6
əlaqələrdə təminatın ictimaiyyət tərəfindən anlaĢılmasına əmin olmaq üçün bütün
nəzarətedici təĢkilatlar özlərinin ikili məqsədlərini aktiv Ģəkildə təĢviq etməlidirlər.
Tədbir: İstehlakçıların müdafiəsi sahəsində nəzarətedici təşkilatların yeni rolunun
bildirilməsi və şərhi məqsədilə kommunikasiya strategiyasının hazırlanması
Təsviri: İstehlakçıların müdafiəsi sahəsində AMB, QKDK və MSBTŞ-nin
təkmilləşdirilmiş rolunun ictimaiyyətə çatdırılması (həm müştərilər, həm də ədalətli
maliyyə institutları üçün əlavə olunmuş dəyərin şərhi üzrərində fokuslaşaraq) üçün
təsirli üsulların işlənib hazırlanması
Məsuliyyət daşıyan tərəflər: AMB, QKDK, MN birgə əməkdaşlıq şəraitində
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək
9.
Həmçinin, nəzarətedici təĢkilatlarda istehlakçıların müdafiəsi qruplarının
rəhbərlərinə digər
departamentlərlə müvafiq tərəf müqabil rolunda çıxıĢ etmələri üçün yüksək profilə malik
rəhbərlik vəzifəsi verilməli və onların prudensial və bazar davranıĢı nəzarəti arasında
potensial maraqlar münaqiĢəsinin həllinə cavabdehlik daĢıyacaq nəzarət strukturunun
yüksək rəhbərinə birbaĢa hesabat vermələrinə əmin olmaq lazımdır.
Tədbir: İstehlakçıların müdafiəsi qruplarının profilinin təyin edilməsi
Təsviri: Nəzarətedici təşkilatlar daxilində istehlakçıların müdafiəsi qruplarının
prudensial nəzarətçilərdən müstəqil olmaqla adekvat statusda rolunun və rəsmi
mövqeyinin müəyyənləşdirilməsi və onların sektor üçün təsirli və qəbul olunmuş tərəf
müqabil rolunda çıxış etmələri üçün yüksək rəhbərliyə periodik hesabatların təqdim
edilməsi
Məsuliyyət daşıyan tərəflər: AMB, QKDK, MN, birgə əməkdaşlıq arzuolunandır
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 2-ci rübünədək
10.
Qanunlara düzəliĢlərin mümkün qədər səmərəli Ģəkildə həyata keçirilməsi məqsədilə
AMB, QKDK və MSBTġ tərəfindən Koordinasiya Komitəsi yaradılmalıdır. Zərurət
olduqda təklif olunmuĢ dəyiĢikliklərin səbəblərin anlaĢılması məqsədilə Milli Məclisin
Ġqtisadi Siyasət Komitəsinin nümayəndələri də həmin komitədə təmsil olunmalıdır.
Məlumatların açıqlanması, iĢgüzar münasibətlər üzrə praktik məsələlər və biznes
davranıĢına
uyğun
digər
sahələrlə
əlaqədar
qanunvericilik
düzəliĢlərinin
formalaĢdırılmasında maliyyə sektoru üzrə fəaliyyət göstərən assosiasiyalar da dəvət
oluna bilər. Bununla belə, bu Koordinasiya Komitəsi özünün fəaliyyətini əsas etibarilə
bütün maliyyə xidmətləri sektorları üçün mümkün qədər oxĢar xarakterə malik hüquqi və
tənzimləyici düzəliĢlərin hazırlanmasına yönəltməlidir.
Tədbir: Hüquqi və tənzimləyici düzəlişlərin həyata keçirilməsi məqsədilə
Koordinasiya Komitəsinin yaradılamsı
Təsviri: Bütün sektorlar üzrə mümkün qədər oxşar xarakter kəsb edən təklif olunmuş
hüquqi və tənzimləyici düzəlişlərin hazırlanması və əlaqələndirilməsi məqsədilə üçün
Koordinasiya Komitəsinin yaradılması. Koordinasiya Komitəsi həmçinin prioritetləri
müəyyənləşdirməli və planlaşdırılmış son icra tarixlərini təşkilatların digər işləri ilə
əlaqələndirilməsini həyata keçirməlidir.
