YeniLƏŞDİRİLMİŞ layiHƏ Az
Yüklə 1,23 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Azərbaycan Kredit İttifaqı Assosiasiyası (AKİA)
- Azərbaycan Banklar Assosiyasiyası
- Tədbir
- Son icra tarixi
- Tədbir: M aliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi proqramlarının monitorinq və qiymətləndirilməsinin həyata keçirilməsi
40
hazırlamaqdan yəqin ki, daha rentabelli olan) təyin edəcəkdir.
Bu təmin edəcəkdir ki, vasitələr aydın dildə yazılıb və asan baĢa düĢüləndir
Öyrənilən dərsləri diqqətə alınmaq vacib olduğundan bu, proqramın səyyar tədrisini və dəyiĢdirilməsini həyata keçirəcəkdir
Nəticəni diqqətə almaq zəruri olduğundan bu, proqramın qiymətləndirilməsi (proqramın, digərləri ilə yanaĢı, əhalinin münasibət və davranıĢlarına təsirini meyarlaĢdıracaqdır) və dəyiĢdirilməsini yerinə yetirəcəkdir.
Bu maliyyələĢdirmə sona çatdıqdan sonra proqramın dayanıqlı olmasını nəzərdə tutmuĢdur. Azərbaycan Kredit İttifaqı Assosiasiyası (AKİA) 75.
(AKĠA) 10000 kredit birliyi üzvlərinin təqribən 2500-nə (demək olar ki, hamısı kənd yerlərində yaĢayan) fərdi maliyyə məsələlərinin tədrisinin elementlərini özündə cəmləĢdirən treyninqi təmin
etmiĢdir. AKĠA-nın kredit birliyi sektorunun geniĢləndirilməsi məqsədi vardır: Bu məqsəd reallaĢsa, bu kredit birliyi üzvlərinin artan sırasına (həmçinin ola bilsin ki, bəzi gələcək üzvlərə) fərdi maliyyə məsələlərinin tədrisini çatdırmaq üçün Ģərait təklif edəcəkdir. Azərbaycan Banklar Assosiyasiyası 76.
Azərbaycan Banklar Assosiyasiyası bank və maliyyə terminləri və anlayıĢları ibarət izahlı lüğəti dərc edilməsi üçün hazırlamıĢdır. Bunun maliyyə bacarıqları üzrə milli proqramın inkiĢafına aĢağıdakı vasitələrlə dəstək verəcəyi gözlənilir, məsələn:
maliyyə bacarıqları üzrə praktiki məktəb kitablarının hazırlanmasının stimullaĢdırılması (məktəblilərin əmanətlərə və rəsmi maliyyə institutlarından istifadəyə pozitiv yanaĢmalarını həvəsləndirmək)
Öz internet səhifəsində digər maliyyə institularına aid internet səhifələrə keçidi və öz üzvlərinin də internet səhifəsində bu cür keçidlərin yerləĢdirilməsini təmin etmək.
yerləĢdirilməsini təmin etmək.
Üzvlərin korporativ sosial məsuliyyət proqramlarına maliyyə bacarıqları təĢəbbüsünü daxil etmələrini təmin etmək.
olunmasına icazə vermək. Azərbaycan İcma İnkişafı üzrə Araşdırmalar, Təlim və Resurs Mərkəzi Ictimai Birliyi 77.
Bir sıra mövzularda, o cümlədən fərdlər tərəfindən mikro-kreditlərin 21 effectiv istifadəsi sahəsində treynerlərin treyninqini həyata keçirmiĢ Azərbaycan Ġcma ĠnkiĢafı üzrə AraĢdırmalar, Təlim və Resurs Mərkəzi (qısaca AĠĠATRM) Ģəxsi maliyyə üzrə treynerlər üçün treyninqin keçirilməsi ilə bağlı marağını bildirmiĢdir. Treyninqdə iĢtirak üçün adamlardan nominal haqqın alınması onların treyninqə 22 daha çox dəyər vermələrinə gətirib çıxaracaqdır.
