmalı, - kolay doz ayarlaması yapılabilmeli, - yan etkileri mümkün olduğunca az olmalıdır. Kısa etkili (hidrokortizon) ve uzun etkili (prednizolon, dekzametazon) glukokortikoid replasman tedavilerinin başa baş karşılaştırmalı çalışmaları ne yazık ki yoktur. Ülkemizde kısa etkili glukokorti- koid ürünleri bulunmadığından, tedavide uzun etkili glukokortikoidler tercih edilmektedir. Hastalar genellikle günlük 2.5-7.5 mg prednizon veya 0.25-0.75 mg dekzametazona ihtiyaç duyarlar. Diurnal ritmi taklit etmek amacıyla, günlük dozun ⅔ si sabah, ⅓ ü öğleden sonra uygulanır. Glukokortiko- idlerin, osteoporoz gibi yan etkilerini engellemek için mümkün olan en düşük doz tercih edilmelidir. Doz ayarının ACTH veya idrar serbest kortizolüne bakılarak yapılması önerilmez. Adrenal yetmezlik belirtilerinde düzelme dozun yeterli olduğunu, cushingoid bulguların oluşmaya başlaması ise aşırı dozu işaret eder. Uzun süreli tedaviyle hiperpigmentasyonda azalma beklenir. Yerine koyma tedavisi esnasında araya giren üst solunum yolu enfeksiyonu, gastro-enterit gibi hafi f hastalıklarda kullanılan glukokortikoid dozu 2-3 misline çıkılmalıdır. Ancak ciddi enfeksiyonlar veya ameliyatlar esnasında doz 10 misline kadar artırılır ve paranteral tedaviye geçilir. Mineralokortikoid replasmanında genellikle sentetik bir mineralokortikoid olan fl udrokortizon 0.05-0.2 mg/gün dozunda kullanılır. Aşırı terleme nedeniyle su ve tuz kaybının olduğu yaz aylarında mineralokortikoid dozunu artırmak gerekebilir. Tedavi etkinliği, postural hipotansiyon bulgularının olmaması, ayakta ve yatarak ölçülen kan basınçlarının normal seviyede bulunması, serum K düzey- lerinin normal sınırlarda olması ile değerlendirilir. 21 ADRENAL VE GONADAL HASTALIKLAR KILAVUZU 2011 ADRENAL İNSİDENTALOMALAR Adrenal insidentaloma, belirgin adrenal hastalık kuşkusu yok iken, çeşitli sebepler ile yapılan batın görüntüleme yöntemleri veya abdominal laparotomi esnasında tesadüfen saptanan adrenal kitlelere denilir. Adrenal insidentalamo radyolojik muayene sırasında tesadüfen bulunan 1 cm’den daha bü- yük kitle lezyonlarıdır. Görüntüleme yöntemlerindeki teknolojik gelişmeye ve bu yöntemlerin yay- gınlaşmasına bağlı olarak insidentalomalar giderek artan oranda karşımıza çıktığından, günümüzde klinik endokrinologların sıklıkla karşılaştığı- problemlerden biri olmuştur. Bu kitlelerin büyük ço- ğunluğu fonksiyon özelliği göstermeyen adenomlar oluşturmasına rağmen, potansiyel letal bir kan- ser veya fonksiyon gösteren endokrin bir tümör olabilir. Adrenal kitleli bir kişi ile karşılaşıldığında çözülmesi gereken temel iki problem vardır. Adrenal kitle benign mi yoksa malign midir? Hormon aktif mi yoksa değil midir? Prevalansı Adrenal kitle prevalansı, çalışmaya alınan grubun özelliklerine ve kabul edilen tanı kriterlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Otopsi serilerinde %1 ile 8.7 olarak bildirilmektedir. Klinik çalışma- larda ortaya yaş grubunda %4 civarında olduğu, yaşlı populasyonda %10’un üzerinde olabileceği tahmin edilmektedir. . Uygulanan tekniğin yanı sıra adrenal insidentaloma vakalarında prevalans yaş ile birlikte artmaktadır. Genç yaşlarda % 0,2, orta yaşlarda %3, ileri yaşlarda %10 kadardır. İnsiden- tal adrenal kitleler otopsi serilerinde daha fazladır. 739 otopsilik bir seride 2 mm ile 4 cm arasında adrenal kitle normotensif hastaların % 9’unda ve hipertansif hastaların % 12’ sinde bildirilmektedir. Adrenal insidentalomalar 5. ve 7. dekadlarda en fazla tespit edilir. Adranal kitleler vakaların %50- 60’ında sağ adrenal bezde, %30-40 sol adrenal bezde ve %10-15 bilateral olarak tespit edilir. Cinsiyet farkı genel olarak yoktur. Etiyoloji Adrenal insidentaloma vakalarında tanısı cevaplanması gereken en önemli soru kitlenin malign be- nign ayırımı ve fonksiyonel olup olmadığıdır. Adrenal insidentalomaların çoğunluğu benign kit- lelerdir. Farklı çalışmalarda Feokromositoma sıklığı %1.5-23 olarak bildirilirken, Adrenokortikal karsinom %1.2-12 olarak bildirilmektedir. Adrenal bezlerde akciğer kanseri, meme kanseri, böbrek kanseri, melanoma ve lenfoma gibi değişik primer kanserler metastazları görülebilir. Onkoloji seri- lerinde adrenal metastazlar %50-75 olarak bildirilmektedir. Adrenal insidentalamoların %15 kadarı bilateral adrenal kitlelerdir. Bunların çoğunluğu adrenal bezlerin metastatik veya infi ltratif hastalık- ların tutulumu, konjenital adrenal hiperplazi, bilateral kortikal adenomalr ve ACTH bağımsız mak- ronodüler adrenal hiperplazilerdir. .Adrenal insidentaloma nedenleri Tablo 1’de gösterilmektedir. Benign non fonksiyone adenomlar Benign non fonksiyone adenomların prevalansı onkoloji dışı ve genel hasta populasyonunda %36- 94 gibi geniş bir aralıkta bildirilmektedir. 3868 vakalık adrenal insidentalamo serisinde non fonk- siyonel kitle oranı %71.2 olarak bulunmuştur. 1004 vakalı İtalyan serisinde kitlelerin %85’i non fonksiyone,%9.2’i subklinik Cushing, % 4.2’ü feokromositoma ve %1.6’i aldosteronoma tespit edilmiştir. Adrenalektomi uygulanan 380 vakanın %52’si kortikal adenom, %12 kortikal karsinom, %11 feokromositoma bulunmuştur. Yüklə 0,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|