Vasitiyyə əqidəsi
Yüklə 433,43 Kb. Pdf görüntüsü
|
O yenə buyurur: “Biz (Musanı) Tur dağının sağ tərəfindən çağırdıq və (Allahla danışmaq üçün yalvarıb) gizli dua edərkən özümüzə yaxınlaşdırdıq.” (Məryəm, 19/52). O yenə buyurur: “Bir zaman Rəbbin Musaya belə buyurmuşdu: “Get o zalım tayfanın yanına...” (Şuəra, 26/10). O yenə buyurur: “...Rəbbi onları çağırıb dedi: “Məgər sizə bu ağacı (ağaca yaxınlaşmağı) qadağan etməmişdimmi?” (Əraf, 7/22). O yenə buyurur: “(Allah) həmin gün onlara xitab edib belə buyuracaqdır: “Mənim şəriklərim olduqlarını iddia etdikləriniz (bütlər, tanrılar) haradadırlar?!” (Qəsəs, 28/62). 23
“Peyğəmbərlərə nə cavab verdiniz?” (Qəsəs, 28/65). O yenə buyurur: “Əgər müşriklərdən biri səndən aman istəsə, ona aman ver ki, Allah kəlamını (Quranı) dinləsin” (Tovbə, 9/6). O yenə buyurur: “...Halbuki (Musa dövründə) onların içərisində elələri vardır ki, Allahın kəlamını (Tövratı) dinləyib anladıqdan sonra, onu bilə-bilə təhrif edirlər” (Bəqərə, 2/75). O yenə buyurur: “...Onlar Allahın sözünü dəyişdirmək istəyirlər. De: “Siz əsla bizim arxamızca gəlməyəcəksiniz. Allah əvvəldən belə buyurmuşdur...” (Fəth, 48/15). O yenə buyurur: “Rəbbinin kitabından sənə vəhy olunanı oxu. Onun sözlərini heç kəs dəyişdirə bilməz...” (Kəhf, 18/27). O yenə buyurur: “Həqiqətən, bu Quran Đsrail oğullarına ixtilafda olduqları şeylərin əksəriyyətini anladıb xəbər verir” (Nəml, 27/76). O yenə buyurur: “Nazil etdiyimiz bu Quran mübarək (xeyir-bərəkəti daim, faydası çox) bir kitabdır...” (Ənam, 6/92). 24
O yenə buyurur: “...Əgər Biz bu Quranı bir dağa nazil etsəydik, sən onun Allahın qorxusundan (kiçildiyini) parça-parça olduğunu görərdin...” (Həşr, 59/21). O yenə buyurur: “Biz bir ayənin yerinə digər bir ayəni gətirdikdə Allah nə nazil etdiyini Özü daha yaxşı bilir (kafirlər Muhəmmədə): “Sən ancaq bir iftiraçısan” – deyərlər. Xeyr! Onların əksəriyyəti bilməz! (Ya Rəsulum!) De: “Ruhülqüds (Cəbrail) onu (Quranı) sənin Rəbbindən iman gətirənlərə səbat vermək, müsəlmanları isə doğru yola yönəltmək və (onlara Cənnətlə) müjdə vermək üçün haqq olaraq nazil etmişdir!” Biz (müşriklərin): “(Quranı) ona (Muhəmmədə) bir insan öyrədir!” – dediklərini də bilirik. Onların nəzərdə tutduqları adamın dili başqa dildir. Bu isə açıq-aşkar ərəb dilidir!” (Nəhl, 16/101-103). O buyurur: “O gün neçə-neçə üzlər sevinib güləcək, Öz Rəbbinə baxacaqdır! (Qiyamə, 75/22-23). O yenə buyurur: “...və taxtlar üstündə baxacaqlar...” (Mutəffifin, 83/35).
23 Bu ayə ərəb orijinalında yox idi. (R,H.) 24 Ibn Useyminin Vasitiyyəyə yazdığı şərhdə Ənam surəsinin 92-ci ayəsinin əvəzinə Ənam surəsinin 155-ci “Bu nazil etdiyimiz (Quran) mübarək bir kitabdır...” ayəsi yazılıb. (R.H.)
O yenə buyurur: “Yaxşı işlər görənləri Cənnət və daha artıq mükafat gözləyir” (Yunus, 10/26). O yenə buyurur: “Orada onlar üçün istədikləri hər şey vardır. Dərgahımızda isə ondan artığı mövcuddur!” (Qaf, 50/35).
Quranda bu mövzuya həsr edilmiş çoxlu ayələr vardır. Kim hidayət yolunu axtararaq Quranı cidd-cəhdlə öyrənirsə, haqqın yolu ona aydın olar.