21 Mərkəzin qiymətləndirməsi göstərdi ki, treyninq keçmiĢ Ģəxslərin az çatıĢmamazlığı oldu və öz bizneslərini diversifikasiya etmək ehtimalları çoxaldı. 22 Bu həmçinin treynerlər üçün də cəlbedicidir: iĢtirakçıları treynerin təklif etdiyi növbəti biznes treyninqlərinə daha çox ödəmək arzusundadırlar. Belə ki, onlar yalnız nominal haqq ödədikləri ilkin treyninqin dəyərini anlamıĢdılar.
41
Tədbir: Digər tərəfdaşlar vasitəsilə maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi təşəbbüslərinin həyata keçirilməsinin dəstəklənməsi Təsviri: AMB əlaqəli nazirliklərlə birlikdə hazırda Azərbaycanda maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlar təşəbbüslərini yerinə yetirən və ya gələcəkdə bunu etməyi nəzərdə tutan təşkilatları müəyyən etməli; –onların bu sahədəki fəaliyyətini razılaşdırır və səmərəli fəaliyyət göstərmək üçün ehtiyac duya biləcəkləri əlavə yardım və ya resursları müəyyən edir Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək Tədbir: Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi təşəbbüsləri üçün yaxşı təcrübələrin yayılması Təsviri: AMB müvafiq nazirliklərlə birlikdə maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi təşəbbüslərini həyata keçirən, həyata keçirmək arzusunda olan təşkilatlara yaxşı təcrübə nümunələrni (“treynerlərin treyninqi” üçün AMFA layihəsində nümunələrlə göstərildiyi kimi) yaymalıdır. Son icra tarixi: 2010-cu ilin 2-ci rübünədək İstehlakçılara yönəlik kommunikasiya strategiyasının hazırlanması 78.
AMB maliyyə xidmətlərinə nəzarət edən digər qurumlar və maraqlı tərəflərlə birlikdə istehlakçıların məlumatlandırılması strategiyasını iĢləyib hazırlamalıdır.
79. Maliyyə təhsili və ya buna dair informasiyanın çatdırılmasında KĠV-lər, xüsusilə də televiziya və radio, əhəmiyyətli rol oynaya bilər. Onlar bu informasiyanın adi insanlara çatdırılmasına yardım etmək üçün həvəsləndirilməlidirlər. Bunu, məsələn, canlı radio və ya televiziya Ģou proqramları vasitəsilə etmək olar. Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi xüsusi maarifləndirici proqramlar hazırlayıb televiziya və radioda yayımlamağı planlaĢdırı 23 . Bu proqramlar ümumi fərdi maliyyə təhsilinin təmin edilməsi üçün yayımlanacaqdır.
80. Fərdi maliyyə sahəsində təhsil həmçinin, qəzet və jurnallar vasitəsilə də yayımlana bilər. Bu məlumat yalnız maliyyə məsələrinə maraq göstərən Ģəxslər təfərindən oxunulacaq bölmələrdə deyil, daha çox qeyri-ixtisas bölməsində yerləĢdirilməlidir. Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi jurnal və qəzetlərlə birgə paylanacaq qiymətli kağızlar bazarına dair tematik qəzetlər hazırlamağı planlaĢdırır. 24
81.
AMB və maliyyə xidmətlərinə nəzarət edən digər qurumlar hazırda mövcud olan problemlər, eləcə də maliyyə xidmətləri və məhsullarının müxtəlif növləri barədə məlumatları KĠV-lərə çatdırmaqla media təĢəbbüslərinin istiqamətləndirilməsinə yardım etməlidir.
82. ġəxsi maliyyə üçün adamların etibar edə biləcəyi istehlakçı veb saytı hazırlanmalıdır 25 .
maliyyə xidmətləri assosiasiyaları və maliyyə xidmətlərini gösətərən müəssisələrin veb saytları) bununla bağlı linkləri olmalıdır. Bu veb sayt hazırlandıqdan sonar geniĢ Ģəkildə
23 Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi, AraĢdırma; Ġctimai təhsil və ictimai məlumatlandırma 24 Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi, AraĢdırma; Ġctimai təhsil və ictimai məlumatlandırma 25 Veb saytda aydın Ģəkildə göstərmək lazımdır ki, veb sayt hörmətli təĢkilat tərəfindən (məs AMB) hazırlanmıĢ və ya həmin təĢkilatın təsdiqini almıĢdır ki, bununla da inamın təlqin edilməsinə kömək edilmiĢ olar.
