təyin
edilməlidir;
2.
Sınaq anketi (təxminən 10 nüsxə) tərtib edilib
yayılmalıdır;
3.
Sınaq anketinin cavabları nəticəsində əsas anket kütləvi
tirajla tərtib edilib yayılmalıdır;
4.
Məlumat statistik işlənilməlidir.
İstehlakçıların
davranışının
tədqiqinin
çətin
proqnozlaşdırılan reaksiyaya malik olan mürəkkəb obyekt və
sistem,- lərin layihələndirilməsi, istehsalı və satışı hallarında
keçirirlər. Məsələn avtomobil istehsal edən şirkətlər yeni sınaq
avtomobil modelləri yaradırlar və onları potensial alıcılara
testləşdirirlər. Testləşdirmənin nəticəsinə görə silsilə avtomobil
modellərinin konstruksiyasına müvafiq düzəlişlər daxil edirlər.
1.2.4.
Sərhədlərin axtarışı metodu
Sərhəd axtarışı metodu məntiqi metoddan daha çox
eksperimental metoddur. Metodun məqsədi- layihə həllinin
qəbul oluna bilən həddlərinin tapılmasıdır. Sərhədlərin tapılması
ilə elə firmamın məşğul olması səmərəli olar ki, bu firma
bazarda hakim mövqe tutmaq və 1 - 2 ilə rəqibləri arxada
qoymaq fikrindədir və ya müstəqil firma olmalıdır. Üsulun
həyata keçirilməsində aşağıdakı ardıcıllıq tətbiq edilir:
•
obyekt və ya sistemə qoyulan əsas tələblərin tam
təsvirini təyin etmək;
•
qeyri - müə}^ənlik daxil olan interval qiymətlərini
maksimum dərəcədə dəqiq təyin etmək;
•
qeyri - müəyyənlik intervalında əsas parametrləri
tənzimləməyə imkan
verən dinamik model yaratmaq;
•
obyekt və ya sistemin istismar sınağını keçirmək.
Məsələn, sinif lövhəsinin yuxarı və aşağı ölçülərinin təyini
~~~15
və yaxud polimer materialdan hazırlanan oturacağın ayaqlan-
nın qalınlığının təyini. Sadalanan misallarda qe}^’! - aşkar
formada komfort kimi bir parametr mövcuddur W, onu praktiki
olaraq hesablamaq mümkün de
3dl.
1.2.5.
Kumulyator Peyc strategiyası
Metodun məqsədi resursların bir istiqamətdə akkuml-
yasiyası və perspektivsiz layihələrin işlənilməməsi zərurətini
müə3^ən etməkdir. Layihənin qoyulmuş məqsədlərə nail olma
ehtimalı təklif edilən layihə variantlarının sayından xeyli
asılıdır. Əgər yalnız bir variant təklif edilmişdirsə, onda
statistika göstərir ki, əlverişli nəticə ehtimalı 60 - %, iki həll
variantında - 80%, üç həll variantmdaisə 90 - % olacaqdır.
Ancaq onu da yadda saxlamaq lazımdır ki, layihə variantları nə
qədər çox olarsa, layihə sifarişçisi o qədər çox xərc çəkməli
olacaq. Buradan belə nəticəyə gəlmək olar ki, müə}^ən bir
zaman intervalmda təklif edilən variantların üstünlüyü və ya
çatışmamazlığı haqqında ekspert qiymətləndirməsi etmək
zəruridir, gələcək işlənilmə üçün onlardan birini seçib, onun
reallaşmasına əldə olan bütün resursları istiqamətləndirmək
lazımdır.
Kumulyativ Peyc strategiyasının tətbiqində aşağıdakı
fəaliyyət ardıcıllığı yerinə yetirilir:
1.
Layihənin əhəmİ3Ayətli məqsədləri təyin edilir;
2.
Layihə həllinin birmənalı qəbul edilən olması haqda
fikir söyləməyə imkan
verən meyarlar təyin edilir;
3.
Layihə variantlarının sınaqları və cıxdaç edilməsi
aparılır;
4.
Bütün qüvvələr seçilmiş la3dhə həllində cəmləşdirilir.
Qeyd edək ki, kumulyativ Peyc strategiyası əsas
mövqelərdə müdaxilə sistemi texnologiyası ilə yaxşı uzlaşır.
Kumul-
1
yativ Peyc texnologiyası vahid Avropa təyyarəsinin ["Aırbus"
Şirkəti) yaradılmasında çox uğurla həyata keçirilib. İkinci
Dünya müharibəsindən sonra Avropanın heç bir ölkəsinin
təyyarəsi ABŞ-m Boing tə3^arəsilə ilə rəqabət aparmaq
iqtidarında deyildir,bu onunla əlaqədardır ki, bir neçə ölkənin
resurslarının birləşdirilməsi yolu ilə dünya səvİ3^əli təyyarələri
layihələndirib istehsal edən bir şirkət yaratmaq mümkün
olmuşdur.
1.2.6.
Biznes - proseslərin injiniriq
və reinjinirinqi
İşgüzar proseslərin [biznes - proseslərin) iki metodu
mövcuddur - injinirinq və reinjinirinq. İnjinirinq - işgüzar
proseslərin təkmilləşdirilməsi, inkişafi və yaxşılaşdırılmasıdır.
Bir qayda olaraq, injinirinq fəaliyyətin iqtisadi göstəricilərinin
yaxşılaşdırılmasını 10 - 50%-dən artıq olmayaraq təmin edin
İnjinirinq - təkamül, inkişaf metodudur və buna əməliyyat,
innovasiya fəalİ3^əti müvafiqdir. İnjinirinq köhnə biznes-pro
seslərin səmərəliləşdirilməsini təmin edir. Reinjinirinq-biznes
proseslərin radikal [köklü) yenidən qiymətləndirilməsi [yeni
dən layihələndirilməsi) deməkdir. Reinjinirinqin uğurla
reallaşdırılması iqtisadi göstəricilərin 100-500% və daha çox
yaxşılaşdırılmasını təmin edir. Reinjinirinq- biznesin radikal
dəyişməsi və inqilabi inldşafı metodudur və buna strateji
innovasiya fəaliyyəti müvafiqdir. Reinjinirinq prinsipial yeni
biznes- proseslərin ixtirasını təmin edir.
Reinjinirinq
tətbiq
edərkən
aşağıdakılar
yerinə
yetirilməlidir:
•
aynca proses təşkil edən məsələlərin hər birinin tədqiqinə
bacardıqca çox insanları cəlb etmək;
•
prosesin iştirakçısını ənənt