Məsuliyyət daşıyan tərəflər: AMB, QKDK, MN
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 2-ci rübünədək
7
Effektiv Nəzarət və Tənzimləmə
11.
Nəzarət prosesinin effektivliyi bütün yurisdiksiyalarda qızğın Ģəkildə müzakirə olunan
məsələdir və o bir-birini dəstəkləməli olan üç səviyyəyə əsaslanır. Həmin kombinasiya
aĢağıdakılardan ibarətdir:
maliyyə institutlarının əməl etməli olduqları ümumi qaydaları müəyyənləĢdirən lazımi
hüquqi mühit;
Detallı qaydaların müəyyənləĢdirməsi üçün nəzarətedici təĢkilatlar tərəfindən hüquqi
normaları açıqlayan təfərrüatlı sərəncamlar və təlimatların buraxılması və onların
maliyyə institutlarının gündəlik əməliyyatlarına transfer edilməsi potensialının
formalaĢdırılması; bazarın qanunlara daimi yeniliklərin edilməsi ehtiyacını nəzərə
almadan dəyiĢməsi kontekstində təfərrüatlı qaydaların müəyyənləĢdirilməsi üçün
nəzarətedici təĢkilatlar maliyyə institutlarına kifayət qədər imkan verməlidir;
Nəzarətedici təĢkilata hörmət edilməsi və maliyyə institutları tərəfindən əməkdaĢlığın
arzu olunan həll variantı kimi anlaĢılması məqsədilə qaydaları pozanlara qarĢı təsirli
sanksiyalar.
12.
Bu ümumi üç səviyyəli effektiv tənzimləmə sistemini nəzərə alaraq Azərbaycanın
nəzarətedici təĢkilatları aĢağıdakı üç məsələ ilə məĢğul olmalıdırlar:
mövcud səlahiyyətlər və sanksiyalar – onlar prudensial və bazar davranıĢının
tənzimləməsini effektiv Ģəkildə həyata keçirmək üçün kifayət qədər səlahiyyətə
malikdirlərmi?
tənzimləyici arbitraj – öz məhsullarının yenidən iĢlənilməsi ilə maliyyə institutunun
daha əlveriĢli müalicə qəbul etməsi üçün bütün yollar bağlıdırmı? (pay əsaslı həyat
sığortası məhsullarında qarĢılıqlı fondların sığorta kimi gizlədilməsi və s.)
heyətlə təminat – onlar müvafiq təhsil almıĢ və motivasiya olunmuĢ kifayət qədər
heyətə malikdirlərmi?
13.
Bu suallardan istənilən birinə “Yox” cavabı olduqda qeyri-qənaətbəxĢ nəticənin
dəyiĢdirilməsi məqsədilə əlavə təhlilin aparılması zərurət təĢkil edir.
Tədbir: Effektiv nəzarət və tənzimləmənin həyata keçirilməsi üçün nəzarətedici
təşkilatların cari potensialının təhlili
Təsviri: Yuxarıda qeyd olunmuş üç kriteriyadan istifadə etməklə həm hüquqi
səlahiyətlər, həm də heyətin sayı və potensialı nöqteyi nəzərindən nəzarətedici
təşkilatların potensialının təhlili aparılmalı və hər hansı çatışmazlığın aradan
qaldırılması üçün xüsusi vaxt çərçivəsini də özündə əks etdirən tədbirlər
müəyyənləşdirilməlidir. Zəruri hüquqi dəyişikliklər bu Tədbirlər Planın I Hissəsində
göstərildiyi kimi AMB, QKDK və MSBTŞ-nin hüquqi cəhətdən müəyyənləşdirilmiş
missiyası ilə əlaqədar dəyişikliklərə daxil edilməlidir.
Məsuliyyət daşıyan tərəflər: AMB, QKDK, MN
Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək
14.
Effektiv nəzarətin digər test üsulu bütün maliyyə institutlarının tənzimlənməsi məsələsi ilə
əlaqədardır. Bütün maliyyə bazarının tənzimlənməsində uğursuzluq boĢluqlara yol açır və