42
ictimaiyyətə çatdırılmalı və təbliğ olunmalıdır. Tədbir: İstehlakçılara yönəlik kommunikasiya strategiyasının hazırlanması Təsviri: AMB digər maliyyə xidmətləri tənzimləyiciləri və digər maraqlı tərəflərlə birlikdə geniş şəkildə mediadan istifadə və şəxsi maliyyə üçün istehlakçı veb saytının hazırlanması və təbliğini özündə əks etdirən istehlakçıya yönəlik kommunikasiya strategiyasını hazırlamalıdır. Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək
83. Ġstehlakçıların məlumatlandırılması strategiyasına, həmçinin maliyyə məsələlərini aydın və sadə dildə izah edən materialların hazırlanması və yayımlanması da daxil olmalıdır. Bu materiallar müxtəlif üsullarla, o cümlədən dövlət idarələrinin, maliyyə müəssisələrinin və dövlət kitabxanalarının yerləĢdiyi binalarda yayımlanmalıdır.
84. Maliyyə xidmətlərin nəzarət edən qurumlar onlara aid sektorlarda göstərilən maliyyə xidmətlərini əks etdirən materialların da hazırlanmasını nəzərdən keçirməlidirlər. Məsələn, kollektiv investisiya fondunun yaradılması ilə bağlı qiymətli kağızlar və kollektiv investisiya fondlarına aid konkret terminlər (reyestr saxlayıcısı, qəyyum, depozitar kimi sözlər) lüğətinin hazırlanması məsələsinə baxılması məqsədəuyğundur. Tədbir: Maliyyə xidmətləri istehlakçıları üçün məlumat kitabçalarını hazırlamaq Təsviri: İstehlakçılara yönəlik koomunikasiya strategiyası məlumat kitabçalarınının hazırlanması və yayılmasını özündə əks etdirməlidir. Maliyyə xidmətləri nəzarətçiləri həmin kitabçaların yalnız öz sektorları üzrə və ya ümumilikdə hazırlanması ilə bağlı qərara gəlməlidirlər. Son icra tarixi: 2010-cu ilin 2-ci rübünədək
85. AMB kommunikasiya təcrübəsinə malik mediadan gələn suallara cavab vermək və onlara lazımi məlumatları çatdırmaq, istehlakçı kommunikasiyası strategiyasını hazırlamaq və həyata keçirmək iqtidarında olan heyətə malik olmalıdır. Bu həmçinin, media ilə əlaqələndirmə ofisinin yaradılmasını nəzərdə tutur.
86. Böyük Britaniyanın MXO maliyyə məhsullarının müxtəlif siniflərinə, qiymətlərə, əsas Ģərtlərə və müxtəlif firmalar tərəfindən təklif edilən maliyyə məhsullarına dair müqayisəli informasiyanı internetdə dərc etdirir 26 . Bu, gələcək istehlakçılara müxtəlif məhsulların xüsusiyyətlərini müqayisə etmək və onlara ən uyğun olan məhsulu seçməkdə yardım edəcək.
87.
Azərbaycanda AMB-nin baĢçılığı altında maliyyə xidmətləri tənzimləyiciləri qiymətlərin (məsələn, xidmət haqları, rüsumlar və komisyon haqları) və əsas xüsusiyyətlərin asan müqayisəsi üçün maliyyə məhsullarının ən yayılmıĢ siniflərinə dair cədvəllər hazırlamalı; bu cədvəlləri hazırlamaq üçün isə firmalardan müvafiq məlumatlar toplamalıdır.