SÜNNƏDƏ ALLAHIN AD VƏ SĐFƏTLƏRĐ Allahın Elçisinin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) Sünnəsi 25 Quranı şərh və izah edir, ona yönəldir və onun mənasını bildirir. Allahın Elçisinin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) öz Qüdrətli və UcaRəbbini vəsf etdiyi və elm adamlarının qəbul etdiyi səhih hədislərə də iman gətirmək vacibdir. Belə hədislərdən, məsələn: “Rəbbimiz hər gecənin sonuncu üçdə bir hissəsində dünya səmasına enir və buyurur: “Mənə dua edən
kimsə varmı, Mən ona cavab verim. Məndən istəyən
25 Sünnə - Qurandan sonra, müsəlmanların gündəlik işlrində müraciət etməli olduqlari mənbədir. Uca Allah bunu Quranda təsbit edərək buyurur: “...Allah sənə Quranı və hikməti nazil edərək bilmədiklərini öyrətdi...” (Nisa, 4/113). Burada hikmət sözü dedikdə Sünnə nəzərdə tutulur. O (Əzəmətli və Qüdrətli Allah) buyurur: “Ey Rəbbimiz! Onların içərisindən özlərinə elə bir peyğəmbər göndər ki, Sənin ayələrini onlara oxusun, Kitabı və Hikməti onlara öyrətsin, onları təmizləsin! Həqiqətən, Sən yenilməz qüvvət, hikmət sahibisən” (Bəqərə, 2/129). Öz elçisinin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) zövcələrinə nəsihət verərək, O buyurur: “Allahın evlərinizdə oxunan ayələrini və hikməti (Sünnəni) yadda saxlayın...” (Əhzab, 33/34). Müdrik Allah buyurur: “...Peyğəmbər sizə nə verirsə, onu götürün; nəyi qadağan edirsə, ondan əl çəkin...” (Həşr, 59/7).
Allahın Elçisi (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) demişdir: “Mənə Quran və üstəlik ona bərabəri verildi” (Əbu Davud). Bütün bunlardan bilmək olur ki, Sünnə hüququ, iman və Đslam normalarının təsdiqində, demək olar ki, Quran hüququna bərabərdir, axı Sünnə Quranın izahı, onun ümumi məfhumlarını, Uca Allahın buyurduğu kimi, açıqlayan anlayışlardan ibarətdir: “...Sənə də Quranı nazil etdik ki, insanlara onlara göndəriləni (hökmləri, halal-haramı) izah edəsən...” (Nəhl, 16/44). Bütün bunları xatırlayaraq, heç kimə haqq Sünnəni, guya onun əsli olmaması bəhanəsi altında, inkar etməyə və təkcə Quranda olanları nəzərə almağa yol verilmir. Əgər bunu bir həqiqət kimi qəbul etsək, onda gərək adamlar namaz qılmasın, çünki namazın hərəkətləri və yerinə yetirilməsi (əs-salət) Quranda verilməmişdir. Eynilə həcc mərasimi, dəstəmaz və hər gün yerinə yetirilən çoxsaylı digər əməllər haqqında da Quranda ümumi ifadələrlə anlayış verilmişdir. Ondan başqa, Sünnəni izah edərkən onu məcazi mənada mübaliğə edib şişirtməməli və fəlsəfəçiliyə cəhd göstərməməliyik. Çünki Allahın Elçisinin (ona Allahın salavatı və salamı olsun!) belə bir niyyəti olmamışdır, əksinə, o (ona Allahın salavatı və salamı olsun!), həmişə aydın və sadə dildə danışardı ki, insanlar onu başa düşə bilsinlər və öz dininə düzgün əməl edə bilsinlər. O da bir həqiqətdir ki, Sünnəyə aid edilən bəzi həlqələrə və hədislərə uydurulmuş tarixlər və hekayətlər daxil edilmişdir. Lakin bunlar bizə Həqiqəti görməyə və onu doğru və əsil hədis və hekayətlərdən ibarət olan çoxsaylı toplularda tapmağa mane olmamalıdır. Sünnəni və hədisləri tədqiq edib öyrənmiş və toplamış alimlər - əl-Buxari, Muslim, Đbn Macə, ət- Tirmizi, ən-Nəsai və bir çox başqa alimlər onların tərkibini yüz illərlə bundan qabaq bizim üçün seçib təmizləmişlər, Allah onlara Axirət aləmində ən yaxşı mükafatlarıyla əvəzini versin! Yüklə 433,43 Kb. Dostları ilə paylaş:
|