26
baxın 43
Cədvəllər tənzimləyici qurumların veb səhifələrində dərc edilməlidir. Cədvəllərin mövcudluğunu və onlardan istifadənin istehlakçılara verəcəyi mənfəətləri tanıtmaq üçün müxtəlif üsullardan istifadə olunmalıdır. Prosesdən əldə olunan nəticələrə yalnız keyfiyyətli məhsulları ayırd edib almaq sahəsində yaxĢı məlumatı olan istehlakçılar deyil, həm də rəqabət qabiliyyətli maliyyə xidməti bazarları da daxil olmalıdır.
88.
Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi proqramlarının nəzərdə tutulan nəticələrə nail olmasını təmin etmək məqsədilə proqramı baĢa çatdırmazdan və elan etməzdən əvvəl həmin nəticələri hədəf qrupları ilə birlikdə sınaqdan keçirmək məqsədəuyğundur ki, bu sınağa istehlakçı qruplarla məsləhətləĢmələr, fokus qruplarından və ya pilot sınaqlardan istifadə kimi üsullar aid ola bilər. Ġstehlakçı sınaqlarının və ya pilot tapĢırıqların nəticələri proqramın tərtibatının və icrasının təkmilləĢdirilməsi üçün istifadə edilməlidir.
89. Proqramın təsirini ölçmək məqsədilə həyata keçirilən iĢləri monitorinq etmək və qiymətləndirmək vacibdir. Nəticələrə əsaslanaraq gələcəkdə proqramı davam etdirmək, dəyiĢdirmək və ya ləğv etmək lazım olub olmadığı barədə qərarlar vermək olar. Qiymətləndirmə prosesin əvvəlində planlaĢdırılmalıdır, əks halda lazım olan informasiyanın toplanmıĢ olduğuna əmin olmaq olmaz.
90.
BB-nin MXO üçün tərtib edilmiĢ hesabatda 27 irəli sürülən tövsiyələrə görə maliyyə məsələləri üzrə bacarıqlara dair qiymətləndirmə aĢağıdakıları nəzərə almalıdır:
layihə və onun qiymətləndirilməsinə dair aydın məqsədlər ( o cümlədən hədəf qrupların seçilməsi);
iĢtirakçıları və icraçıları üzərinə düĢən yükü azaltmaq üçün əsas ölçülərə və baza informasiyasına yönəlməlidir;
ilə kəmiyyət məlumatlarının toplanması;
yekun nəticələrin baĢa düĢülməsi üçün lazım olan təhlilləri nəzərə alaraq seçmənin ölçüsünün diqqətlə yoxlanılması;
olan yaxĢı tərtib olunmuĢ məlumatın toplanması vasitələri;
27 Təsirin sübutu: Maliyyə təhsili sahəsində qiymətləndirmələrin icmalı, Adele Atkinson (2008), BirləmiĢ Britaniyanın Maliyyə Xidmətləri Orqanı, http://www.fsa.gov.uk/pubs/consumer-research/crpr68.pdf
44
bilik, münasibət və davranıĢa (təĢəbbüsdən əvvəl) dair baza ölçüsü və təĢəbbüsdən sonrakı müxtəlif mərhələlərdə nəzarət ölçülərinin tətbiqi - qısa və uzun müddətli dəyiĢikliklərin müəyyən edilməsi;
uzadılmıĢ vaxt müddətində etibarlı məlumat toplama imkanları ilə tarazlaĢdırılması və
belə bir təĢəbbüsün mövcud olmadığı halda baĢ verə biləcək normal dəyiĢiklikləri nümayiĢ etdirə bilən “nəzarət” qrupu
Qiymətləndirmə hesabatının oxucuya əvvəlcədən nəzərdə tutulan nəticələrin nədən ibarət olduğunu, qiymətləndirmənin necə tərtib edildiyini, tərtibatda hansı zəifliklərin olduğunu aydın göstərməsi əhəmiyyət daĢıyır. Hesabat, təĢəbbüsə birbaĢa aidiyyəti olan nəticələri göstərməli və nəticələri ümumiləĢdirmək üçün istifadə olunan hesablama metodlarını izah etməlidir 28 .
91.
Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların yaxĢılaĢdırılması proqramlarını qiymətləndirmək üçün Yeni Zelandiyada standart çərçivə təklif edilmiĢdir 29 . Tədbir: M aliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi proqramlarının monitorinq və qiymətləndirilməsinin həyata keçirilməsi Təsviri: AMB müvafiq nazirliklərlə birlikdə ən böyük maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların gücləndirilməsi proqramlarının icrası ilə məşğul olan hər bir təşkilatın monitorinq və qiymətləndirmə tədbirlərini əvvəlcədən proqrama daxil etməsinə təkan verməli və onlara proqramın monitorqi və qiymətləndirilməsi üzrə məsləhət verməlidir. Son icra tarixi: 2010-cu ilin 3-cü rübünədək III. X ə rcl ə r 92.
AMB liderlik və maliyyə bacarıqları iĢinin koordinasiyasına cəlb edilən iĢçi heyətinin bütün xərclərini öz üzərinə götürəcək. 93.
Digər xərclər müəyyən faktorlardan, xüsusilə də təĢəbbüslərin inkiĢaf etdirilməsinə tələb olunan iĢin həcmindən asılı olacaqdır. Xüsusi təĢəbbüslərlə bağlı xərclər aĢağıdakılar vasitəsilə azaldıla bilər:
ya uyğunlaĢdırmaqla;
eyni resurslardan müxtəlif oxĢar istiqamətlər üzrə istifadə etməklə və
Zəruri olmayan dublikasiyadan yayınmaqla – məsələn, vahid maliyyə bacarıqları internet səhifəsini yaratmaqla. IV. Mümkün maliyy ə m ə nb ə l ə ri:
94. Mümkün maliyyə mənbələrinə aĢağıdakılar aiddir:
28 Op cit, səhifə 12 29 O'Connell, A. (2007), “Maliyyə Təhsilinin Effektivliyinin Ölçülməsi”, Yeni Zelandiyanın Pensiya Komissiyası üçün
hazırlanmıĢ sənəd:
http://209.85.229.132/search?q=cache:Qx_Xp- uJ9LUJ:www.retirement.org.nz/files/Measuring_effectiveness_of_financial_education_OConnell_published_Ap ril07.pdf+o%27connell+%E2%80%9CMeasuring+the+Effectiveness+of+Financial+Education%E2%80%9D&hl =en&ct=clnk&cd=1&gl=uk
45
AMB və digər maliyyə xidmətlərin tənzimləyiciləri
ĠnkiĢaf agentlikləri
QHT
Maliyyə xidmətləri firmaları və maliyyə xidmətlərinin həmkarlar assosiasiyaları
Azərbaycanda fəaliyyət göstərən maliyyə xidmətləri firmaları ilə əlaqədə çalıĢan trest ve ya fondlar
95. Nəzərə alınmalıdır ki, maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların inkiĢafı təĢəbbüslərini həyata keçirən təĢkilatlar praktiki olaraq pulsuz materiallarla təmin oluna bilərlər. Məsələn, maliyyə təhsili həyat bilgisi fənninin tərkibinə daxil edilərkən müəllimin vaxtı üçün heç bir əlavə ödəniĢ tələb olunmur, çünki müəllimlər onsuz da həyat bilgisi fənninin tədrisi üçün məvacib alırlar; və xüsusi maliyyə ismariclərini televiziyada “sabun köpüklərində” birləĢdirməklə xüsusi maliyyə proqramlarının yaradılması ilə bağlı olan xərcləri azaltmaq olar.
V. Gözlənilən satınalma metodları
VI. Maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların yaxĢılaĢdırılması proqramlarının icrası ilə məĢğul olan hər bir təĢkilat özünün normal satın alma qaydalarından istifadə etməlidir.
VII. AMB və maliyyə məsələləri üzrə bacarıqların yaxĢılaĢdırılması təĢəbbüslərinin təmin edilməsi ilə məĢğul olan digər qurumlar digər təĢkilatların xidmətlərindən pulsuz istifadə (və ya nominal dəyər) imkanlarını da araĢdırmalıdırlar. Yüklə 1,23 Mb. Dostları ilə paylaş:
|